рдЬрддाрддрддै рдирдХ्рд╕рд▓рдмाрд░ी

рддुрд╣िрдПрдХो рд╕рдкрдиाрдХो рдХुрдиै рдЧрди्рдз рд╣ुрди्рдЫ рдХि рд╣ुँрджैрди ? рдзेрд░ैрд▓े рд╕рдкाрдЯ рдЙрдд्рддрд░ рджिрдиेрдЫрди्, рд╕рдкрдиाрдХो рдХुрдиै рдЧрди्рдз рд╣ुँрджैрди । рдХрд╕ैрд▓ाрдИ рд▓ाрдЧ्рди рд╕рдХ्рдЫ рдпो рдк्рд░рд╢्рди рдЖрдлैंрдоा рд╕िрдЬोрдкрдиिрдХ рдЫ ।

рдЖрдХ्рд░ोрд╢рд▓े рдЙрдоाрд▓ेрдХो рдХрдлी

рдХрдо्рддीрдоा рео рдШрди्рдЯा рдХाрдо, рео рдШрди्рдЯा рдЖрд░ाрдо рд░ рео рдШрди्рдЯा рдХिрддाрдм рд░ рдХрдлीрд▓ाрдИ рджिрдиे рд╕ुрдмिрд╕्рддा рд╕рдмैрд▓ाрдИ рдкुрдЧोрд╕् рднрди्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдорд╕ँрдЧ рдиेрдкाрд▓ी рд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рджुрдИрдЯा рднाрд╖ा рдЫрди् । рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ूрд╕ँрдЧ рдХрддि рдиाрд▓े рдмрди्рджुрдХ рдЫрди् ?

Saturday, August 29, 2015

рдПрдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддि

рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджीрд▓े рдЖрдлू рдЕрд░ु рд╕ंрд╕рджрд╡ाрджी 
рдкाрд░्рдЯीрднрди्рджा рдЕрд▓рдЧ рд░рд╣ेрдиौं рднрди्рдиे рдЗрдоाрди्рджाрд░ рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддि рдкेрд╢ рдЧрд░ेрдХो рдЫ । рдЖрдЦिрд░ рдЙрд╕рд▓े рд▓ाрдЮ्рдЫिрдд рдЧрд░्рдиे рдЧрд░ेрдХा рд╕ंрд╕рджрд╡ाрджी рдкाрд░्рдЯीрд╣рд░ु рдЬрд╕्рддै 
рд░ुрдкрд░ंрдЧ рд░ рдЧुрджीрдХो рд╣ुрдирдХा рд▓ाрдЧि рдЙрд╕рд▓े рдаूрд▓ो рдпрдд्рди рдЧрд░्рдпो  । рдЕрд░्рдеाрдд्, рд╕ो рдкाрд░्рдЯीрдХा рдиेрддाрд▓े рдд्рдпрд╕ рдЧрди्рддрд╡्рдпрдоा рдкुрдЧ्рди рдЧрд░ेрдХो рдпोрдЧрджाрди рдЪाрдирдЪुрдиे рдЫैрди ।

рдкुँрдЬीрд╡ाрджी рдмрдЬाрд░рдоा рдкाрдЗрдиे рд╕рдмै рд╕ुрдЦрд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрднोрдЧ рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдЬे рдЬे рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे рдеिрдпो, рдоाрдУрд╡ाрджी рдиेрддाрд▓े рдд्рдпो рд╕рдмै рдЧрд░े । рд╡рд░्рд╖ौंрд╕рдо्рдо рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░्рди рдЪाрд╣ँрджा рдЕрд░ुрд▓े рдШेрд░ाрдмрди्рджी рдЧрд░े рднрди्рдиे рд░ोрдЗрд▓ो рдоाрдд्рд░ै рдЧрд░िрд░рд╣े । рдаोрд╕ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░ेрдирди् । рдмрд░ु, рдЖँрдлै рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рднрдП । рд╕рдмрднрди्рджा рдмрдвी рдЖрдл्рдиो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рд░ рд╕рдд्рддाрд▓ाрдИ рдЖрдлू рдоाрдд्рд░рдХो рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ी рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рджौрдбрдоा рдПрдХрдЖрдкрд╕рдоा рдк्рд░рддिрд╖्рдкрд░्рдзा рдЧрд░े । рдХрдоिрд╕рдирдХो рдоेрд╣ेрд░ोрдоा рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╕рдоाрд╣िрдд рднрдП । рдоाрдеि рдХेрди्рдж्рд░рджेрдЦि рддрд▓ рдЬिрд▓्рд▓ाрд╕рдо्рдо рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдиेрддा рдкंрдХ्рддिрдХो рдз्рдпाрди рднाрдЧрдмрдг्рдбा рд░ рдаेрдХाрдкрдЯ्рдЯाрдоा рд╣ुрдиुрдХो рдХाрд░рдг рдЕрд░ु рдХे рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ? рдЖрдл्рдиै рдкाрд░्рдЯी рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдмिрдХ्рд░ि рдЧрд░ेрд░ рджाрдо рдмाँрдб्рдиे рд╕рдо्рдордХो рд╣рд░्рдХрддрд▓ाрдИ рдХेрди्рдж्рд░рдХै рд╕्рдЦрд▓рдирдХो рдЫाрдпाँрдХा рд░ुрдкрдоा рдмुрдЭ्рдиु рдкрд░्рдЫ । рдХेрди्рдж्рд░рдоा рд╣ुрдиे рдпрд╕्рддो рд╕्рдкрд░्рдзाрдоा рдиिःрд╕рди्рджेрд╣ рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджीрдоा рд╣ाрд▓ рджोрд╕्рд░ो рдкंрдХ्рддिрдоा рд░рд╣ेрдХा рдЭрд░рдЭрд░ाрдЙँрджा рдиेрддा рдЕрдм्рдмрд▓ рдеिрдП । рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рдЖрдл्рдиा рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ीрдХो рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╕ंрд╕рджрд╡ाрджी ‘рдХрд░िрдпрд░िрд╖्рдЯ’ рджौрдбрдоा рд╕ाрде рджिрдП, рд╣ौрд╕рд▓ा рдмрдиे । рдпрд╕рд▓ाрдИ рд╕ाрдиो рдпोрдЧрджाрди рдоाрди्рдиु рд╣ुँрджैрди । рдпрддि ‘рдаूрд▓ो рджुःрдЦрд▓े рдЕрдЬ्рд░्рдпा’рдХो рдвुрдХुрдЯीрдоा рд╕ुрддेрд░ рдЙрдд्рдкिрдбिрддрдХा рдоुрдХ्рддिрдХो рд╕рдкрдиा рджेрдЦ्рди рд╕рдо्рднрд╡ рдеिрдПрди । 
рд╕рдо्рднрд╡ рдд рдХेрд╡рд▓ резрем рдмुँрджे рдЕрд╡рддрд░рдг рдоाрдд्рд░ рдеिрдпो । рд╕ोрдЭै рднрди्рджा, рдЕрдм рдЕрд░ु рдаूрд▓ो рдпोрдЧрджाрди рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рджैрди рднрди्рдиे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖рдоा рдкुрдЧ्рджै, рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े ‘рдХрди्рдлेрд╕рди’рдХो рдмाрдЯो рдЕрдкрдиाрдПрдХा рд╣ुрди् । рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рддिрд╡्рд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░рддाрдоा рднрдПрдХो рдоाрдиिрдиे резрем рдмुँрджे рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдд्рдпрд╣ी рдЗрдоाрди्рджाрд░ рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддि рд╣ो । рдЕрд░्рдеाрдд, рд╣ाрдоी рдХेрд╡рд▓ рдХिрдирдмेрдЪ рд░ рдоुрдиाрдлाрдоा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░्рдиे рд╕рджрд╡ाрджी рд╣ौं рднрди्рдиे рд╕рдкाрдЯ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो । рддрд░, рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджी рд╕рдо्рдмрдж्рдз рддрд░्рдХрдмाрдЬрд╣рд░ु рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рд╣ाрдХाрд╣ाрдХी рдЧрд░ेрдХो рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддिрд▓ाрдИ рдЫोрдк्рди рдЦोрдЬ्рдЫрди् । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдХेрд╣ी рд╕्рдеाрдпी рддрд░्рдХрд╣рд░ुрдХो рдЬोрд╣ो рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् ।  
рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдкрд╣िрд▓ो рддрд░्рдХ рдпрд╕्рддो рдЫ: рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд░ рдПрдоाрд▓ेрдХो рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рдЧрдардмрди्рдзрдирд▓ाрдИ рддोрдб्рдирдХा рд▓ाрдЧि рд╣ाрдоीрд▓े рд╕ोрд╣्рд░ рдмुँрджे рд░рдЪेрдХा рд╣ौं । рдд्рдпो рдЧрдардмрди्рдзрди рдмрд▓िрдпो рд╣ुँрджा, рд╣ाрдоी рд╕рдзैं рдкाрдЦा рдкрд░्рдиे рднрдпौं । рдЬे рдЬрддि рдмिрдХाрд╕ рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпो рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХै рдиाрдЙँрдоा рджрд░्рдЬ рд╣ुрдиे рднрдпो । рд╕ाрдеै, рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рд╣ाрддрдоा рд╕рдмै рдбाрдбु рдкрди्рдпु рд╕ुрдо्рдкँрджा, рд╣ाрдо्рд░ा рдХुрдиै рдкрдиि рдПрдЬेрдг्рдбाрд╣рд░ु рд╕рдо्рдмोрдзрди рдЧрд░्рди рдирд╕рдХिрдиे рднрдпो । 
