рдЪिрди्рддрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдХ, рд░ рдЪрд░्рдЪिрдд рд╕्рддрдо्рднрдХाрд░ рд╕िрдХे рд▓ाрд▓рд╕ँрдЧ рдиेрдкाрд▓ी рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХрдмाрд░े рд░ेрдХрд░्рдб рдиेрдкाрд▓рдХा рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдк्рд░рд╕ाрдИрд▓े рд▓िрдПрдХो рдЕрди्рддрд░рд╡ाрд░्рддाрдХो рд╕ंрдкाрджिрдд рдЕंрд╢:
рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рд░ рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпाрдмीрдЪ рдХрддि рдлрд░рдХ рдЫ ? рд╣ाрдоीрд▓े рдиेрдкाрд▓ी рднाрд╖ाрдоा рдпрд╕्рддा рдЕрд╡рдзाрд░ाрдгाрд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдмुрдЭ्рдЫौं ?
рдПрдХрдЬрдиा рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЯि.рд╡ी рдмोрдЯोрдоोрд░рд▓े рдХे рднрдиेрдХा рдЫрди् рднрдиे рдЖрдл्рдиो рдкेрд╢ाрдоाрд░्рдлрдд рд╕рдоाрдЬрдоा рдХुрдиै рдк्рд░рдХाрд░рдХो рд╕ेрд╡ा рджिрдЗрд░рд╣ेрдХा рд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рд╣ुрди । рдЬрд╕्рддो рдХि рдЪाрд░्рдЯрдб рдПрдХाрдЙрди्рдЯेрдЯ, рд╡рдХिрд▓, рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░, рдбाрдХ्рдЯрд░, рдкрдд्рд░рдХाрд░, рдпिрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдмुрдЭाрдЙрдиे рд╢рдм्рдж рд╣ो рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा । рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рдпो рдЕрд░्рдердоा рдХि рдпिрдиीрд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рдЬ्рдЮाрдирдХो рдПрдЙрдЯा рдЖрдзाрд░ рдЫ । рдк्рд░ोрдлेрд╕рдирд▓ рдХोрд░्рдб рдЕрдл рдЗрдеिрдХ्рд╕ рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░ рд╕рдоाрдЬрдХो рд╣िрддрдХो рд▓ाрдЧि рдХाрдо рдЧрд░्рдЫрди । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рдЬ्рдЮाрдирдХो рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ो । рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рд╕рдоाрдЬрдХा рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд╣рд░ु рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рдиे । рддрд░ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХो рдХाрдо рдиै рддी рдоूрд▓्рдп рд░ рдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддी рджिрдиे рд╣ो । рдоुрдХ्рддिрдмोрдзрдХो рдПрдЙрдЯा рдХрд╡िрддा рдЫ, ‘рдЬो рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╕рд╣ी рд╣ै ।’ рдЬрд╣िрд▓े рдкрдиि рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░िрд░рд╣рдиे । рдЬे рдЫ, рдд्рдпो рднрди्рджा рд░ाрдо्рд░ो рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे । рдЖрдл्рдиो рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд╣рд░ु рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░, рдХрддि рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ, рдд्рдпो рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрди्рдиे рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпाрдХो рд╣ो । рдиेрдкाрд▓ीрдоा рдПрдХрджрдо рдоिрд▓्рдиे рд╢рдм्рдж рдЫः рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рднрдиेрдХो рдмुрдж्рдзिрдмाрдЯ рдЬीрд╡िрдХा рдЪрд▓ाрдЙрдиे । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдмुрдж्рдзिрдХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░ेрд░ рднрдЗрд░рд╣ेрдХोрд▓ाрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░्рди рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे ।
рдиेрдкाрд▓рдХो рд╕рди्рджрд░्рднрдоा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрдиाрдЙрдиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рд╣ो ?
рд╣ाрдо्рд░ो рдд рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рде рдЧрд░्рдиे рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдЫ । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдпрд╕्рддो рдпрд╕्рддो рд▓ेрдЦेрдХो рдЫ рднрдиेрд░ рдлрд▓ाрдХ्рдиे । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рдоृрдд рдЬ्рдЮाрдирдХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдЬ्рдЮाрдирд▓ाрдИ рдЕрдЧाрдбि рдмрдвाрдЙрдиे, рдирдпाँ рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдиे рд╣ो । рдирдпाँ рдХुрд░ाрдХा рд▓ाрдЧि рдЕрдз्рдпрдпрди, рдЪिрди्рддрди, рдордирди рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рдирдпाँ рдЦोрдЬрдХा рд▓ाрдЧि рдХ्рд░िрдпाрд╢िрд▓рддा рджेрдЦाрдЙрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рд╕ोрд╕рд▓ рдЗрди्рдЧेрдЬрдоेрди्рдЯ рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдпрд╕्рддा рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╣ाрдо्рд░ो рд╕ंрд╕्рдХाрд░рд▓े рджिрджैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╣ुрдиुрд▓ाрдИ рдиै рдаूрд▓ो рдХुрд░ा рдоाрдиिрди्рдЫ । рдЙрд╣ाँ рдд рдк्рд░рдХाрди्рдб рд╡िрдж्рдзाрди рднрди्рдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓े рдзेрд░ै рдкुрд╕्рддрдХ рдкрдв्рдиु рднрдПрдХो рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓ाрдИ рдзेрд░ै рд╢्рд▓ोрдХрд╣рд░ु рдХрдг्рдаाрдЧ्рд░ рдЫ । рдмेрдж рд░ рдкुрд░ाрдгрдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдиे рдЧрд░्рдиु рд╣ुрди्рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓ाрдИ рдкрд░рдо्рдкрд░ाрд╣рд░ुрдХो рд░ाрдо्рд░ो рдЬ्рдЮाрди рдЫ рднрдиेрд░ рдд्рдпрд╕्рддा рдоाрдиिрд╕рдХो рдмрдЦाрди рдЧрд░िрди्рдЫ । рдирдпाँрдкрдирд▓ाрдИ рднрди्рджा рдкрдиि рдкुрд░ाрдиो рдХुрд░ाрд▓ाрдИ рдорд╣рдд्рд╡ рджिрдиे рд╣ाрдо्рд░ो рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╣ो । рдд्рдпрд╕рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдк्рд░рд░्рд╡рдж्рдзрдирд▓ाрдЗ рдЕрдк्рда्рдпाрд░ो рдкाрд░ेрдХो рдкрдХ्рдХै рд╣ो । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдаूрд▓ो рдоाрди рд╕рдо्рдоाрди рджिрди्рдЫौं । рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдд ‘рд░ाрдо्рд░ो рдоाрди्рдЫे рдеिрдпो рддрд░ рдмिрдЧ्рд░िрдпो’ рднрди्рдиे рдЧрд░िрдПрдХो рдЫ । ‘рдд्рдпрд╕рд▓े рдХे рдХे рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рде्рдпो рдиि, рдХрдо рдкрдвेрдХो рд╣ो рд░ ? рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрд╡ाрд░рдХो рдоाрди्рдЫे рд╣ो рд░ ?’ рднрдиिрди्рдЫ । рдпрд╕ рдХिрд╕िрдордХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдгрд▓े рдЧрд░्рджा рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди рдоाрди्рдЫे рдбрд░ाрдЙँрдЫ ।
рдд्рдпрд╕ो рднрдП рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдвी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдХрдо рдЫрди् ?
рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрд╕ाрдз्рдп рдХрдо рдЫрди् । рдХिрди рднрдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдд рдЕрд▓िрдХрддा рд╕ोрд╕рд▓ рдЗрди्рдЧेрдЬрдоेрди्рдЯ рдкрдиि рдЪाрд╣िрдпो рд╕ाрдеै рдЕрд▓िрдХрддा рд╕рдоाрдЬ рднрди्рджा рдлрд░рдХ рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рдпो рдЬे рдЫ, рдд्рдпो рднрди्рджा рд░ाрдо्рд░ो рдЪाрд╣िрдпो рднрди्рдиे рд╣िрдо्рдордд рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рдзрд░्рдордХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдпрддाрдХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд╕рдмैрднрди्рджा рд╣ाрдо्рд░ोрдоा рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рдирднрдЗрдХрди рдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдкрдиि рднрдИंрджैрди । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдд рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддाрдХो рдк्рд░рд╢्рдирд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рдЬुрдз्рдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрджрдХो рдХुрд░ा рд╣ोрд╕ рд╡ा рдЧрд░िрдмрдХो рдХुрд░ा рд╣ोрд╕, рдд्рдпो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╡िрд╖рдп рд╣ो । рдЬрд░्рдордиीрдоा рд╣िрдЯрд▓рд░рдХो рдл्рдпाрд╕िрдЬрдо рдЫ рднрдиे, рдд्рдпрд╕рдХो рдЕрд╕рд░ рдмाрд░े рдмрд╣рд╕ рдЬाрдкाрдирдоा рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ै рдЫрд░рдЫिрдоेрдХрдХै рдмाрд░ेрдоा рдкрдиि рдпрд╣ाँ рдд рдЧрддिрд╡िрдзि рдиै рдЫैрди рдиि । рджрд▓िрдд рдЖрди्рджोрд▓рдирдоा рднाрд░рддрдоा рдд्рдпрдд्рд░ो рдХाрдо рднрдПрдХो рдЫ । рдд्рдпрд╕рдХो рдмाрд░ेрдоा рдХрддै рдХेрд╣ी рдЪрд░्рдЪा рдЫैрди । рдЙрдЪ्рдЪрдЬाрддिрдХो рд╡िрд░ोрдзрдоा рддाрдоिрд▓рдиाрдбुрдоा рдд्рдпрдд्рд░ा рдЖрди्рджोрд▓рди рднрдПрдХा рдЫрди्, рдд्рдпрд╕рдХा рдмाрд░ेрдоा рдХрддै рдЪрд░्рдЪा рдЫैрди । рдЖрд╕ाрдордоा рд░ рдХрд╢्рдоिрд░рдоा рдж्рд╡рди्рдж्рд╡рд╣рд░ु рднैрд░рд╣ेрдХा рдЫрди्, рдд्рдпрд╕рдХा рдмाрд░ेрдоा рдХेрд╣ी рдкрдиि рдЫрд▓рдлрд▓ рдЫैрди । рд╣ाрдо्рд░ो рд╡िрдорд░्рд╢рдоा рдпी рд╡िрд╖рдп рдХрддै рдЫैрдирди् । рдд्рдпрд╣ी рдЪाрд░рдЬрдиा рдиेрддाрд╣рд░ुрд▓े рдХे рдЧрд░े, рдХрд╕ो рдЧрд░े, рдд्рдпрд╕ैрдоा рдЕрд▓्рдЭिрдПрдХा рдЫौं ।
рдиेрдкाрд▓рдХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╕्рдЯ рд╣ुрди्рдЫрди् рд░ рдеोрд░ै рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬो рдЫрди्, рддी рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдЕрд░्рдеाрдд рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдЫрди् ?
рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдоाрдд्рд░ै рднрди्рди рдоिрд▓्рджैрди । рдХिрдирднрдиे рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рдм्рд░ाрдг्рдб рд╣ुрди рдЧрдПрдХो рдЫ рдиेрдкाрд▓рдоा । рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рднрди्рдиेрд╣рд░ु рдоूрд▓рддः рдЕрд░्рдХो рдХिрд╕िрдордХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдЫрди् । рддिрдирдХा рджाрдпрд░ा рд░ рд╕िрдоाрд╣рд░ु рдмेрдЧ्рд▓ै рдЫрди् । рддिрдирдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ु рдлрд░рдХ рдЫрди् । рддी рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдиै рд╣ुрди् । рд╣ाрдо्рд░ोрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдПрдХрджрдоै рдЕрднाрд╡ рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдЕрд╣िрд▓े рд╕ाрдоाрди्рдп рддрдд्рдХाрд▓рдХो рдХुрд░ाрд╣рд░ुрдоा рд╕ंрд▓рдЧ्рди рднрдПрдкрдиि рдЕрд▓िрдХрддि рджूрд░ी рдЬрд╣िрд▓्рдпै рдХाрдпрдо рд░ाрдЦ्рдиुрдкрд░्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдЬрд╕्рддो рд╕рдоाрдЬрдоा, рдпी рджुрдЗ рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзि рдХाрдо рдЧрд░ेрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЬोрдЧाрдИ рд░ाрдЦ्рди рдЧाрд╣्рд░ो рдЫ ।
рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ुрдХो рдаूрд▓ो рднीрдб рд▓ाрдЧ्рджै рдЧрд░्рджा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдЦрдбेрд░ी рд╣ुрдиुрдоा рджोрд╖ рдХрд╕рдХो ?