рдпрд╕्рддो рддрд░्рдХ рдЧрд░्рдиेрд▓े рдеाрд╣ा рдкाрдЙँрджैрди, рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рдЧрд░ेрдХो рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддिрд▓ाрдИ рдпो рддрд░्рдХрд▓े рдЫोрдк्рди рд╕рдХ्рджैрди, рдмрд░ु рдЕрдЭ рдЙрджांрдЧो рдкाрд░िрджिрди्рдЫ । рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдПрдоाрд▓े рдЧрдардмрди्рдзрди рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рдиै рд╣ो । рддрд░, рдоाрдУрд╡ाрджी рдд्рдпрд╕्рддो рдХुрдиै рдЕрдоृрдд рдеिрдПрди, рдЬो рдд्рдпो рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рднрд▓рдоा рдоिрд╕िँрджा, рд╕िंрдЧो рдоूрд▓рдзाрд░ рдЕрдоृрдд рдмрдиोрд╕् ।рдЖрдл्рдиो рдЦिрдЗрдПрдХो рд╕ाрдЦ рдЬрдирддाрдоाрдЭ рдХрддि рдкрдиि рдирдЙрдХाрд╕ी рд░ рдХрдоाрдПрдХो рдмрдж्рдиाрдоीрдоा рд▓्рдпाрд░्рдХेрд▓ рд▓рдЧाрдпрдд рдХाрдг्рдбрд╣рд░ुрдХा рдмрдж्рдиाрдоी рдердкेрд░ рдЧрд░िрдиे рдирдпाँ рдЧрдардмрди्рдзрдирдоा рдХुрдиै рдЕрдЧ्рд░рдЧрдорди рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ुँрджैрди । рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХो рдХुрди рдПрдЙрдЯा рдПрдЬेрдг्рдбाрдоा рд▓рддाрд░्рдиे рдХрд╕्рддो рд╣्рдпाрдК рдмँрдЪाрдПрд░ рдЧрд░िрдПрдХो рдеिрдпो рдд्рдпो рд╕рд╣рдорддी ? рдмрд░ु рдкрд╣िрд▓्рдпै рдмрдиेрдХो рджрдХ्рд╖िрдгрдкрди्рдеी рдЧрдардмрди्рдзрдирд▓ाрдИ рдмрд▓िрдпो рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рдд्рдпрд╕ैрдоा ‘рдХोрдЕрдк्рдЯ’ рд╣ुрди рдоाрдд्рд░ै рдд्рдпो рд╕рд╣рдорддीрдХो рдбिрдЬाрдЗрди рдЧрд░िрдПрдХो рд╣ो ।
рдкुँрдЬीрд╡ाрджी рдмрдЬाрд░рдоा рдкाрдЗрдиे рд╕рдмै рд╕ुрдЦрд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрднोрдЧ рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдЬे рдЬे рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे рдеिрдпो, рдоाрдУрд╡ाрджी рдиेрддाрд▓े рдд्рдпो рд╕рдмै рдЧрд░े । рд╡рд░्рд╖ौंрд╕рдо्рдо рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░्рди рдЪाрд╣ँрджा рдЕрд░ुрд▓े рдШेрд░ाрдмрди्рджी рдЧрд░े рднрди्рдиे рд░ोрдЗрд▓ो рдоाрдд्рд░ै рдЧрд░िрд░рд╣े । рдаोрд╕ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░ेрдирди् । рдмрд░ु, рдЖँрдлै рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рднрдП । рд╕рдмрднрди्рджा рдмрдвी рдЖрдл्рдиो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рд░ рд╕рдд्рддाрд▓ाрдИ рдЖрдлू рдоाрдд्рд░рдХो рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ी рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рджौрдбрдоा рдПрдХрдЖрдкрд╕рдоा рдк्рд░рддिрд╖्рдкрд░्рдзा рдЧрд░े । рдХрдоिрд╕рдирдХो рдоेрд╣ेрд░ोрдоा рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╕рдоाрд╣िрдд рднрдП । рдоाрдеि рдХेрди्рдж्рд░рджेрдЦि рддрд▓ рдЬिрд▓्рд▓ाрд╕рдо्рдо рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдиेрддा рдкंрдХ्рддिрдХो рдз्рдпाрди рднाрдЧрдмрдг्рдбा рд░ рдаेрдХाрдкрдЯ्рдЯाрдоा рд╣ुрдиुрдХो рдХाрд░рдг рдЕрд░ु рдХे рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ? рдЖрдл्рдиै