рдмाрд╣्рдордгрд╡ाрджी рд╡ा рдкुрд░ेрддрд╡ाрджी рд╕ंрд╕्рдХाрд░рд▓े рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ुрдоा рд╕рдмै рдХुрд░ा рдЫ, рдирдпाँ рдХुрд░ा рдЦोрдЬ्рдиु рдкрд░्рджैрди рднрди्рдЫ। рдлेрд░ि рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рдЕрд░्рде्рдпाрдЙрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рд╕िрдоिрдд рд╕рдоूрд╣рд▓ाрдИ рджिрдЗрдПрдХो рдЫ । рддी рдкрдг्рдбिрдд рд░ рдмाрд╣्рдордгрд╣рд░ु рдиै рд╣ुрди् । рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддाрд╕ँрдЧ рддिрдирдХो рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдЕрд╣िрд▓े рдд рдХрдо рдЫ рднрдиे рдкрд╣िрд▓े рдХрд╕्рддो рдеिрдпो рд╣ोрд▓ा ? рддिрдирд▓ाрдИ рдЧрд░िрдмрдХो рдмाрд░ेрдоा рдХे рдеाрд╣ा ? рд╕рдоुрди्рдж्рд░ рддрд░्рдиै рдирд╣ुрдиे рдЕрдиि рд╡िрджेрд╢рдоा рдХे рднैрд░рд╣ेрдХो рдЫ рднрди्рдиे рддिрдирд▓ाрдИ рдХे рдеाрд╣ा ? рддी рдд рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдХाрдЯिрдП । рддिрдирдХा рд╡िрдорд░्рд╢рд╣рд░ु рдЕрдзिрдХांрд╢ рдоृрдд рднाрд╖ाрдоा рднрдП । рдПрдХрджुрдИ рдЬрдиा рдЕрд▓ि рдмрдвी рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдеिрдП рднрдиे рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рдмрдиाрд░рд╢рдмाрдЯ рд▓्рдпाрдПрд░ рдкрдвे рд╣ोрд▓ाрди् । рдд्рдпो рдмाрд╣ेрдХ рдЕрд░ु рдзेрд░ै рдЬाрдирдХाрд░ी рдиै рдЫैрди । рд╕ंрд╕ाрд░рдХा рд▓рд╣рд░рд╣рд░ुрдмाрдЯ рдХाрдЯिрдПрдкрдЫि, рдкрддрди рд╣ुँрджै рдЬाрдиे рд╣ो । рдирдпाँрдкрди рдирднрдПрдкрдЫि рдкाрдиी рдЬрд╕рд░ी рдЬрдоेрд░ рдд्рдпो рдлोрд╣рд░ рд╣ुँрджै рдЬाрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╣ी рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдХा рдзेрд░ै рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рдЬीрд╡िрдд рдЫрди् ।
рд╕рдмै рдмाрд╣िрд░рдмाрдЯ рд╡िрдЪाрд░рд╣рд░ु рд╕ाрдкрдЯी рд▓िрдПрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯी рд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд▓рдпрд╣рд░ु рдиै рдмрдиे рдд рдпрд╣ाँ ?
рд░ाрдЬрдиीрддिрдоाрд░्рдлрдд рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рд╡िрдХाрд╕ рдЧाрд╣्рд░ो рдХाрдо рд╣ो । рдХिрдирднрдиे рд╡ेрд╕्рдЯ рдоिрдиिрд╕्рдЯрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ीрдХै рдХुрд░ा рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдд्рдпो рдмेрд▓ाрдпрддрдоा рек/рел рд╕рдп рд╡рд░्рд╖рдоा рдПрдХрджрдоै рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рддрд░िрдХाрдмाрдЯ рд╡िрдХрд╕िрдд рднрдПрдХो рдеिрдпो । рдд्рдпрд╣ाँрдХो рд╕рдоाрдЬ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдзрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕ुрд╣ाрдЙँрджो рдХिрд╕िрдорд▓े рдд्рдпрд╕рдХो рд╡िрдХाрд╕ рднрдПрдХो рд╣ो । рдд्рдпрд╕्рддै рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджी рдк्рд░рдгाрд▓ीрдХै рдХुрд░ा рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдЪिрдирдХो рдЖрдл्рдиो рдПрдЙрдЯा рдЕрд╡рд╕्рдеा рдеिрдпो । рдд्рдпो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рд╡िрдХрд╕िрдд рднрдпो । рдпрд╣ींрдиेрд░ рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдХाрдо рдЖрдЙँрдЫ । рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдЖрдл्рдиो рд╕рдоाрдЬ рдЕрдиुрдХूрд▓ рдХрд╕рд░ी рдвाрд▓्рдиे । рдЪे рдЧ्рд╡ेрднाрд░ाрд▓े рд▓्рдпाрдЯिрди рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдХрдо्рдпुрдиिрдЬрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рджा рдЪिрдирдХो рд╕рд░्рд▓рдХ्рдХै рд▓िрдПрдирди्, рд░ुрд╕рдХो рдкрдиि рд▓िрдПрдирди् । рд╕рдлрд▓ рднрдПрдирди्, рдмेрдЧ्рд▓ै рдХुрд░ा рд╣ो । рдПрдЙрдЯा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдд рдеिрдпो । рдмिрдз्рд╡ंрд╢ рдордЪ्рдЪिрдпो рддрд░ рднिрдпрддрдиाрдордоा рдПрдЙрдЯा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рднрдпो ।
рдвुंрдЧे рдпुрдЧрдмाрдЯ рдПрдХ्рдХाрд╕ी рд╣ाрдоी рд╕ोрдЭै ‘рдЬेрдЯ рдПрдЬ’рдоा рдкुрдЧेрдХो рдЬрд╕्рддो рднрдПрдХो рдЫ । рдЖрдлूрд▓े рднोрдЧेрдХा рдм्рдпрдеा рд╣ोрдЗрди, рдмрд░ु рдЕрд░ुрдХो рдм्рдпрдеाрд╣рд░ुрдмाрдЯ рд╕िрдХ्рди рдЦोрдЬीрдпो । рдЕрд░ुрдХा рдм्рдпрдеाрдмाрдЯ рд╕िрдХ्рди рдЦोрдЬ्рджा рдХेрд╣ी рдХुрд░ा рдд рдЖрдЙँрдЫ рддрд░ рдд्рдпрд╕рдоा рдЕрдеेрди्рдЯिрд╕िрдЯी рд╡ा рд╕्рд╡рднाрд╡िрдХрддाрдХो рдХрдоी рд╣ुрди्рдЫ । рднाрд░рддрдоा рдПрдо.рдПрди. рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕рд▓े рд╕ंрд╕्рдХृрддाрдЗрдЬेрд╕рди рднрди्рдиे рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдЕрдШि рд╕ाрд░े । рдд्рдпрддाрдХा рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрд╣рд░ुрд▓े рдЬाрддीрд╣рд░ुрдХो рдЕрд╕िрдоिрд▓ेрд╕рдирдХो рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд▓िрдПрд░ рдЖрдП । рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпाрд▓ी рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдХाрдо рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ा рдЖрдл्рдиा рд╕рдорд╕्рдпा рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдЕрдз्рдпрдпрди рд░ рд▓ेрдЦрди рднрдПрдХो рдЫैрди । рддिрдиै рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕рдХा рдкुрд╕्рддрдХ рдирдкрдвेрдХा, рдмрд░ु рдкрд╢्рдЪिрдоाрдХा рдЕрдиेрдХ рдерд░ि рдХिрддाрдмрдмाрдЯ рд╕ाрдЗрдЯेрд╕рди рдЧрд░्рдиे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмрдвी рдЫрди् । рддिрдирдХा рд▓ाрдЧि рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рднрдиेрдХा рдЬрд░्рдорди, рдЕрдоेрд░िрдХी, рд╡ा рдл्рд░ाрди्рд╕ेрд▓ी рдоाрдд्рд░ै рд╣ुрди्рдЫрди् рднрди्рдиे рдЫ । рдиेрдкाрд▓ी рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд▓ेрдЦिрд╕рдХिрдПрдХो рдЫैрди рддрд░ рдПрдХैрдЪोрдЯि рдпुрд░ोрдкрдХा рдкрдв्рдиे рдмाрдз्рдпрддा рдЫ । рдоिрд▓्рджाрдЬुрд▓्рджा рд╕рдорд╕्рдпा рднрдПрдХा рдЫिрдоेрдХी рджेрд╢рд╣рд░ुрдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдпрд╕ँрдЧ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣ुрдиे рдоौрдХा рдирдкाрдПрд░ рдкрдиि рдЕрд▓िрдХрддि рдбिрд╕рдХрдиेрдХ्рдЯ рднрдПрдХो рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ।
рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдИрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХा рдмाрд░ेрдоा рдмेрд▓ाрдмेрд▓ा рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдкрдиि рдХुрд░ाрдХाрдиी рд╣ुрди्рдЫ । рддрд░, рдмुрдЭाрдЗрдХा рд╕िрдоिрддрддा рдЫрди् । рд╕рдЬिрд▓ो рднाрд╖ाрдоा рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдмुрдЭ्рдиे ?
рд╕рдо्рдмрди्рдзीрдд рд╡िрд╖рдпрдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ुрдмाрд░े рдЬ्рдЮाрди рд╣ाँрд╕िрд▓ рдЧрд░ेрд░ рдд्рдпрд╕рдХो рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди् । рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рд╢िрдХ्рд╖ा рдд рдЪाрд╣िрдпो рдиै рд╕ँрдЧै рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░्рд░िрдпा рднрдПрдХो рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдХे рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░िрдпा рд╣ुрди рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрдд्рдпाрд╡рд╢्рдХ рдЫ ? рд╡ा рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдирд▓िрдЗрдХрди рдкрдиि рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░्рд░िрдпा рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ? рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧрдХो рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпाрдмाрдЯ рдЬ्рдЮाрди рдЬрди्рдоिрди्рдЫ рд░ рдд्рдпो рдоाрдирд╡ीрдп рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ुрди्рдЫ рднрдиे, рдд्рдпो рдЬ्рдЮाрди рдоाрдЯोрдоा рдЬрд░ा рдЧाрдбिрдПрдХो рдЬ्рдЮाрди рднрдпो । рдпрд╕рд░ी рдЬ्рдЮाрдирдХो рдЙрдд्рдкाрджрди рдЧрд░्рдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рдиै рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рд╣ुрди् । рдПрдЙрдЯा рд░ुрдЦрдХो рдЙрджाрд╣рд░рдг рд▓िрдКँ рди । рд░ुрдЦрд▓े рдЖрдл्рдиो рдкोрд╖рдг рд╢рдХ्рддि рджुрдЗ рддрд░िрдХाрд▓े рдкाрдЙँрдЫ । рдПрдЙрдЯा рдкाрддрдмाрдЯ рдШाрдордоाрд░्рдлрдд рдлोрдЯोрд╕िрди्рдеेрд╕िрд╕ рд╣ुрди्рдЫ । рдЕрд░्рдХो рдЬрд░ा рдоाрд░्рдлрдд рдоाрдЯोрдмाрдЯ рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдЪाрд╣िрдиे рдкाрдиी рд▓рдЧाрдпрддрдХा рдкोрд╖рдг рдЧ्рд░рд╣рдг рдЧрд░्рдЫ । рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рднрдиेрдХो рдлोрдЯोрд╕िрди्рдеेрд╕िрд╕рд╡ाрд▓ा рд╣ो рдЕрд░्рдеाрдд् рдкाрддрд╡ाрд▓ा рд╣ो । рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рднрдиेрдХो рдпो рдЬрд░ा рд╣ो । рдпी рджुрдИ рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╡िрдкрд░िрддाрд░्рдердХ рд╢рдм्рдж рднрдиे рд╣ुँрджैрдирди् । рд░ुрдЦрд▓ाрдИ рджुрд╡ै рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЪाрд╣िрдП рдЬрд╕्рддै, рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдкрдиि рджुрд╡ै рдерд░ी рдоाрдиिрд╕ рдЪाрд╣िрди्рдЫрди् । рдЬрд░ा рдмेрдЧрд░ рд░ुрдЦ рдмाँрдЪ्рджैрди । рдкाрддрдмेрдЧрд░рдХो рд░ुрдЦ рдкрдиि рдмाँрдЪ्рджैрди । рджुрд░्рднाрдЧ्рдпрдмрд╕ рд╣ाрдоीрдХрд╣ाँ рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рд▓ाрдИ рд╣ोрдЪ्рдпाрдПрд░ рд╣ेрд░्рдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдкाрдд рд░ंрдЧीрди рд░ рд╕ुрди्рджрд░ рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпो рдмाрд╣िрд░ рдЫрд░्рд▓ंрдЧ рджेрдЦिрди्рдЫ । рдЬрд░ा рдд рджेрдЦिंрджैрди । рдкाрддрд╡ाрд▓ाрдХो рдаूрд▓ो рдорд╣рдд्рд╡ рдЫ । рд╕рдмै рдкाрддрдХै рдкрдЫि рд▓ाрдЧेрдХा рдЫрди् ।
рд╣ाрдо्рд░ो рдЧाрдЙँрдоा рдкрдвाрдЙрдиे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдкрдиि рдаूрд▓ो рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ । рдЙрдирдХो рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдиिрд░рди्рддрд░ рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ुрдиे рднрдПрдХाрд▓े, рдЙрдирдХो рдмुрдЭाрдИ рд░ाрдо्рд░ोрд╕ँрдЧ рд▓्рдпाрдЙрди рдкाрдП, рдд्рдпो рдЧрдЬрдм рд╣ुрди्рде्рдпो । рддрд░ рддिрдирдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдирд╕рдХ्рдиे рдХुрдиै рдоाрдз्рдпрдо рдиै рднрдПрди । рдХिрди рднрдиे рддिрдирдХो рдкрд╣ुँрдЪ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рдмिрдорд░्рд╢рдоा рдЫैрди । рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░िрджिрдиु рдкрд░्рдиे рд╣ाрдо्рд░ा рдоिрдбिрдпाрд▓े рд╣ो । рддрд░, рдоिрдбिрдпाрд▓ाрдИ рдд рдкाрдд рдоाрдд्рд░ै рдЪाрд╣िрдПрдХो рдЫ । рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХो рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХो рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдиै рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░िंрджैрди рдпрд╣ाँ ।
рдд्рдпрд╕्рддा рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░्рджा рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ ?
рд╣ो, рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдкाрддрд╡ाрд▓ाрд╣рд░ुрдХो рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рдиे рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдмрдвाрдмрдвा рд╕ेрдоिрдиाрд░рдоा рдмेрд▓ाрдпрдд рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдЧрдПрд░ рдкेрдкрд░ рдкрдв्рдиेрд╣рд░ुрдХो рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рди рд╕рдХ्рдЫ । рдЬрдо्рдоै рдкрд╢्рдЪिрдоा рдоाрдирд╡рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрд╣рд░ुрд▓े рд▓ेрдЦिрджिрдПрдХा рдХिрддाрдмрдмाрдЯ рдЙрдж्рдзрд░рдг рдЧрд░ेрд░ рдЧрдл рдЧрд░्рдиेрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдпो рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХो рдмौрдж्рдзिрдХрдХा рдХुрд░ा рдЖрдпो рднрдиे рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХा рд╣рд▓ुрдХाрдкрди рдЙрдЬाрдЧрд░ рд╣ुрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХा рдмौрдж्рдзिрдХрдХाрдмाрд░े рд╕рдХेрд╕рдо्рдо рдЪрд░्рдЪा рдирдЧрд░्рдиे рдЖрдо рд╕рдорд╣рддि рдмрдиेрдХो рдЫ । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ुрдмीрдЪ рдЕрд▓िрдЦिрдд рд╕рд╣рдорддि рдЫ ।
рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓рд╣рд░ुрд▓े рдЖрдл्рдиो рдн्рд░ाрддृ рд╕ंрдЧрдардирд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рд╕ंрдЧрдарди рдирднрдиेрд░ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕ंрдЧрдарди рднрдиेрдХा рдЫрди् ।
рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рд╕ंрдЧрдарди рдиै рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди । рд╣ुрд▓рдоा рд╣िंрдб्рдиे рднेрдбा рд╣ुрди्рдЫ, рддिрдирдХो рд╕ंрдЧрдарди рд╣ुрди्рдЫ । рд╣ुрд▓рдоा рд╣िрдб्рдиे рдоृрдЧ рд╣ुрди्рдЫ, рддिрдирдХो рд╕ंрдЧрдарди рд╣ुрди्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдд рд╕िंрд╣ рд╣ो । рддिрдирдХो рдХрд╕рд░ी рд╕ंрдЧрдарди рдмрдиाрдЙрдиे ? рдЪрд▓ाрдЙрди рд╕ंрднрд╡ рдиै рд╣ुрджैрди । рддिрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЬрд╡рд░्рдЬрд╕्рддि рдЧрд░ेрд░ рдЪिрдбिрдпाрдЦाрдиाрдоा рд░ाрдЦे рдмेрдЧ्рд▓ै рдХुрд░ा рд╣ो । рдкрд░िрднाрд╖ा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиै рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдмाँрдз्рди рдирд╕рдХिрдиे рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो ।
рдд्рдпрд╕ो рднрдП рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЕрд░ाрдЬрдХ рд╣ुрди्рдЫрди् ?
рдЕрд░ाрдЬрдХрддा рдЕрд▓िрдХрддि рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╢рдм्рдж рд╣ो । рдмрди्рдзрдирд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирдЧрд░्рдиे рд╡ा рдЦुрдХुрд▓ो рдкाрд░्рджै рд▓ाрдиे рднрдиौं рди । рдЕрд░ाрдЬрдХ рднрдиेрдХा рддोрдбेрд░ै рдлाрд▓िрджिрдиे рднрдП । рдд्рдпрд╕्рддा рдХिрд╕िрдордХा рдмौрдж्рдзिрдХ рдкрдиि рд╣ुрди्рдЫрди । рддрд░, рдХрдо्рддिрдоा рдмрди्рдзрди рдЦुрдХुрд▓ो рдкाрд░्рди рдЦोрдЬेрди рднрдиे, рдд्рдпो рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди ।
рдЕрд░्рдеाрдд рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЯेрдо рдЧрд░्рди рд╡ा рддрд╣ рд▓рдЧाрдЙрди рд╕рдХिंрджैрди ?
рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЯेрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХिрджैрди । рдХिрдирднрдиे рдЯेрдо рдЧрд░्рдирд▓ाрдИ рдКрд╕ँрдЧ рдаूрд▓ो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕्рд╡ाрд░्рде, рдбрд░, рд░ рдоोрд╣ рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдХрдмिрд░ рднрди्рдЫрди्, ‘рдХрдмिрд░ा рдЦрдбा рдмрдЬाрд░рдоे рдоांрдЧे рд╕рдмрдХी рдЦैрд░ । рдиा рдХрд╣ुрд╕े рджोрд╕्рддी, рдиा рдХрд╣ुрд╕े рдмैрд░ ।’ рджोрд╕्рддी рд░ рджुрд╢्рдордиीрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрд░ рдбрд░ рдЖрдЙँрдЫ । рджोрд╕्рддी рдкрдиि рдЫैрди, рджुрд╢्рдордиी рдкрдиि рдЫैрди । рдпрд╕्рддो рдХिрд╕िрдордХो рд╡्рдпрдХ्рддिрд▓ाрдИ рдд рдмाँрдзेрд░ рд░ाрдЦ्рди рдЧाрд╣्рд░ो рд╣ुрди्рдЫ ।
рдпो рдоाрдпा, рдоोрд╣, рд╕्рд╡ाрд░्рде рдирд╣ुрдиे рднрдиेрдкрдЫि рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрд╕ँрдЧ рдЬोрдб्рди рдоिрд▓्рдЫ рдХि рдоिрд▓्рджैрди ?
рдж्рд░ोрд░्рдгाрдЪाрд░्рдпрдХो рдорд╣ाрднाрд░рддрдоा рдПрдЙрдЯा рдмрдвो рдХाрд░ुрдгिрдХ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдЖрдЙрдЫ । рдЙрдирд▓े рдЕрд╢्рд╡рдд्рдеाрдоाрд▓ाрдИ рднрди्рдЫрди्, ‘рддिрдоी рдмрдЪ्рдЪा рд╣ुँрджा рджुрдз рдЦाрди рдЦोрдЬ्рде्рдпौ । рдо рджूрдз рджिрди рд╕рдХ्рдиे рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдоा рдеिрдЗрди । рдЕрдиि рдкिрдаो рдШोрд▓ेрд░ рдпрд╣ी рджूрдз рд╣ो рдмाрдмु рднрдиेрд░ рдЦुрд╡ाрдЙँрдеे । рдо рдЕрдм рдд्рдпो рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдоा рдлрд░्рдХेрд░ рдЬाрди рдЪाрд╣рди्рди । рдЬुрди рд╕ुрдХै рд╕рдо्рдЭौрддा рдЧрд░्рдиु рдкрд░े рдкрдиि рдо рд░ाрдЬ्рдпрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрд░ рдмрд╕्рдЫु ।’ рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдЙрдиी рдХौрд░рдмрдХा рдЧुрд░ु рдмрди्рди рдкुрдЧ्рдЫрди । рдд्рдпो рдХे рд╣ुрди рдЬाрди्рдЫ рднрдиे рдПрдХрдерд░ी рдмौрдж्рдзिрдХрдоै рдкрдиि рд╡िрдЪрд▓рди рдЖрдЙँрдЫ । рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ो । рдоाрди्рдЫे рдкрдиि рдЕрд░ु рдЬрдиाрд╡рд░ рдЬрд╕्рддै рджुрдИрдЦुрдЯ्рдЯे рдЬрдиाрд╡рд░ рд╣ो । рд╣ाрдоीрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЦाрдиा рдЦाрдиुрдкрд░्рдЫ, рдпौрди рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрд╣рд░ु рд╣ुрди्рдЫрди्, рдоाрди рд╕рдо्рдоाрдирдХो рдЪाрд╣рдиा рд╣ुрди्рдЫ । рдпрд╕्рддा рдХुрд░ाрд╣рд░ु рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрди्рдЫрди् рдиै । рдд्рдпрд╕рд░ी рдЬोрдбिрдПрдХो рд╣ुрдиाрд▓े, рдХुрдиै рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдХрд░्рдорд▓ाрдИ рдк्рд░рд░्рд╡рдж्рдзрди рдЧрд░्рдиे рдХिрд╕िрдордХो рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдмрдиाрдпो рднрдиे, рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдлрд╕्рдЯाрдЙँрдЫрди् । рд╣ोрдЗрди рднрдиे, рд░ाрддाрд░ाрдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рд╣ुрди्рдЫрди् । рдмुрдж्рдзि рдмेрдЪेрд░ рдЧुрдЬाрд░ा рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдиे рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдкुрдЧ्рдЫрди् ।
рдПрдЙрдЯा рд╕ाрдзाрд░рдг рдЙрджाрд╣рд░рдг рд▓िрдиे рд╣ो рднрдиे рдиोрдо рдЪोрдо्рд╕рдХीрд▓ाрдИ рдПрдордЖрдЗрдЯिрд▓े рдирд░ाрдЦ्рдиे рд╣ो рднрдиे рдЕрдоेрд░िрдХी рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдирдпाँ рдЖрдпाрдо рдд рдЖрдЙрдиे рдеिрдПрди । рдЙрдирд▓े рдЕрдоेрд░िрдХाрдХा рдЬрддि рд╕्рдеाрдкिрдд рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддा рдЫрди, рддी рд╕рдмрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддी рджिрди्рдЫрди् । рдд्рдпрд╣ाँрдХो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд▓े рдЙрдирд▓ाрдИ рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░рддा рджिрдПрдХो рдЫ । рдд्рдпो рдЪाрд╣िँ рдиेрдкाрд▓ рд╡ा рднाрд░рддрдХो рдЬрд╕्рддो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдоुрд╕्рдХिрд▓ рдЫ । рдЕрдзिрдХांрд╢ рдзрдиि рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु, рдПрдХрджрдо рд╕ाрдорди्рддि рдкृрд╖्рдарднूрдоिрдмाрдЯ рдЖрдПрдХा рдЫрди् рдЬрд╕рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрддाрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддीрдХो рд░ुрдкрдоा рдоाрдд्рд░ै рдоाрди्рдиे рдЧрд░्рдЫрди् । рдиेрдкाрд▓, рднाрд░рдд, рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╡ा рд╡ंрдЧрд▓ाрджेрд╢ рдЬрд╕्рддो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдПрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЬोрдЧाрдИрд░ाрдЦ्рди рд╕рд╣рдЬ рдЫैрди ।
рдмौрдж्рдзिрдХ рд░ рд░ाрдЬ्рдпрдХो рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХрд╕्рддो рд╣ुрди्рдЫ ?