рдкाрд░्рдЯी рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдмिрдХ्рд░ि рдЧрд░ेрд░ рджाрдо рдмाँрдб्рдиे рд╕рдо्рдордХो рд╣рд░्рдХрддрд▓ाрдИ рдХेрди्рдж्рд░рдХै рд╕्рдЦрд▓рдирдХो рдЫाрдпाँрдХा рд░ुрдкрдоा рдмुрдЭ्рдиु рдкрд░्рдЫ । рдХेрди्рдж्рд░рдоा рд╣ुрдиे рдпрд╕्рддो рд╕्рдкрд░्рдзाрдоा рдиिःрд╕рди्рджेрд╣ рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджीрдоा рд╣ाрд▓ рджोрд╕्рд░ो рдкंрдХ्рддिрдоा рд░рд╣ेрдХा рдЭрд░рдЭрд░ाрдЙँрджा рдиेрддा рдЕрдм्рдмрд▓ рдеिрдП । рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рдЖрдл्рдиा рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ीрдХो рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╕ंрд╕рджрд╡ाрджी ‘рдХрд░िрдпрд░िрд╖्рдЯ’ рджौрдбрдоा рд╕ाрде рджिрдП, рд╣ौрд╕рд▓ा рдмрдиे । рдпрд╕рд▓ाрдИ рд╕ाрдиो рдпोрдЧрджाрди рдоाрди्рдиु рд╣ुँрджैрди । рдпрддि ‘рдаूрд▓ो рджुःрдЦрд▓े рдЕрдЬ्рд░्рдпा’рдХो рдвुрдХुрдЯीрдоा рд╕ुрддेрд░ рдЙрдд्рдкिрдбिрддрдХा рдоुрдХ्рддिрдХो рд╕рдкрдиा рджेрдЦ्рди рд╕рдо्рднрд╡ рдеिрдПрди । 
рд╕рдо्рднрд╡ рдд рдХेрд╡рд▓ резрем рдмुँрджे рдЕрд╡рддрд░рдг рдоाрдд्рд░ рдеिрдпो । рд╕ोрдЭै рднрди्рджा, рдЕрдм рдЕрд░ु рдаूрд▓ो рдпोрдЧрджाрди рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рджैрди рднрди्рдиे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖рдоा рдкुрдЧ्рджै, рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े ‘рдХрди्рдлेрд╕рди’рдХो рдмाрдЯो рдЕрдкрдиाрдПрдХा рд╣ुрди् । рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рддिрд╡्рд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░рддाрдоा рднрдПрдХो рдоाрдиिрдиे резрем рдмुँрджे рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдд्рдпрд╣ी рдЗрдоाрди्рджाрд░ рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддि рд╣ो । рдЕрд░्рдеाрдд, рд╣ाрдоी рдХेрд╡рд▓ рдХिрдирдмेрдЪ рд░ рдоुрдиाрдлाрдоा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░्рдиे рд╕рджрд╡ाрджी рд╣ौं рднрди्рдиे рд╕рдкाрдЯ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो । рддрд░, рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджी рд╕рдо्рдмрдж्рдз рддрд░्рдХрдмाрдЬрд╣рд░ु рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рд╣ाрдХाрд╣ाрдХी рдЧрд░ेрдХो рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддिрд▓ाрдИ рдЫोрдк्рди рдЦोрдЬ्рдЫрди् । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдХेрд╣ी рд╕्рдеाрдпी рддрд░्рдХрд╣рд░ुрдХो рдЬोрд╣ो рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् ।  
рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдкрд╣िрд▓ो рддрд░्рдХ рдпрд╕्рддो рдЫ: рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд░ рдПрдоाрд▓ेрдХो рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рдЧрдардмрди्рдзрдирд▓ाрдИ рддोрдб्рдирдХा рд▓ाрдЧि рд╣ाрдоीрд▓े рд╕ोрд╣्рд░ рдмुँрджे рд░рдЪेрдХा рд╣ौं । рдд्рдпो рдЧрдардмрди्рдзрди рдмрд▓िрдпो рд╣ुँрджा, рд╣ाрдоी рд╕рдзैं рдкाрдЦा рдкрд░्рдиे рднрдпौं । рдЬे рдЬрддि рдмिрдХाрд╕ рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпो рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХै рдиाрдЙँрдоा рджрд░्рдЬ рд╣ुрдиे рднрдпो । рд╕ाрдеै, рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рд╣ाрддрдоा рд╕рдмै рдбाрдбु рдкрди्рдпु рд╕ुрдо्рдкँрджा, рд╣ाрдо्рд░ा рдХुрдиै рдкрдиि рдПрдЬेрдг्рдбाрд╣рд░ु рд╕рдо्рдмोрдзрди рдЧрд░्рди рдирд╕рдХिрдиे рднрдпो । 