рдПрдЙрдЯा рдХрдеा рдЫ । рдПрдХ рдЬрдиा рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдеिрдП । рддिрдирд▓े рдЖрдл्рдиो рд╕िрдкाрд╣ीрд▓ाрдИ рднрдиे, рдлрд▓ाрдиा рд╕ाрдзु рдЫ рдЬंрдЧрд▓рдоा, рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдмोрд▓ाрдПрд░ рд▓्рдпाрдК । рд╕िрдкाрд╣ी рдд्рдпрд╣ाँ рдкुрдЧ्рджा рд╕ाрдзु рдЧाрдЗрдХो рдЧोрдмрд░ рд╕ोрд╣ोрд░्рджै рдЧрд░ेрдХो рдлेрд▓ा рдкрд░्рдпो । рд╕ाрдзुрд▓े рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рднेрдЯ्рди рдирдн्рдпाрдЙрдиे рдмрддाрдпो । рд╕िрдкाрд╣ीрд▓े рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рд╕ाрдзुрд▓े рднрдиेрдХो рд╕ुрдиाрдпो । рдд्рдпो рд╕ुрдиेрдкрдЫि рд░ाрдЬाрд▓े рдЦрдмрд░ рдкрдаाрдпो, рджрд░рдмाрд░рдоा рдЧрдПрд░ рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рднेрдЯे рдЖрдЗрди्рджा рдЧोрдмрд░ рд╕ोрд╣ोрд░्рдиे рджुःрдЦ рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рджैрди рд░ рдЙрд╕рдХो рд╕рдмै рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд░ाрдЬाрд▓े рдиै рдЧрд░िрджिрдиे рдЫрди् । рдд्рдпो рдЦрдмрд░ рдкाрдЙँрджा рдкрдиि рд╕ाрдзु рд░ाрдЬाрдХो рджрд░्рд╢рди рдЧрд░्рди рдЧрдПрди । рдмрд░ु, рдЙрд╕рд▓े рднрди्рдпो, ‘рдЧोрдмрд░ рдд рдоैрд▓े рд╕рд▓्рдЯाрдЗрд╕рдХें, рдЕрдм рдорд▓ाрдИ рдЦाрдиा рдкрдХाрдЙрдиुрдЫ ।’ рдкрдЫि рд░ाрдЬा рдЖँрдлै рд╕ाрдзुрдХा рдЕрдШिрд▓्рддिрд░ рдкुрдЧ्рдпो рд░ рдЖрдлूрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирдмाрд░े рд╕рд░рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдд्рдпрдд्рд░ोे рдмिрди्рддि рдЧрд░ेрд░ рдмोрд▓ाрдЙँрджा рдкрдиि рдХिрди рджрд░рдмाрд░рдоा рдирдЖрдПрдХो рднрдиेрд░ рд╕ोрдз्рдпो । рд╕ाрдзुрд▓े рднрди्рдпो, ‘рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рдд рддिрдоीрд▓ाрдИ рдЧрд░्рдиु рдеिрдпो рдиि । рдорд▓ाрдИ рдд рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рди рдЧрд░्рдиु рдЫैрди । рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░ी рддिрдо्рд░ो рдмрдв्рддा рдкрдХ्рдХा рд╣ो рддрд░ рдоेрд░ो рдЖрдл्рдиै рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░ी рдЫ । рддिрдоीрд▓े рдЧрд░ेрдХो рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирд▓ाрдИ рдПрдЙрдЯा рдЦाрд╕ рджुрд░ीрдмाрдЯ рд╣ेрд░ेрд░ рдмुрдЭ्рдиे рд░ рддि рдХाрдорд╣рд░ु рдХрд╕рд░ी рд╕рд╣ि рддрд░िрдХाрд▓े рд╕рдо्рдкрди्рди рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕ोрдЪ्рдиे рдХाрдо рдоेрд░ो рд╣ो ।’ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирдХा рд▓ाрдЧि рджैрдирди्рджिрди рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рдкेрд╢ рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдиे рдХाрдордоा рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдмрд╕्рджैрдирди् । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдд्рдпрд╣ाँ рд░ाрдЦ्рдиु рд╣ुँрджैрди । рдд्рдпो рдХाрдо рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдХो рд╣ो । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдЫ, рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдЧрд░्рдЫ, рд░ рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХाрд▓्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рдд рдд्рдпो рднрди्рджा рдмाрд╣िрд░ рдмрд╕ेрд░ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рдиिрдХाрд▓ेрдХा рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рд░ рджिрдПрдХा рд╕ुрдЭाрд╡рд╣рд░ु рд▓ाрдЧु рдЧрд░िрд╕рдХेрдкрдЫि рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рдкрд░рд╕्рдеिрддि рд░ рддी рдХाрдо рдЧрд░्рджा рд╕рдоाрдЬрдХा рдЕрд░ु рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдХрд╕्рддा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрд░्рдЫрди рднрди्рдиे рдмाрд░ेрдоा рд╡ा рдЕрди्рддрд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рд╕рдо्рдмрди्рдзрдХा рдмाрд░ेрдоा рдЪिрди्рддрди рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рд░ाрдЬ्рдпрд╕ँрдЧ рд╕ोрдЭै рдЬोрдбिрдпो рднрдиे рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдХाрдпрдо рд░ाрдЦ्рдиै рдЧाрд╣्рд░ो рд╣ुрди्рдЫ ।
рдЕрдм рдпрд╕्рддो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдХрд╕рд░ी рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рдд рднрди्рдиे рдк्рд░рд╢्рди рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╕िрдпाрдоा рдд рдд्рдпрд╕्рддो рдирдоुрдиा рдЫैрди । рдкрд╢्рдЪिрдоाрд╣рд░ुрд▓े рдпो рдХрд▓्рдЪрд░ рдЕрдл рдлाрдЙрдг्рдбेрд╕рди्рд╕ рд▓्рдпाрдПрдХो рдХाрд░рдг рдиै рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рди рд╣ो । рдпрд╕्рддा рдоाрди्рдЫेрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕ोрдЪेрдХो рдХाрдо рдЧрд░्рди рджिрдиे рднрдиेрд░ рдиै рдлाрдЙрдг्рдбेрд╕рди्рд╕рд╣рд░ु рдмрдиाрдЗрдПрдХा рд╣ुрди् । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЬीрд╡рди рдЬीрдЙрди рдкुрдЧ्рдиे рд╢्рд░ोрдд рдЬुрдЯाрдЗрджिрдиे, рд░рд╣рд░ рд▓ाрдЧेрдХो рдХाрдо рдЖрдлूрдЦुрд╢ी рдЧрд░्рди рджिрдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдд्рдпрд╕ो рднрдП, рдХे рдд्рдпрд╕्рддो рдХाрдо рдзрдиी рдоुрд▓ुрдХрдоा рдоाрдд्рд░ै рд╕рдо्рднрд╡ рдЫ рдд ? рдд्рдпрд╕्рддो рд╣ोрдЗрди । рдзрдиी рджेрд╢рд╣рд░ुрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХा рд▓ाрдЧि рдд्рдпрд╕्рддा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЧрд░्рди рдЦрд░्рдЪ рдзेрд░ै рд▓ाрдЧ्рдЫ рднрдиे рд╣ाрдо्рд░ो рдЬрд╕्рддो рдоुрд▓ुрдХрдоा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд░ुрдкрдоा рдеोрд░ै рдЦрд░्рдЪрдоा рдиै рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕्рддै рдПрдХेрдбेрдоिрдХ рд╕ँрд╕्рдеाрд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдорди рд▓ाрдЧेрдХो рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЧрд░िрджिрди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдд्рдпрд╣ाँ рд░ेрдк्рд▓िेрдХрд╕рди рдЕрдл рдирд▓ेрдЬ рд╡ा рднрдПрдХै рдЬ्рдЮाрдирдХो рдкुрдирд░्рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ुрдиे рднрдпो рд░ рдЬ्рдЮाрдирдХो рднрдг्рдбाрд░рдг рд░ рдирдпाँ рдЬ्рдЮाрдирдХो рдЦोрдЬी рд╕рдмै рдХाрдо рд╣ुрдиे рднрдпो । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ा рдПрдХेрдбेрдоी рд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпрд╣рд░ु рдкрдЮ्рдЪाрдпрдд рдХाрд▓рд▓े рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░ेрдХा рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдмोрдХ्рдиे рд╕ंрд╕्рдеा рднрдП । рд╕ोрднिрдпрддрдХो рдиोрдоेрди рдХ्рд▓ाрдЯुрд░ा рдЕрд░्рдеाрдд् рдиोрдХрд░ी рдЧрд░्рдиे рдаाрдЙँ рдоाрдд्рд░ рднрдП । рдПрдЙрдЯा рдЦाрд╕ рдл्рд░ेрдордоा рд░рд╣рдиे, рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдУрдд рджिрдиे рдПрдЙрдЯा рдЫाрддा рдЦोрдЬ्рдиे, рд░ рдЖрдл्рдиो рдХрд░िрдпрд░ рд╣ेрд░्рдиे । рдЬ्рдЮाрдирдХो рд▓ाрдЧि рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рд╣ोрдЗрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рд╣ाрдоीрд╕ँрдЧ рднрдПрдХा рдЬрд╕्рддा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд░ рдПрдХेрдбेрдоीрдХा рдоोрдбрд▓ рдХाрдо рд▓ाрдЧेрдирди् । рдоिрдбिрдпा рдкрдиि рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЗрди्рдЧेрдЬ рдЧрд░ाрдЙрдиे рдаूрд▓ो рдаाрдКँ рд╣ुрди рд╕рдХ्рде्рдпो । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ो рдоिрдбिрдпाрдХो рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдиै рд╡िрдХृрдд рд░ुрдкрдмाрдЯ рднрдпो । рд░ाрдо्рд░ो рдоिрдбिрдпा рдд्рдпो рд╣ो рдЬрд╕рд▓े рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рд╡िрдЪाрд░ рднрдПрдХाрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрди्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓े рдПрдХрдЦाрд▓े рдмрд╣ुрд▓рда्рдаिрдкрди рджेрдЦाрдЙँрдЫрди् । рдд्рдпрд╕्рддो рдмрд╣ुрд▓рда्рдаीрдкрди рджेрдЦाрдЙрди рдкрдиि рдоिрдбिрдпाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рд╕्рдкेрд╕ рджिрдиे рд╣ो । рдХिрдирднрдиे, рдирдпाँ рдмिрдЪाрд░рд╣рд░ु рдд рдд्рдпрд╕्рддै рдмрд╣ुрд▓рда्рдаिрдкрдирдмाрдЯ рдиै рдЖрдЙрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕्рддो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдоिрдбिрдпा рд╣ाрдоीрдХрд╣ाँ рдПрдЙрдЯा рдкрдиि рднрдПрди । рд╕рди् резрепрепреж рдкрдЫिрдХो рдоिрдбिрдпा рдд рдкुрд░ै рдмрдЬाрд░рд╡ाрджी рдоोрдбрд▓рдоा рдЖрдпो । рдпрд╣ाँ рдд рдХुрдиै рдлिрд▓ाрди्рде्рд░ोрдкिрдХ рдоोрдбрд▓рдоा рдоिрдбिрдпा рдиै рдЖрдЙрди рд╕рдХेрдирди् । рдЕрдоेрд░िрдХाрдХा рдиाрдоी рдкрдд्рд░िрдХाрд╣рд░ु рдзेрд░ै рдлिрд▓ाрди्рде्рд░ोрдкिрдХ рдоोрдбрд▓рдоा рдЪрд▓ेрдХा рдЫрди् । рддिрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдиाрдлा рдХрдоाрдЙँрджैрдирди् । рдЕрд░ु рдХाрдо рдЧрд░ेрд░ рдкैрд╕ा рдХрдоाрдЙрдиे рд░ рд╕рдоाрдЬрдХो рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рднрдиेрд░ рдоिрдбिрдпा рдЪрд▓ाрдЙँрдЫрди् । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдпрд╕्рддा рдоिрдбिрдпा рдирднрдПрдХाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рдаाрдКँ рдиै рднрдПрди । рдЕрди्рддрддः рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕рдбрдХрдХो рдоाрди्рдЫे рднрдпो । рдпрд╣ाँ рдд рдкैрддृрдХ рд╕рдо्рдкрдд्рддी рд╣ुрдиेрд▓े рдоाрдд्рд░ै рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдЬोрдЧाрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рднрдП ।
рд░ाрдЬ्рдпрд▓ाрдИ рдпрд╕ै рдкрдиि рджрдордирдХो рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рднрдиिрди्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рд╕ाрд░ा рд╡िрднेрджрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдиिрд░рди्рддрд░рддा рджिрдиे рдПрдЬेрди्рд╕िрдХा рд░ुрдкрдоा рд░ाрдЬ्рдп рдоौрдЬुрдж рдЫ । рдЕрдм рдпрд╕्рддो рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрдиे рдХे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рд╣ोрд▓ा ?