рдпрд╕्рддो рддрд░्рдХ рдЧрд░्рдиेрд▓े рдеाрд╣ा рдкाрдЙँрджैрди, рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рдерд▓े рдЧрд░ेрдХो рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХृрддिрд▓ाрдИ рдпो рддрд░्рдХрд▓े рдЫोрдк्рди рд╕рдХ्рджैрди, рдмрд░ु рдЕрдЭ рдЙрджांрдЧो рдкाрд░िрджिрди्рдЫ । рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдПрдоाрд▓े рдЧрдардмрди्рдзрди рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рдиै рд╣ो । рддрд░, рдоाрдУрд╡ाрджी рдд्рдпрд╕्рддो рдХुрдиै рдЕрдоृрдд рдеिрдПрди, рдЬो рдд्рдпो рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рднрд▓рдоा рдоिрд╕िँрджा, рд╕िंрдЧो рдоूрд▓рдзाрд░ рдЕрдоृрдд рдмрдиोрд╕् ।рдЖрдл्рдиो рдЦिрдЗрдПрдХो рд╕ाрдЦ рдЬрдирддाрдоाрдЭ рдХрддि рдкрдиि рдирдЙрдХाрд╕ी рд░ рдХрдоाрдПрдХो рдмрдж्рдиाрдоीрдоा рд▓्рдпाрд░्рдХेрд▓ рд▓рдЧाрдпрдд рдХाрдг्рдбрд╣рд░ुрдХा рдмрдж्рдиाрдоी рдердкेрд░ рдЧрд░िрдиे рдирдпाँ рдЧрдардмрди्рдзрдирдоा рдХुрдиै рдЕрдЧ्рд░рдЧрдорди рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ुँрджैрди । рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХो рдХुрди рдПрдЙрдЯा рдПрдЬेрдг्рдбाрдоा рд▓рддाрд░्рдиे рдХрд╕्рддो рд╣्рдпाрдК рдмँрдЪाрдПрд░ рдЧрд░िрдПрдХो рдеिрдпो рдд्рдпो рд╕рд╣рдорддी ? рдмрд░ु рдкрд╣िрд▓्рдпै рдмрдиेрдХो рджрдХ्рд╖िрдгрдкрди्рдеी рдЧрдардмрди्рдзрдирд▓ाрдИ рдмрд▓िрдпो рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рдд्рдпрд╕ैрдоा ‘рдХोрдЕрдк्рдЯ’ рд╣ुрди рдоाрдд्рд░ै рдд्рдпो рд╕рд╣рдорддीрдХो рдбिрдЬाрдЗрди рдЧрд░िрдПрдХो рд╣ो । 
рдоाрдУрд╡ाрджी ‘рдХोрдЕрдк्рдЯेрд╕рди’ рд╢्рд░िंрдЦрд▓ाрдоा рдпो рдХрджрдо рдкрдЫिрд▓्рд▓ो рд░ рджुрд░рдЧाрдоी рдк्рд░рднाрд╡ рдкाрд░्рдиे рдХрдбी рд╣ो । рдЕрд╣िрд▓े рдкाрд╕ рдЧрд░िрдПрдХो рднрдиिрдПрдХो рд╕ंрд╡िрдзाрдирдХो рдорд╕्рдпौрджा рдпрд╕рдХो рджрд╕ी рд╣ो । рдпो рдорд╕्рдпौрджा рдкрдв्рдиे рдЬोрдХोрд╣ी рдЧрдо्рднिрд░ рдкाрдардХрд▓े рдпрд╕рдХो рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдиै рдердкрдиा рд░ рднुрдд्рддे рд╕ंрдШीрдпрддा рд▓ाрдж्рдиु, рдкрд╣िрдЪाрдирдХो рдоुрдж्рджा рд╕िрдз्рдпाрдЙрдиु, рдорд╣िрд▓ा, рджрд▓िрдд, рдЬрдирдЬाрддि, рд░ рдордзेрд╕ीрдХो рдЕрдзिрдХाрд░ рдХрдЯौрддी рдЧрд░्рдиु рд╣ो рднрди्рдиे рд╕рд╣рдЬै рдЦुрдЯ्рдпाрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рдЕрдЭ рдХाрдиुрдирдХрд░्рдоी рддрдеा рд▓ेрдЦрдХ рджिрдкेрди्рдж्рд░ рдЭाрд▓े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдзाрд░ाрдоा рд░рд╣ेрдХा рдХрдордЬोрд░ी рдФंрд▓्рдпाрдПрд░ рдЧрд░ेрдХो рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдкрдв्рджा, рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рдлेрд░िрдПрдХो рдЕрдиुрд╣ाрд░рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ेрдЦाрдЪिрдд्рд░ рдиै рдЕрдШिрд▓्рддिрд░ рдЖрдЙँрдЫ । 
рдЕрд╣िрд▓े рд╕рдо्рдо рдЙрдд्рдкिрдбिрдд, рдорд╣िрд▓ा, рджрд▓िрдд, рд░ рдЬрдирдЬाрддि рдиै рд░ाрдЬрдиीрддिрдХो рдЖрдзाрд░рднूрдоी рдоाрди्рджै рдЖрдПрдХो рдПрдиेрдХрдкा рдоाрдУрд╡ाрджीрд▓े, рддрдд् рддрдд् рд╕рдоुрд╣рдХै рдЕрдзिрдХाрд░ рдаुрди्рдХ्рдпाрдЙрдирдоा рд╕рдмрднрди्рджा рдаूрд▓ो рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░рддा рджेрдЦाрдПрдХो рдЫ । рдкाрд░्рдЯीрдХा рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рде рдпрдд्рд░ो рдЧрд░िрд░рд╣ँрджा рд╕рдоेрдд рдоाрдУрд╡ाрджीрднिрдд्рд░ рдЪрд▓्рддाрдкुрд░्рдЬा рднрдиिрдПрдХा рдиेрддाрдоा рдПрдЙрдЯा рдк्рд░рджिрдк рдЧिрд░ी рдЬрддिрдХो рд╡ाрдЧी рд╕्рд╡рд░ рдкрдиि рд╕ुрди्рдирдоा рдирдЖрдЙрдиु, рд╕िंрдЧो рдоाрдУрд╡ाрджी ‘рдХेрдкी’рдкрдердХै рдПрдоाрд▓े рд╣ुрдиु рд╣ो । рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рдпрд╣ी рдХрджрдорд▓े рдЙрд╕рдХो рдПрдоाрд▓ेрдХрд░рдгрдХो рдЪрдХ्рд░рд▓ाрдИ рдкूрд░्рдгрддा рджिрдПрдХो рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рддрд░्рдХрдмाрдЬрд╣рд░ुрд▓े рдкрд╢्рдЪрдЧाрдоी рдЧрдардмрди्рдзрдирд▓ाрдИ рдХрдордЬोрд░ рдмрдиाрдПрдХो рднрди्рдиे рд▓рдл्рдлाрдЬी рдЕрдм рдирджोрд╣ोрд░्рдпाрдП рд░ाрдо्рд░ो । рдмрд░ु рд╕ोрдЭै рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдердк рдмрд▓िрдпो рдмрдиाрдЙрди рд░ рджुрд░рдЧाрдоी рд░ुрдкрдоा рдк्рд░рднाрд╡рдХाрд░ी рдмрдиाрдЙрди рдпोрдЧрджाрди рдЧрд░ेрдХो рд╣ो рднрди्рдиु рдЗрдоाрди्рджाрд░ी рд╣ुрди्рдЫ । рдвोंрдЧी рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╣ुрдиुрднрди्рджा рдЗрдоाрди्рджाрд░ рджрдХ्рд╖िрдгрдкрди्рдеी рд╣ुрдиुрдоा рд╕्рд╡ाрдж рдЫ ।   
рдоाрдУрд╡ाрджी рддрд░्рдХрдмाрдЬрд╣рд░ुрдХो рдЕрд░्рдХो рддрд░्рдХ рдЫः рд╣ाрдо्рд░ा рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдордзेрд╕ी рджрд▓ рдХुрдиै рднрд░ोрд╕ाрдпोрдЧ्рдп рджрд▓ рдеिрдПрдирди् । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕рдзैं рд╕ाрде рд▓िрдПрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдЧрд░्рди рд╕рдХिंрджैрди рдеिрдпो ।
рдпो рдЖँрдлैрдоा рд╣ाँрд╕рдЙрда्рджो рддрд░्рдХ рдХिрди рд╣ो рднрдиे, рдЖрдлू рдХрддि рднрд░ोрд╕ाрдпोрдЧ्рдп рднрдЗрдпो рднрди्рдиे рдд рд╕ोрд╣्рд░ рдмुँрджे рд░ рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдЖрдПрдХो рдорд╕्рдпौрджाрд▓े рдиै рджेрдЦाрдпो । рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рджрд▓рд▓ाрдИ рд╕рдмрднрди्рджा рдкрд╣िрд▓े рд▓рдд्рдпाрдЙрдирдоा рдоाрдУрд╡ाрджी рдиेрддा рд╡िрдЬрдп рдЧрдЪ्рдЫрджाрд░ рднрди्рджा рдмрдв्рддा рдЬोрд╕िрд▓ा рджेрдЦिрдП । рдЕрдиि рд▓рдд्рдпाрдПрдХो рдХिрди ? рд╣िрдЬो рдЬेрдХा рд▓ाрдЧि рдоोрд░्рдЪाрдмрди्рджी рдЧрд░िрдПрдХो рдеिрдпो, рдд्рдпрд╕ैрд▓ाрдЗै рдЫोрдб्рди । рдЖрдл्рдиा рдПрдЬेрдг्рдбाрдХै рдЦрд░ाрдиीрдоा рдЙрднिрдПрд░ рдЧрд░िрдПрдХो рд╕рд╣рдорддीрд▓े рдоाрдУрд╡ाрджीрд▓ाрдИ рдЕрдм рдХрддि рднрд░ोрд╕ाрдпोрдЧ्рдп рдмрдиाрдпो ? рдХाрдардоाрдбौंрдХो рд╕्рдеाрдпी рд╕рдд्рддाрд▓े рдЙрд╕рд▓ाрдИ рдЕрдм рднрд░ोрд╕ाрдпोрдЧ्рдп рд╢рдХ्рддि рдоाрди्рдиेрдЫ рд░ рдХुрдиै рджिрди рдЕрд╣िрд▓े рд▓ाрдЬрдорд░्рджो рд╣ाрд░ рдмेрд╣ेрд░ोрдХो рдХाрдардоाрдбौं рд╢рд╣рд░рдоै рд╡िрдЬрдпी рддुрд▓्рдпाрдЙрдиेрдЫ рднрди्рдиे рд▓ाрдЧेрдХो рдЫ рднрдиे, рдд्рдпрд╕्рддो