рд╣िрдЯрд▓рд░ рдЬрд╕्рддो рддाрдиाрд╢ाрд╣рд▓े рдкрдиि рдХेрд╣ी рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрдПрдХो рдеिрдпो । рдХेрд╣ी рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд░ рдХрд▓ाрдХाрд░рд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрдПрдХो рдеिрдпो । рдд्рдпрд╕्рддा рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдоाрди्рдЫेрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЖрдлूрд▓े рд╕ोрдЪे рдЬрд╕рд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЪрд▓्рди рд╕рдХेрди рднрдиे рд╡िрдХрд▓्рдкрдоा рдХे рдЧрд░्рдиे рднрди्рдиे рдЕрди्рдпोрд▓ рд╣ुрди्рдЫ । рдбिрд╕ेрди्рдЯ рднрдиेрдХो рджुрд╢्рдорди рд╣ोрдЗрди рдмрд░ु рдд्рдпрд╕्рддा рд╡िрдХрд▓्рдк рджिрдиे рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ुрди् । рддрд░, рдХрддिрд▓े рдд рдбिрд╕ेрди्рдЯрд▓ाрдИ рдирдЬिрдХ рд░ाрдЦ्рдиु рднрдиेрдХो рд╕рд░्рдкрд▓ाрдИ рджुрдз рдЦ्рд╡ाрдПрд░ рдкाрд▓्рдиु рд╣ो рдкрдиि рднрди्рдЫрди् । рд╡्рдпрдХ्рддिрдХो рд╕्рд╡ाрд░्рдерд▓े рдПрдЙрдЯा рд╡िрди्рджु рдкाрд░ рдЧрд░ेрдкрдЫि рдд्рдпो рд╕्рд╡ाрд░्рде рд╡्рдпрдХ्рддिрдоा рд╕िрдоिрдд рд░рд╣ँрджैрди, рдд्рдпो рд╕ाрдоुрд╣िрдХ рд╕्рд╡ाрд░्рде рдмрди्рдЫ । рд╣िрдЯрд▓рд░рдХो рд╕्рд╡ाрд░्рде рдЙрд╕рдХो рдоाрдд्рд░ै рдирднрдПрд░ рдЬाрддीрд╡ाрджी рд╕्рд╡ाрд░्рде рд╣ुрди рдкुрдЧेрдХो рдеिрдпो । рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдкूँрдЬीрд╡ाрджीрд╣рд░ुрдХा рд╕рдоुрд╣ рдЫрди् । рдЕрдм рд╕рдоुрд╣рдХो рд╕्рд╡ाрд░्рде рд░рдХ्рд╖ाрдХा рд▓ाрдЧि рдд рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдЪाрд╣िрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдбिрд╕ेрди्рдЯ рдЪाрд╣िрди्рдЫ । рдпो рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕рдд्рдп рд╣ो рддрд░ рдпрд╕рд▓ाрдИ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдЧрд░्рди рдЧाрд╣्рд░ो рдЫ ।
рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрдоा рдпрд╕्рддा рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рд╕ाрдордиा рдЧрд░्рдиे рд╕рдХ्рдиे рдХो рдеिрдП ?
рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдоा рдеोрд░ै рд╣िрдо्рдордд рдеिрдпो । рдмी.рдкी. рдХोрдЗрд░ाрд▓ा рдЬрд╕्рддो рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЙрдирдХो рдирдЬिрдХ рдкрд░्рдиै рдирджिрдиे рдеुрдк्рд░ै рдоाрди्рдЫे рд╣ुँрджाрд╣ुँрджै рдкрдиि рдорд╣ेрди्рдж्рд░рд▓े рдХोрдЗрд░ाрд▓ाрд▓ाрдИ рдоेрд░ो рдЗрди्рд╕ुрд░ेрди्рд╕ рдкोрд▓िрд╕ि рд╣ो рднрди्рдеे рд░े । рддрд░, рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рднрдЗрджिрдпो рднрдиे рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдХो рдкाрд▓ाрдоा рд░ाрдЬрдХीрдп рд╕ुрд╡िрдзा рдкाрдЙрдиाрд╕ाрде рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдзрдоाрдзрдо рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рдкрд░िрдгрдд рд╣ुрди рдеाрд▓े । рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдкрдиि рдн्рд░рд╖्рдЯ рддुрд▓्рдпाрдЙрдиे рд╢рдХ्рддि рд╣ुрди्рдЫ । рдж्рд░рд╡्рдпрд╢рдХ्рддि рдмрд╣ुрдд рдмрд▓िрдпो рд╣ुрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдорд╣ेрди्рдж्рд░рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЖрдл्рдиा рдЫेрдЙрдЫाрдЙ рд░ाрдЦ्рдиे рдХोрд╢िрд╕ рдЧрд░े рдкрдиि рд╕рдлрд▓ рд╣ुрди рд╕рдХेрдирди् । рдмिрд░ेрди्рдж्рд░ рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдПрдХрджрдоै рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рдеे । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдирд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдирдЬिрдХ рд▓्рдпाрдЙрдиे рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд╣िрд▓्рдпै рдЧрд░ेрдирди् । рдЕрдоेрд░िрдХी рд░ рднाрд░рддीрдпрд╣рд░ुрдХो рд╕рдордЭрджाрд░ी рдмрдв्рджै рдЧрдПрдХो рдмेрд▓ा рд░ рднूрд░ाрдЬрдиीрддि рдмрджрд▓िंрджै рдЧрдПрдХा рдмेрд▓ा рд░ाрдЬा рднрдПрдХा рдмिрд░ेрди्рдж्рд░ рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рдеे । рдЕрдоेрд░िрдХी рдЫाрддाрдоुрдиि рд░ाрдЦेрд░ рдиेрдкाрд▓рд▓ाрдИ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдмрдиाрдЙрдиे рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдХो рдпोрдЬрдиा рд╡िрд░ेрди्рдж्рд░рд╕рдо्рдо рдЖрдЗрдкुрдЧ्рджा рдЕрд╕рдлрд▓ рд╣ुрдиे рдЕрд╡рд╕्рдеा рдмрди्рдпो । рдЬो рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпрд╕рд▓े рдЖрд▓ोрдЪрдиा рд╕рд╣рди рд╕рдХ्рджैрди । рдЖрдлू рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЫु рднрди्рдиे рднрдПрдкрдЫि рдоाрдд्рд░ै рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдХो рд╕ाрдордиा рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рд╡िрд░ेрди्рдж्рд░рд▓े рд╕рдХрднрд░ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рд░ाрдЦ्рди рдЪाрд╣ेрдирди् । рддрд░, рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ु рдзेрд░ै рдЬрдо्рдоा рдЧрд░े ।
рдк्рд░рддिрд╖्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдмाрдЯ рд╕рдд्рддाрдоा рдкुрдЧेрдХा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдд рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдХрд╣िрд▓्рдпै рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рди рдирд╕рдХ्рджा рд╣ुрди् рдиी । рдЙрдиीрд╣рд░ु рдмौрдж्рдзिрдХрд╕ँрдЧ рд╕ंрдЧрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫрди् ?
рдЙрдиीрд╣рд░ु рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдорди рдкрд░ाрдЙँрдЫрди्, рдмौрдж्рдзिрдХ рдорди рдкрд░ाрдЙँрджैрдирди् । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рдд рддрдд्рдХाрд▓рд▓ाрдИ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ुрдиे рд░ाрдп рджिрди्рдЫ । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЪрд▓рдЦेрд▓ рдХрд╕рд░ी рдЧрд░्рдиे, рдмрдЬेрдЯ рдХрд╕рд░ी рдмрдиाрдЙрдиे, рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдо्рдпाрдиीрдкुрд▓ेрдЯ рдЧрд░्рдиे, рдЪुрдиाрд╡рдоा рдлाрдЗрджा рдкुрдЧ्рдиे рдЧрд░ी рдмाрдЯो рдХрд╣ाँ рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рдЦोрд▓्рдиेрд╕рдо्рдордХा рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рджिрди्рдЫ । рдпрд╕्рддो рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рджेрдЦेрдкрдЫि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ुрдЪाрдЙँрдЫрди् рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯीрд╣рд░ुрд▓े । рдбिрд╕ेрди्рдЯ рдЧрд░्рдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рд░ुрдЪाрдЙँрджैрдирди् ।
рд╕िंрдЧो рдоुрд▓ुрдХ рд╣ाँрдХ्рдиे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ рд░ рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдиै рдмौрдж्рдзिрдХ рдирд░ुрдЪाрдЙрдиे рднрдПрдкрдЫि, рд╕рдоाрдЬрдоा рдирдпाँ рд╡िрдЪाрд░ рд╣ुрд░्рдХिрди рдкाрдЙрдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдиै рди्рдпुрди рд╣ुрдиे рднрдпो рдиि ?
рдпрд╕्рддो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдкрдиि рдПрдХ рджुрдЗ рдЬрдиा рдд рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрдиेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиे рд╣ुрди्рдЫрди् । рддрд░, рдпी рдЖрдлू рдмрд▓े рдкрдиि рдЙрдЬ्рдпाрд▓ो рд╕ाрд░ै рдлैрд▓्рдпाрдЙрди рд╕рдХ्рджैрдирди् । рдЬुрдирдХीрд░ि рдЬрд╕्рддा рдмрди्рди рдкुрдЧ्рдЫрди् । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ рд╡ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдЬрддि рд╕ुрдХै рдмौрдж्рдзिрдХ рдирд░ुрдЪाрдЙрдиे рднрдП рдкрдиि рдХेрд╣ी рди рдХेрд╣ी рдХाрдо рдд рднрдЗрд░рд╣ेрдХै рд╣ुрди्рдЫ । рдЙрд╣ी, рд╕рдоाрдЬрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрдмाрдЯ рдзेрд░ै рдлाрдЗрджा рд▓िрди рднрдиे рдкाрдЙँрджैрди ।
рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд░ुрдкрдоा рдиै рдмौрдж्рдзिрдХрдк्рд░рддि рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рднрдПрдХाрд▓े рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдЦрдбेрд░ी рднрдПрдХो рдЬрд╕्рддो рдмुрдЭिрдпो ।
рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рдЙрдж्рдзрд░рдг рдЧрд░्рдиे рдоाрдоिрд▓ाрдоा рд╣ाрдо्рд░ा рдкрдг्рдбिрдд рд░ рдЧुрд░ुрд╣рд░ु рдмрдвा рдиिрдкुрдг рдеिрдП । рддрд░, рддी рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рддрд░्рдХрдХा рдЖрдзाрд░рдоा рдЬीрд╡рди्рддрддा рджिрдиे рдХ्рд╖рдорддाрдоा рд╢ुрди्рдп । рддрд░्рдХрдХा рдЖрдзाрд░рдоा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рд╕ाрд╡िрдд рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдд рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрди рд╕рдХ्рдиुрдкрд░्рдпो । рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдзाрд╕ँрдЧ рддिрдирдХा рд╕рдо्рдмрди्рдзрд╣рд░ु рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиुрдкрд░्рдпो । рдпрд╕्рддा рдХुрд░ा рд╣ाрдо्рд░ा рдкрдг्рдбिрддрдЬी рд░ рдЧुрд░ुрдЬीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдеाрд╣ा рдиै рднрдПрди । рдд्рдпрд╣ी рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рдЫ । рдЖрдл्рдиो рдЦाрд╕ рд╡िрд╖рдпрдоा рдЬ्рдЮाрди рднрдПрдХा рдоाрди्рдЫे рдирднрдПрдХा рд╣ोрдЗрдирди् । рддрд░, рднाрдд рдкрдХाрдПрдХो рдмीрд╕ рд╡рд░्рд╖рдХो рдЕрдиुрднрд╡ рднрдПрдХाрд▓े рднाрдд рдкрдХाрдЙрди рдоाрдд्рд░ै рдЬाрдиे рдЬрд╕्рддो рд╕्рдеिрддि рдЫ । рднाрдд рдкрдХाрдЙँрджै рдЧрд░्рджा, рдХрдо рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░ेрд░ рдХрд╕рд░ी рдкрдХाрдЙрдиे, рдд्рдпो рднाрдд рдмрди्рди рд▓ाрдЧेрдХो рдЪाрдорд▓ рдХрд╣ाँрдмाрдЯ рдХрд╕рд░ी рдЖрдЙँрдЫ, рдЪाрдорд▓рдХो рдЕрд░्рдердиीрддिрд╕ँрдЧ рдХрд╕्рддो рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЫ, рдпрд╕्рддा рд╕рд╡ाрд▓рд╣рд░ु рд╕рдмै рдЬोрдбेрд░ рдмुрдЭ्рджै рднाрдд рдкрдХाрдЙрдиे рдХрд░्рдо рдЧрд░िрд░рд╣े рди рдд्рдпो рдмुрдж्рдзि рдЖँрдлै рдЬ्рдЮाрдирдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рд╣ुрди्рдЫ । рдпрд╕्рддो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрди рдЪाрд╣ाрдиे рдоाрди्рдЫे рд╕ाрд╣्рд░ै рдеोрд░ै рднрдП । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЕँрдз्рдпाрд░ै рдд рдирднрдиौ, рддрд░ рдЙрдЬ्рдпाрд▓ो рд╕ाрд╣्рд░ै рдХрдо рдЫ ।
рд╣ाрдо्рд░ो рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрд▓े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеीрдХो рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрди्рдЫ рдХि рдд्рдпрд╕्рддो рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрдХो рдЕрди्рдд рдЧрд░्рдЫ ?