рдн्рд░рдордоा рдирд░рд╣рдиु рдЙрдЪिрдд рд╣ुрдиेрдЫ । рддрд░, рд╕рдд्рдп рдХे рд╣ो рднрдиे рдЕрдмрдХो рд▓ेрдирджेрди рд░ рднाрдЧрдмрдг्рдбाрдХो рд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдоाрдУрд╡ाрджी рдкрдиि рд╕ि рдкी рдоैрдиाрд▓ी рдоाрд░्рдХाрдХो рдЭрд▓्рд▓ा рдкाрд░्рдЯी рдмрдиिрд░рд╣рдиेрдЫ । рджुрдИ рдЪाрд░ рдиेрддाрд▓े рд╕ंрд╕рджрдХो рдЬाрдЧिрд░ рдкрдиि рдкрдХाрдИ рдиै рд░рд╣рдиेрдЫрди् । рддрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рд░ рдЖрджрд░्рд╢рдХो рдХрддै рдЧुрди्рдЬाрдпрд╕ рдЫ рднрдиे, рдд्рдпрд╣ाँ рдЙрд╕рдХो рдЫाрдпाँрд╕рдо्рдо рдкрдиि рднेрдЯ्рди рдЕрдм рдЧाрд╣्рд░ो рд╣ुрдиेрдЫ ।
рддрд░्рдХрдмाрдЬрд╣рд░ुрдХो рддेрд╕्рд░ो рддрд░्рдХ рдЫः рд╣ाрдоीрд▓े рдЖрдл्рдиो рдЖрдзाрд░рднूрдоी рдоाрдиेрдХा рдордзेрд╕ी рд░ рдЬрдирдЬाрддि рд╕рдоुрд╣рд▓े рдиै рд╣ाрдоीрд▓ाрдИ рднोрдЯ рджिрдПрдирди् । рд╣ाрдоीрд▓ाрдИ рд╣рд░ाрдПрд░ рдХांрдЧ्рд░ेрд╕, рдПрдоाрд▓ेрд▓ाрдИ рдмोрдХे । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЕрдм рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЪिрдд्рдд рдмुрдЭाрдЙрди рдЦोрдЬेрд░ рд╕рдзैं рд╕рдбрдХрдоै рдмाрд╕ рдмрд╕िрд░рд╣рдиु рд╕рдо्рднрд╡ рдЫैрди । 
рдпो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕ुрдЭрдмुрдЭрдХो рдХрдоी рдд рд╣ुँрджै рд╣ो, рдпो рдЖँрдлैрдоा рдмेрд╕ोрдорддी рддрд░्рдХ рдкрдиि рд╣ो । рд╕рдмрднрди्рджा рдкрд╣िрд▓े рдХे рдмुрдЭ्рди рдЬрд░ुрд░ी рдЫ рднрдиे, рдЪुрдиाрд╡рджेрдЦि рдЪुрдиाрд╡рд╕рдо्рдордХा рд▓ाрдЧि рдоाрдд्рд░ै рд░ाрдЬрдиीрддि рдЧрд░ेрдХो рд╣ो рднрдиे, рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд░ рдПрдоाрд▓े рдиै рдЫँрджै рдеिрдП । рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЪुрдиाрд╡рдмाрдЯ рдоाрдд्рд░ै рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ुрди्рдЫ рднрди्рдиे рдмुрдЭाрдИ рд╣ो рднрдиे, рдкрд╣िрд▓्рдпै рдд्рдпрдд्рд░ो рдорд╣ाрднाрд░рдд рдЧрд░ेрдХै рдХिрди ? рдПрдЬेрдг्рдбाрдХै рдХाрд░рдг рдЪुрдиाрд╡ рд╣ाрд░ेрдХो рднрди्рдиे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░िрдПрдХो рд╣ो рднрдиे, рдд्рдпो рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд▓िрдкिрдмрдж्рдз рдЧрд░ेрд░ рдд्рдпрд╕ै рдЕрдиुрд░ुрдк рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдмрдиाрдЙँрджै рд▓्рдпाрдЙрдиु рдкрд░्рдиे рд╣ोрдЗрди рд░ ? рдПрдЬेрдг्рдбा рд╣ाрд░ेрдХो рд╣ोрдЗрди рднрди्рдиे рджрд▓िрд▓ рдЖँрдлैрд▓े рдмाрд░рдо्рдмाрд░ рдЫाँрдЯ्рджै рд╣िंрдбेрдХो рд╣ो рднрдиे, рдПрдЬेрдг्рдбा рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рдирд▓ाрдИ рд░ाрдЬрдиीрддि рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे рд╣ोрдЗрди рд░ ? рдд्рдпрд╕ैрдХा рд▓ाрдЧि рд╕ंрдЧрдарди рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे, рдЙрдд्рдкिрдбिрдд рдЬрдирддाрдХो рдорди рдЬिрдд्рдирд▓ाрдИ рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рд╣िрдд рд╣ुрдиे рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд▓िрдПрд░ рдЬाрдиे, рдЖрдл्рдиा рдХुрд░ा рдмुрдЭाрдЙрди рд╕рджैрд╡ рдЬрдирддाрдХै рдирдЬिрдХ рд░рд╣िрд░рд╣рдиे рд░рдгрдиीрддि рдмрдиाрдПрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे рд╣ोрдЗрди рд░ ? 