рд╣ाрдо्рд░ो рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд▓े рд░рдЪрдиाрдд्рдордХрддाрд▓ाрдИ рд╕िрдз्рдпाрдЗрджिрди्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдд рдкुрд░ै ‘рдХрдг्рдаाрдЧ्рд░े рд╡िрдж्рдпा’ рд╢ैрд▓ी рд╣ो । рдХрдг्рда рдЧрд░ेрдХा рдХुрд░ा рдоाрдд्рд░ै рд╡िрдж्рдпा рд╣ुрди्рдЫ । рд╕ोрдЪेрдХो, рдХрд▓्рдкрдиा рдЧрд░ेрдХो, рд╡ा рд░рдЪрдиा рдЧрд░ेрдХो рдд рд╡िрдж्рдпा рдиै рдоाрдиिंрджैрди । рдЦрд▓्рддीрдоा рднрдПрдХा рдкैрд╕ा рд░ рдШाँрдЯीрдоा рднрдПрдХा рд╕ूрдЪрдиा рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдЫ рдпрд╣ाँ । рд╣ाрдо्рд░ा рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдиै рд╣ेрд░ौं рди, рдмीрд╕ рд╡рд░्рд╖рдХो рдпोрдЬрдиा рдЧрд░ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рджैрдирди् । рдмрд░ु рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдирдкुрдЧ्рджै рдХрд╕рд░ी рдиाрдлा рд╕ोрд╣ोрд░्рди рдеाрд▓्рдиे рднрди्рдиेрдоा рддрд▓्рд▓िрди рд╣ुрди्рдЫрди् । рдХिрдирднрдиे рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдиै рдЦрд▓्рддीрдоा рднрдПрдХो рдкैрд╕ा рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕िрдХाрдПрдХो рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ा рд╡िрдж्рд╡ाрдирдХो рд╣ाрд▓рдд рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╣ो । рдХिрдирднрдиे рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдШाँрдЯीрдоा рдЕрд░्рдеाрдд рдоुрдЦाрдЧ्рд░ рдЬे рдЫ рдд्рдпो рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдиे рд╣ुрди्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕िрдХाрдПрдХो рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрдж्рдзрддिрдоा рдзेрд░ै рдлрд░рдХ рдЖрдПрдХो рдЫैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬрди्рдордиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпрдоा рд╕ुрд░ु рднрдПрдХै рдЫैрди ।
рдпो рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдирдЖрдЙрдиुрдХो рдХाрд░рдг рдЪाрд╣िं рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рдмрдЬाрд░рдоा рдкрдиि рдпрд╕्рддै рдкрдж्рдзрддि рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рджो рднрдПрд░ рд╣ो ?
рдмрдЬाрд░рд▓े рдХेрд╣ी рд╕िрдк рдЦोрдЬ्рдЫ । рдкुрд░ाрдиै рдкрдж्рдзрддिрдоा рдХेрд╣ी рд╕िрдк рд╕िрдХाрдЙрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдердкिрджिрдпो рднрдиे рдмрдЬाрд░ рдордЦ्рдЦ рдкрд░्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдмрдЬाрд░рд▓े рдк्рд░рд╢्рди рдирдЧрд░ рдиै рднрди्рдиे рд╣ो । ‘рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░, рдк्рд░рд╢्рди рдирдЧрд░’ рднрди्рдиे рдиै рдмрдЬाрд░рдХो рдорди्рдд्рд░ рд╣ो । рд╣ाрдо्рд░ो рдзрд░्рдо рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрд▓े рднрди्рдиे рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рдиै рд╣ो । рдЧुрд░ुрд▓े рдЬे рднрди्рдЫрди्, рдд्рдпрд╣ी рдиै рдЬ्рдЮाрди рд╣ो । рдпी рд╕рдмैрдХो рдХुрд░ा рдоिрд▓ेрдХो рдЫ ।
рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдгाрд▓ी, рдкрд░рдо्рдкрд░ा, рдзрд░्рдо, рдмрдЬाрд░, рд╢िрдХ्рд╖ा, рдпी рд╕рдмैрд▓े рдПрдЙрдЯा рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╕्рдЯ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдХो рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░ेрдХो рдЫ । рдпрд╕рд░ी рд╕िंрдЧो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдиै рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╖्рдЯ рднрдпो рднрдиे, рдПрдЙрдЯा рд╡िрди्рджुрдоा рдЧрдПрд░ рдд्рдпो рдкрддрди рд╣ुрди рдеाрд▓्рдЫ । рд░ाрдгाрдХाрд▓рдоा резрежрек рд╡рд░्рд╖ рд╕िंрдЧो рд╕рдоाрдЬ рдХुрд╣िрдПрдХो рд╣ो । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рднрдПрди рднрдиे рдд्рдпрд╕рд░ी рдиै рдХुрд╣िрди्рдЫ рд╕рдоाрдЬ । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рдЖँрдЯ рдпुрд╡ाрдоा рд╣ुрди्рдЫ, рддी рд╕рдмैрд▓ाрдИ рдмेрд▓ाрдпрдд рд░ рдЕрдл्рд░िрдХाрддिрд░ рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рд▓рдб्рди рдкрдаाрдЗрдпो । рдЕрд╣िрд▓े рдкрдиि рдд्рдпрд╕्рддै рднрдПрдХो рдЫ । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рдпुрд╡ा рд╕рдмै рдЦाрдбीрдоा рдЫрди् । рдиेрдкाрд▓рдоै рдмрд╕ेрдХा рдмрд╣ुрд╕ँрдЦ्рдпрдХ рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдд्рдпो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдЪाрд╣рдиा рдЫैрди । рдХिрдирднрдиे рдПрдХрдерд░िрд▓े рд░рдЧрдд рдмрдЧाрдПрд░ рдЦाрдбीрдмाрдЯ рдпрддा рдкैрд╕ा рдкрдаाрдПрдХाрд▓े рдпрд╣ाँ рдЕрд░्рдХाрдерд░िрд▓ाрдИ рд░рдоाрдЗрд▓ो рднрдПрдХो рдЫ । рдЕрдм рдпीрдирд▓े рдпрд╣ाँ рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рди рдеाрд▓े рднрдиे рдд рдЖрдл्рдиै рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рдЫ ।
рдЕрдм рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдХुрд░ा рдЧрд░ौं । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдпрдд्рд░ा рдзेрд░ै рдХिрддाрдм рд▓ेрдЦ्рдиे рдд рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ोрдЗрди рдмрд░ु рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ि рдоाрдд्рд░ै рд░рд╣ेрдЫрди्, рд╣ोрдЗрди ?
рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬीрдоा рдн्рдпाрдиिрдЯि рдкрдм्рд▓िрд╕िंрдЧ рднрди्рдиे рдПрдЙрдЯा рднрдиाрдЗ рдЫ । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрдХा рд▓ाрдЧि рдХिрддाрдм рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЧрд░्рдиे рдЪрд▓рди । рдЬрд╕рд░ी рд╕ुрди्рджрд░ рдШрд░ рдмрдиाрдЗрди्рдЫ рд╡ा рд░ाрдо्рд░ो рдЧाрдбी рдЦрд░िрдж рдЧрд░िрди्рдЫ, рдд्рдпрд╕рд░ी рдиै рд░ाрдо्рд░ो рджेрдЦिрдиे рдкुрд╕्рддрдХ рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЧрд░्рдиे рдХाрдо рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрд╕ँрдЧ рдЬोрдб्рдиे рдЧрд░िрди्рдЫ । рдЦाрд╕рдЧрд░ि рдм्рд░ाрд╣рдо्рдгрд╡ाрджी рд╕ंрд░рдЪрдиाрдоा рдкुрд╕्рддрдХрдХो рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдаूрд▓ो рдЫ । рдкुрд╕्рддрдХ рднрдиेрдХो рдЕрд░ुрд▓े рдкрдиि рдкрдв्рдиुрдкрд░्рдЫ рд░ рдд्рдпрд╕рдмाрдЯ рдЬ्рдЮाрди рдкрдиि рд▓िрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдЫैрди । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдзेрд░ैрдЬрд╕ो рдкुрд╕्рддрдХ рдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕्рддрд░рдХाрд▓े рд▓ेрдЦ्рдиे рдЬрд╕्рддो рдкрдиि рдЫैрди । рдкुрд░ाрдкुрд░ рдн्рдпाрдиिрдЯि рдкрдм्рд▓िрд╕िंрдЧ рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕्рддрд░рдХो рд╣ुँрджा рдд рдХेрд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧी рдХुрд░ाрд╣рд░ु рдд рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдиु рдкрд░्рдпो рдиि । рддрд░, рдпрд╣ाँ рдд рдЦाрд▓ी рдордирдХो рдмрд╣ рдкोрдЦ्рдиे рд░ рдн्рдпाрдиिрдЯि рджेрдЦाрдЙрдиेрдоा рд╕िрдоिрдд рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ा рдзेрд░ै рдЬрд╕ो рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЬंрдЧрд▓рдХै рдиाрд╢ рдоाрдд्рд░ рд╣ो । рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕्рддрд░рдХा рдХिрддाрдмрд▓े рдЬ्рдЮाрдирдХो рд╡ृрдж्рдзि рдЧрд░्рдЫрди् рд░ рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╡ा рдИрди्рд╕ाрдИрдЯ्рд╕ рдмрдвाрдЙрди рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдЫрди् । рдд्рдпрд╕्рддा рдХिрддाрдм рд╣ाрдоीрд╕ँрдЧ рдПрдХрджрдоै рди्рдпुрди рдЫрди् । рдпрд╣ी рдХुрд░ा рд╣ाрдо्рд░ा рдЕрдЦрдмाрд░рдоा рдкрдиि рд▓ाрдЧु рд╣ुрди्рдЫ ।
рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдпрд╕्рддो рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХрд╕рд░ी рд╕्рдеाрдкिрдд рднрдпो рд╣ोрд▓ा ?
рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ рд╕рд╣рдиै рдирд╕рдХ्рдиे рд╢ुрдж्рдзрддाрд╡ाрджी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЫ । рдо рдд рдЬрди्рдоिрдПрд░ै рд▓िрдПрд░ рдЖрдПрдХो рд╣ो рднрди्рдиे рдЫ । рдХोрд╣ी рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдХुрд▓рдоा рдЬрди्рдоेрд░ рдд्рдпрд╕्рддो рд╢ुрдж्рдзрддाрд╡ाрджी рднрдП । рдХोрд╣ी рд╢िрдХ्рд╖ा рд▓िрдПрд░ рд╡ा рддाрд▓िрдоा рдкाрдПрд░ рдЬрди्рдоिрдП । рдд्рдпो рдкрдиि рдПрдХ рдХिрд╕िрдордХो рдЬрди्рдо рдиै рд╣ो । рдо рдЬрдиैрдзाрд░ी, рдо рдж्рд╡िрдЬ рд╣ुँ, рд╡िрдЬाрддिрдпрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдФंрд▓ा рдЙрдаाрдЙрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ рдЫैрди рднрди्рдиे рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЫ । рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рдиै рдпрд╣ाँ рдкрдиि рдЕрд╕рд░ рдЧрд░ेрдХो рд╣ो । рдм्рд░рд╣ाрдо्рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░рдоा рдЬрдиै рд▓рдЧाрдЗрд╕рдХेрдкрдЫि рд░ рдкुрд░ेрдд рднрдПрдкрдЫि рдЖрдлू рднрди्рджा рдмрдвी рдЙрдоेрд░рдХै рдоाрди्рдЫेрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЯिрдХा рд▓рдЧाрдПрд░ рдЖрд╢िрд░्рд╡ाрдж рджिрди्рдЫ । рдЬрдиै рд▓рдЧाрдИрд╕рдХ्рджा, рдкाрд░ंрдЧрдд рдкुрд░ेрддрд╣рд░ुрд▓े рдЬрддि рджрдХ्рд╖िрдгा рдкाрдЙँрдЫрди्, рдд्рдпрддि рдиै рдоैрд▓े рдкрдиि рдкाрдЙрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдиै рдК рд╕ोрдЪ्рди рдеाрд▓्рдЫ । рд▓ेрдЦрдХрд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЫ । рдоेрд░ो рдПрдЙрдЯा рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рднрдЗрд╕рдХ्рдпो, рдЕрдм рдо рднूрдкि рд╢ेрд░рдЪрди рднрди्рджा рдХे рдХрдо ? рдоेрд░ो рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХिрди рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे ? рдд्рдпрд╣ी рдкुрд░ेрдд рдоाрдирд╕िрдХрддा рд╣ो рдпो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд▓ेрдЦрди рдХрдо рдЧрд░्рдпौं ।
рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╣ुрди рдХрд╕рд░ी рдирджिрдПрдХो рд╣ो ?
рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╕рди рдЕрдл рдПрд▓िрдЯ рд╣ुрди рджिрдПрдХो рдЫैрди । рдоाрдеि рдмрд╕ेрдХा рд╕рдо्рдн्рд░ाрди्рддрд╣рд░ु рддрд▓ рдЭрд░्рдиै рдоिрд▓्рджैрди । рддрд▓ рднрдПрдХाрд▓ाрдИ рдоाрдеि рдкुрдЧ्рдиे рдХुрдиै рдЕрд╡рд╕рд░ рдиै рдЫैрди । рдЬाрддрд▓े рдмрди्рджेрдЬ рд▓рдЧाрдЗрджिрдПрдХो рдЫ । рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╕рди рдЕрдл рдПрд▓िрдЯ рдирднрдПрдкрдЫि рдХुрдиै рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпा рдиै рд╣ुँрджैрди рд░ рдд्рдпрд╣ाँ рдШрд░्рд╖рдг рдкрдиि рд╣ुँрджैрди । рдЕрд░्рдеाрдд् рдХुрдиै рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдКрд░्рдЬा рдиै рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди । рд╕рдмै рдЖ–рдЖрдл्рдиो рдЦोрдкीрдоा рд░рдоाрдПрдХा рдЫрди् । рдд्рдпрд╣ी рдЦोрдкी рдЕрд▓ि рдаूрд▓ो рдмрдиाрдКँ рднрди्рдиे рдмाрд╣ेрдХ рдЕрд░ु рдХुрдиै рдЪिрди्рддा рдЫैрди ।
рд╣ाрдо्рд░ो рджेрд╢рдХा рдкाрд╡рд░ рдПрд▓िрдЯрд╣рд░ुрдХो рдХुрд░ा рдЧрд░्рджा рдкрдиि рдпो рд╕рдорд╕्рдпा рдЙрдЬाрдЧрд░ рд╣ुрди्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдЬрдо्рдоै рд╢्рд░ोрдд рд╕ाрдзрди рдХेрд╣ी рдоुрда्рдаीрднрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░рдХो рд╣ाрддрдоा рдЫ । рдЪрди्рдж्рд░ рд╢рдорд╕ेрд░рд▓ाрдИ рднोрдЯрд╕ँрдЧ рдпुрдж्рдз рд▓рдб्рди рдЛрдг рджिрдиे рд╕ाрд╣ुрд╣рд░ुрдХो рджрдмрджрдмा рдпрдеाрд╡рдд рдиै рдЫ । рдпрд╣ाँрдХा рдкाрд╡рд░ рдПрд▓िрдЯрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкाँрдЪ рд╡рдЯा ‘рдПрдо’рд▓े рдИंрдЧिрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдоिрд▓िрдЯрд░ी (рдЙрдЪ्рдЪрдкрджрд╕्рде рд╕ैрдиिрдХрд╣рд░ु), рдо्рдпाрди्рдбाрд░िрди (рдЙрдЪ्рдЪ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु), рдорд░्рдЪेрди्рдЯ्рд╕ (рдШрд░ाрдиिрдпा рд╡्рдпाрдкाрд░ीрд╣рд░ु), рдоेрди्рдбिрдХेрди्рдЯ्рд╕ (рдмрдбा рдЧुрд░ुрдЬ्рдпु, рдкुрд░ेрдд рд░ рдкрдг्рдбिрддрд╣рд░ु), рдоेрдбिрдПрдЯрд░्рд╕ (рд╡िрджेрд╢ी рджाрддाрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдмрди्рдз рднрдПрдХा, рдаूрд▓ा рдПрдирдЬीрдУ рдЪрд▓ाрдЙрдиे, рд░ рдЖрдЗрдПрдирдЬीрдУрдХा рд╣ाрдХिрдорд╣рд░ु) । рдпिрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдПрдХ рдЕрд░्рдХाрд▓ाрдИ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдЙрди рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдЫрди् । рдпिрдиीрд╣рд░ुрдмीрдЪрдоा рдиाрддाрдЧोрддा рдкрдиि рдЧाँрд╕िрдПрдХो рд╣ुрди्рдЫ । рддिрдирд▓े рдЖрдл्рдиो рдкрдХрдб рдХुрдиै рд╣ाрд▓рддрдоा рдХрдордЬोрд░ рд╣ुрди рджिंрджैрдирди् । рдпीрдиै рд╣ुрди् рдкрд░्рдоाрдиेрди्рдЯ рдЗрд╕्рдЯाрдм्рд▓िрд╕рдоेрди्рдЯ рдЕрдл рдиेрд╕рди (рдкीрдпрди) рдЕрд░्рдеाрдд рдиेрдкाрд▓рдХो рд╕्рдеाрдпी рд╕рдд्рддा । рдпिрдиीрд╣рд░ु рдиै рд╣ुрди рдмैंрдХ рдЪрд▓ाрдЙрдиे, рдиेрдкाрд▓ी рд╕ेрдиाрдХा рдЙрдЪ्рдЪ рдкрджрдоा рдмрд╕ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рдиेрджेрдЦि рдаूрд▓ा рдПрдирдЬीрдУ рд░ рд╕рдЮ्рдЪाрд░ рдоाрдз्рдпрдо рдЪрд▓ाрдЙрдиे рдкрдиि рдпिрдиै рд╣ुрди् । рдпो рдкीрдпрдирд▓े рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдЙрдд्рдкाрджрди рдЧрд░्рди рдк्рд░рд╢рд╕्рддै рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рдЫрди् । рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рди рд╕рдХ्рдиे рдкрдиि рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдХाрд░рдЦाрдиाрдоा рдкुрдЧेрдкрдЫि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрди्рдЫрди् ।
рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд▓े рд▓ेрдЦрдирдоा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд▓्рдпाрдПрдХो рдЫ । рд╡िрдж्рд░ोрд╣рдХो рд╕्рд╡рд░ рд╕ुрдиिрди्рдЫ । рд╢ोрд╖рдг рд░ рдЕрд▓рдЧाрд╡ рднोрдЧेрдХा рдордзेрд╕ी, рдЬрдирдЬाрддी рдкाрдд्рд░рд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрдиि рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдПрд░ рд▓ेрдЦिрдиे рдХ्рд░рдо рдд рд╕ुрд░ु рднрдПрдХो рдЫ рдд ?
рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдпो рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдмाрд░े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЫ рдЬрд╕्рддो рд▓ाрдЧ्рджैрди । рдХिрдирднрдиे рдд्рдпो рдЕрдд्рдпрди्рддै рдеोрд░ै рдЫ । рддрд░, рдпрд╕्рддा рд▓ेрдЦрдирдХा рдЦрддрд░ा рд░ рдЕрд╡рд╕рд░рдмाрд░े рднрдиे рдЪिрди्рддрди рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдкрд╣िрд▓े рдЦрддрд░ा рдХे рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ рднрди्рдиे рд╣ेрд░ौं । рдЕрд╣िрд▓े рдкрдиि рдпрд╕्рддो рд▓ेрдЦрди рдЧрд░्рдиेрд╣рд░ु рдкुрд░ाрдиै рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрдоा рджिрдХ्рд╖िрдд рд╣ुрди् рд░ рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рдЙрдЪ्рдЪ рдЬाрддрдХै рд╣ुрди् । рддिрдирд▓े рд╢ोрд╖िрдд рд░ рджрдоिрддрд▓ाрдИ рдиाрдпрдХ рдиाрдпीрдХा рдиै рдмрдиाрдП рдкрдиि рдкेрдЯ्рд░ोрдиाрдЗрдЬ рдЧрд░िрджिрдиे рдЦрддрд░ा рд░рд╣рди्рдЫ । рд╢ोрд╖िрдд рд░ рджрдоिрддрд╣рд░ुрд▓े рд╣ाрдо्рд░ो рдХрдеा рдЕрд░ुрд▓े рдиै рд▓ेрдЦिрджिрдПрдХा рдЫрди्, рд╣ाрдоीрд▓े рдЖँрдлै рд▓ेрдЦ्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдЬोрд╢ рдиै рд╣рд░ाрдЙрдиे рдЦрддрд░ा рдкрдиि рд░рд╣рди्рдЫ । рдЕрд╡рд╕рд░рдХा рдХुрд░ा рдЧрд░्рджा рд╢ोрд╖िрдд, рджрдоिрдд рд░ рдЕрд▓рдЧाрд╡ рднोрдЧेрдХा рд╕рдоुрджाрдп рдЗрддрд░рдХा рдоाрди्рдЫेрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХा рдХрдеा рд▓ेрдЦ्рджा рдПрдЙрдЯा рдЖрдЙрдЯрд╕ाрдЗрдбрд░рдХो рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЖрдЙँрдЫ । рдпрд╕рд░ी рдмाрд╣िрд░ рдмрд╕ेрдХाрд▓े рд▓ेрдЦ्рджा рд╢ोрд╖рдг рд░ рджрдордирдХा рдХाँрдЪा рднोрдЧाрдЗрд▓ाрдИ рдЕрд▓ि рдоोрдбрд░ेрдЯ рдЧрд░ेрд░ рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп рд╣ुрдиे рдХिрд╕िрдордмाрдЯ рдмाрд╣िрд░ рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рдЕрдм рдпी рджुрдИ рдЦрддрд░ा рд░ рдЕрд╡рд╕рд░ рдХुрди рдзेрд░ै рдк्рд░рдпोрдЧ рднрдПрдХो рдЫ рднрдиेрд░ рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░ेрд░ рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХाрд▓्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЬрд╕्рддो рд▓ाрдЧेрдХो рдЫैрди । рдЬрд╕्рддो рдЦрдЧेрди्рдж्рд░ рд╕ंрдЧ्рд░ौрд▓ाрдХो рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЬुрдирдХीрд░िрдХो рд╕ंрдЧीрддрдХो рдмाрдордкрди्рдеी рд╡ृрдд्рддрдмाрдЯ рджрд▓िрддрд╣рд░ुрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ीрддाрд▓ाрдИ рдорди्рдж рдмрдиाрдЙрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рднрдиेрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдиा рднрдпो । рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХै рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ेрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдд्рдпрд╕्рддो рднрдПрдХो рджेрдЦिंрджैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЫैрди ।
рд╡िрдХाрд╕рдХो рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд░ рд╡िрдХाрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдЖрдПрдХा рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕рдоा рдЪाрд╣िं рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░ेрдХो рдЫ рд╡ा рдЫैрди ?
рдиेрдкाрд▓рдоा рдоाрдд्рд░ै рд╣ोрдЗрди рдЕрди्рдпрдд्рд░ рдкрдиि рд╡िрдХाрд╕ рдЕрд░्рдеाрдд ‘рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯाрд▓िрдЬрдо’рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд░рдгрдиीрддिрдХ рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд╕ँрдЧै рдЖрдПрдХो рд╣ो । рдкुрд░ाрдиो рдиेрдкाрд▓ी рд╢рдм्рджрдХोрд╖рдоा рд╣ेрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे, рд╡िрдХाрд╕рдХो рдЕрд░्рде рдиै рдЕрд░्рдХै рдеिрдпो । рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рд╡िрдХाрд╕рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╢ीрддрдпुрдж्рдзрдХो рдЕрдд्рдХрд░्рд╖рддिрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рднрдПрдХो рд╣ो । рдкрд╢्рдЪिрдоा рд░рдгрдиीрддिрдХाрд░рд╣рд░ुрд▓े рдХे рджेрдЦे рднрдиे рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрджрдмाрдЯ рднрд░्рдЦрд░ै рдоुрдХ्рдд рднрдПрдХा рдоुрд▓ुрдХрд╣рд░ुрдоा рд╕ोрднिрдпрдд рд░ुрд╖ рд░ рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджрдк्рд░рддिрдХो рдЖрдХрд░्рд╖рдг рдмрд▓िрдпो рдЫ । рдмрд▓िрдпो рдХे рдЕрд░्рдердоा рднрдиे рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ु рдЬрд╕्рддा рдоाрди्рдЫेрд╣рд░ुрд▓े рдпोрдЬрдиाрд╡рдж्рдз рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдЫ, рдпोрдЬрдиा рдЖрдпोрдЧ рдмрдиाрдПрд░ рдаूрд▓ा рдЙрдж्рдпोрдЧрд╣рд░ु рд╕्рдеाрдкрдиा рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрдиे । рдкрд╢्рдЪिрдоा рд░рдгрдиीрддिрдХाрд░рд╣рд░ु рдЖрдл्рдиा рдк्рд░рднाрд╡ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдд्рдпрд╕्рддा рдк्рд░рдпрдд्рди рд░ोрдХ्рдиे рдк्рд░рдпाрд╕рдоा рд▓ाрдЧे । рдд्рдпрд╕ैрд▓ाрдИ рд░ोрдХ्рдирдХा рд▓ाрдЧि ‘рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯाрд▓िрдЬрдо’рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд▓्рдпाрдЗрдпो । рдпो рдЕрд╡рдзाрд░рдгाрдХो рдЖрдзाрд░ рдХे рд╣ो рднрдиे, рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░े рдЧрд░िрдм рджेрд╢ рдзрдиी рдмрди्рди рд╕рдХ्рдЫрди्, рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рдирд▓ाрдИ рдЖрдпрдзिрдХ्рдп рд░ рдмрдЪрдд рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ рд░ рдЬрд╕рдХो рдмрдЪрдд рдЫैрди рд░ рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рджैрди, рдЙрд╕рд▓ाрдИ рд╡ैрджेрд╢िрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧ рджिрдиे । рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд╕ँрдЧै рдЬोрдбिрдПрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоा рд╡िрдХाрд╕рдХा рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдЖрдпो рдЕрд░्рдеाрдд рдкрд╢्рдЪिрдоा рджेрд╢рдХै рдЬрд╕्рддो рд╕рдбрдХ рдпрд╣ाँ рдкрдиि рдмрди्рдиे рднрдпो । рдиाрдЗрдЬेрд░ीрдпा, рдХेрди्рдпा, рд╡ा рдиेрдкाрд▓рдоा рдкрдиि рдд्рдпрд╕्рддै рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдмрди्рдиे рднрдпो । рдпी рджेрд╢рд╣рд░ुрдХा рднूрдЧोрд▓ рдЬेрд╕ुрдХै рд╣ुрди्, рдкрд╢्рдЪिрдоा рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдиै рдмрди्рдиे рднрдпो । рдЕрд░्рдХो рдЬोрдбिрдПрд░ рдЖрдПрдХो рдХुрд░ो рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯ рдк्рд░िрд╖्рдЯрд╣ुрдб рдЕрд░्рдеाрдд рд╡िрдХाрд╕े рдкुрд░ेрддрд╡ाрдж рд╣ोे । рдкрд░ाрдорд░्рд╢рджाрддा рд░ рдаेрдХेрджाрд░ рдЬрд╕्рддा рдкुрд░ेрддрд╣рд░ु рдкрдиि рдкрд╢्рдЪिрдоाрд╣рд░ुрд▓े рдиै рдкрдаाрдЙрдиे рднрдП । рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рди рдЪाрд╣िрдиे рдЙрдкрдХрд░рдг рдкрдиि рддिрдирд▓े рдиै рдкрдаाрдП । рдЕрдм рдпрд╕्рддो рд╡िрдХाрд╕ рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рди рдЧрд░्рди рд╕्рдеाрдиिрдп рд╕्рддрд░рдоा рдоुрда्рдаीрднрд░ рдоाрди्рдЫे рднрдП рдкुрдЧ्рдиे рднрдпो । рдзेрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕рдХो рд╕ंрд▓рдЧ्рдирддा рдирд╣ुрдиे рднрдпो । рдпрд╕्рддा рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрдХा рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдоा рд╕ंрд▓рдЧ्рди рднрдПрдХा рдеोрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕ рднुрдЗँрдлुрдЯ्рдЯा рд╡рд░्рдЧрдоा рдкрд░िрдгрдд рднрдП । рдХेрд╣ी рд╕рдордп рдкрдЫि рдеोрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु рдкрд░ाрдорд░्рд╢рджाрддा, рдаेрдХेрджाрд░, рд░ рдЙрдкрдХрд░рдг рдЪрд▓ाрдЙрдиे рдкрдиि рд╣ुрди рдеाрд▓े । рддрд░, рдЕрди्рдп рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддाрд▓ाрдИ рднрдиे рдпी рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрд▓े рдЫोрдПрди । рднुрдИंрдлुрдЯ्рдЯा рд╡рд░्рдЧрд▓े рдкрдиि рдЬрдирддाрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдЯुрдЯाрдЙँрджै рд▓рдЧे рд░ рдЬрд╕рд░ी рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╡िрдХाрд╕े рд╡рдпрд▓рдЧाрдбाрдоा рдЭुрдг्рдбिрдиे рдЙрдж्рдпрдордоा рд▓ाрдЧे । рдд्рдпрд╕ैрдХा рд▓ाрдЧि рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рд╕िрдХ्рдиे, рдкाрдиिрдХो рд╕ाрдЯो рдЯ्рд╡ाрдЗрд▓ेрдЯ рдкेрдкрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдирджेрдЦि рдкрд╢्рдЪिрдоा рдЬीрд╡рдирд╢ैрд▓ी рдЕрдкрдиाрдЙрдиे рд╕рдо्рдо рдЧрд░्рди рдеाрд▓े ।
рдоाрди्рдиुрдкрд░्рдЫ, рдпो рд╡िрдХाрд╕рд╡ाрджрд▓े рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджрд▓ाрдИ рдЯрдХ्рдХрд░ рджिрдпो । рдпो рдЕрдд्рдпрди्рддै рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдмрди्рдпो рд░ рдЕрдж्рдпाрдкी рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдЫ । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рджिрдПрдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд▓े рдзेрд░ै рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рди рдд рд╕рдо्рднрд╡ рдеिрдПрди । рдЕрдм рдпो рд╡िрдХाрд╕ рдирднрдПрдХो рдеाрд╣ा рдирджिрди рд░ рдЕрд▓्рдЭाрдЗ рд░ाрдЦ्рдирд▓ाрдИ рдЙрдиीрд╣рд░ु ‘рдкेрд╕िрдлिрдХेрд╕рди рдоोрдб’рдоा рдЧрдП । рдЕрд▓्рдЭाрдЙрдирд▓ाрдИ рдПрдирдЬीрдУ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдиै рднिрдд्рд░्рдпाрдП । рдЧрд░िрдм рджेрд╢рдХा рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рднрдПрдХा рдпुрд╡ाрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЫाрдиेрд░ рдПрдирдЬीрдУ рд╕ंрд╕्рдХृрддिрдоा рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдЧрд░िрдпो рд░ рдпрд╣ाँрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рд╕्рдкिрд░िрдЯрд▓ाрдИ рдиै рд╕िрдз्рдпाрдЗрдпो । рд╕рдоाрдЬрдоा рдЕрд▓िрдХрддि рдиाрдо рд░ рд╕рдо्рдоाрди рдХрдоाрдПрдХा рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдоाрдирд╡рдЕрдзिрдХाрд░рд╡ाрджी рдмрдиाрдЗрдпो рд░ рдЖрдл्рдиो ‘рдкेрд╕िрдлिрдХेрд╕рди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा’рд▓ाрдИ рдж्рд░ुрдд рдмрдиाрдЗрдпो । рдПрдоाрд▓ेрд▓ाрдИ рдиै рд╣ेрд░ौं рди । рдПрдирдЬीрдУ рдШुрд╕ेрдкрдЫि рдоाрдХ्рд░्рд╕рд╡ाрджी рд▓ेрдиीрдирд╡ाрджी рдкाрд░्рдЯीрдХो рдмँрдЪेрдЦुрдЪेрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░िрддा рдиै рд╕рдХिрдпो । рдпрдж्рдпрдкी рд╕рдд्рдп рдХे рд╣ो рднрдиे рдПрдирдЬीрдУ рдкрдиि рдирд╣ुँрджो рд╣ो рдд рдпрд╣ाँрдХा рд╕ुрдХिрд▓ा рдоाрди्рдЫेрд▓े рджрд▓िрддрдХा рдмाрд░ेрдоा рдПрдХ рд╢рдм्рдж рдкрдиि рдмोрд▓्рдиे рдеिрдПрдирди् ।
рд╣ाрдоीрд▓े рдмрдЬाрд░, рд╡िрдХाрд╕े рдЧрддिрд╡िрдзि, рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी, рд▓ेрдЦрди, рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╕рдмैрдмाрд░े рдХेрд╣ी рдХुрд░ाрдХाрдиी рдЧрд░्рдпौं । рдпी рд╕рдмैрдХो рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ेрд░्рджा, рд╣ाрдо्рд░ो рд╕िंрдЧो рд╕рдоाрдЬрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрдПрдХो рджेрдЦिрдПрди ।
рдмौрдж्рдзिрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдд рдкрдЫिрдХो рдХुрд░ा рднрдпो । рдкрд╣िрд▓े рдд рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЪाрд╣िрди्рдЫрди् рднрди्рдиे рдиै рдорд╣рд╕ुрд╕ рд╣ुрдиु рдкрд░्рдпो । рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдорд╣рдд्рд╡рд▓ाрдИ рдиै рд╣ाрдо्рд░ो рд╕рдоाрдЬрд▓े рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░्рджैрди । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдоाрди рдЧрд░्рдЫ । рдЖрдЬ рднрди्рджा рдХेрд╣ी рджрд╢рдХрдЕрдШि рдЬे рдЗрдЬ्рдЬрдд рдкुрд░ेрдд рд░ рдЬ्рдпोрддिрд╖िрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдк्рд░ाрдк्рдд рдеिрдпो, рдд्рдпрд╣ी рдЗрдЬ्рдЬрдд рдЕрд╣िрд▓ेрдХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЫ । рдирдпाँ рдкुрд░ेрдд рд╣ुрди् рд╣ाрдо्рд░ा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी । рддрд░, рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдмрд╣िрд╖्рдХृрдд рдЬрд╕्рддा рдЫрди् । рд╣ाрдо्рд░ो рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдШрд░ рдЫोрдбेрд░ рд╣िंрдб्рдиु рдкрд░्рдЫ рдкрдиि рднрдиेрдХै рдЫ рдиि । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╕рдоाрдЬрд▓े рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рджैрди рднрдиेрдХो рд╣ो, рд╕्рд╡ीрдХाрд░ेрди ।
рд╣ाрдоी рд▓ोрдХрддрди्рдд्рд░рдХो рдкрд╣िрд▓ो рдЦुрдб्рдХिрд▓ोрдоै рдЫौं । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдзेрд░ै рдЖрддिрди рдЬрд░ुрд░ी рдЫैрди । рдЕрдоेрд░ीрдХाрдоा рдЖрдЬрднрди्рджा рд╕рдп рд╡рд░्рд╖рдЕрдШि рдЖрдл्рдиै рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ि рдирднрдПрдХाрдоा рдЪिрди्рддा рдЧрд░िрди्рде्рдпो । рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рди рд╕рдХ्рдиे рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рдЧрд░्рдиे рдеुрдк्рд░ै рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рддрдд्рд╡ рдЫрди् рддрд░ рдХेрд╣ीрд▓े рдд्рдпрд╕्рддा рдЖрдХрд░्рд╖рдгрд╣рд░ुрдоा рдирд▓ाрдЧि рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕рдоा рд▓рдЧाрдЙрд▓ाрди् рднрди्рдиे рд╕ाрдоाрди्рдп рдЖрд╢ा рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫौं । рддрд░, рдПрдХрджрдо рдкрд░िрдгाрдордоुрдЦी рднрдПрд░ рдкूрд░ा рдпोрдЬрдиाрд╕рд╣िрдд рдмौрдж्рдзिрдХ рдк्рд░рд╡рдж्рд░्рдзрди рдЧрд░्рди рдеाрд▓्рджा рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдЕрди्рддрддः рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдиाрдЙрдиे рдХाрд░рдЦाрдиाрдХै рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдЦрддрд░ा рдмрдвी рд╣ुрди्рдЫ, рд╣ाрдо्рд░ो рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрди рдЬрд╕्рддो ।