рдХेрди्рдж्рд░рдоा рдЖрдлू рдк्рд░рддिрдкрдХ्рд╖ рд╢рдХ्рддि рднрдПрдХो рдХрддै рднाрди рджिрдиे рд╕рджिрдЪ्рдЫा рджेрдЦाрдЙँрджैрди рдПрдоाрдУрд╡ाрджी । рдордзेрд╕рдоा рдоुрд╕्рд▓िрдо рдпुрд╡ाрдоाрдеि рдлेрд╕рдмुрдХрдоा рдПрдХ рд╡ाрдХ्рдп рд▓ेрдЦेрдХा рднрд░рдоा рдк्рд░рд╣рд░ीрд▓े рдпाрддрдиा рджिँрджा, рдПрдоाрдУрд╡ाрджी рдХрддै рджेрдЦिंрджैрди । рдбोрд▓्рдкाрд▓ीрд╣рд░ुрдХो рдпाрд░्рд╕ाрдЧुрдо्рдмा рдЦोрд╕ेрд░ рдЙрдиीрд╣рд░ुрдоाрдеि рдиै рдЧोрд▓ी рджाрдЧ्рджा, рдПрдоाрдУрд╡ाрджी рдХрддै рдЧोрдЪрд░ рд╣ुँрджैрди । рдЦाрдиा рдкрдХाрдЙрдиे рдордЯिрддेрд▓ рд░ рдЧ्рдпाрд╕ рдирдкाрдПрд░ рд╢рд╣рд░рдХा рдЧрд░िрдм рдЬрдирддाрдоाрдЭ рд╣ाрд╣ाрдХाрд░ рдордЪ्рдЪिँрджा рдПрдоाрдУрд╡ाрджी рдХрддै рдмрддाрд╕рдоा рдХрд╡ाрдЬ рдЦेрд▓िрд░рд╣ेрдХो рд╣ुрди्рдЫ । рдЙрд╕рдХो рд╕ुрд╖्рдХ рдЖрд╡ाрдЬ рд╕рдоेрдд рдХрддै рд╕ुрдиिंрджैрди । рд╕िрдо्рд░ौрдирдЧрдврдоा рд╡िрдХाрд╕ рдоाрдЧ्рдиे рдЬрдирддाрдоाрдеि рдк्рд░рд╣рд░ीрд▓े рдЧोрд▓ी рд╣ाрди्рджा, рд╕рдмрднрди्рджा рд╕ाрдиो рд╕्рд╡рд░рдоा рдмोрд▓्рдиे рдоाрдУрд╡ाрджी рдиै рд╣ुрди्рдЫ । рд╕рджрдирдоा рдЙрд╕рдХो рдк्рд░рддिрдкрдХ्рд╖ी рдЕрдиुрд╣ाрд░ рдХрддै рджेрдЦिंрджैрди । рдпрддा рдЬिрд▓्рд▓ाрдоा рднाрдЧрдмрдг्рдбाрдоा рдЬрд╣ाँрд╕ुрдХै рд╣ाрдд рддेрд╕्рд░्рдпाрдПрд░ рдиिрд╣ुँ рдЦोрдЬीрд░рд╣ेрдХा рдиेрддा рднेрдЯिрди्рдЫрди् । рдЧрд░िрдм рд░ рдкिрдЫрдбिрдПрдХा рдоाрдиिрд╕рдХो рдоुрдж्рджा рдоाрдоिрд▓ा рдкрд░्рджा, рдеाрдиा рдЪौрдХीрдоा рдкुрдЧेрд░ рдмोрд▓िрджिрдиेрдоा рдоाрдУрд╡ाрджी рдХрддै рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ुँрджैрди । рд╡िрдХाрд╕рдХा рдиाрдордоा рдЖрдЙрдиे рдЬिрд╡िрд╕ рд░ рдЧाрд╡िрд╕рдХो рджाрдордоा рдЖँрдЦा рдЧाрдбिрд░рд╣ेрдХा рдоाрдУрд╡ाрджी рдоाрдд्рд░ै рдЬрддाрддрддै рджेрдЦिрди्рдЫрди् ।
рдпрд╕्рддो рд░ाрдЬрдиीрддि рдЧрд░ेрд░ рдмрдж्рдиाрдоीрдХो рдЪांрдЧ рдмрдвाрдЙрдиे, рдЖँрдлैрд▓ाрдИ рдХुрд░ुрдк рдмрдиाрдЙрдиे рдЕрдиि рдордзेрд╕ी, рдЬрдирдЬाрддि, рд░ рдЧрд░िрдмрд▓े рднोрдЯ рджिрдПрдирди् рднрдиेрд░ рдЙрд▓्рдЯै рдЬрдирддा рд╕рд░ाрдк्рдиे ? рдпो рд╣рджрдХो рдЕрд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд▓рдл्рдлाрдЬी рдЧрд░्рди рд╕ुрд╣ाрдЙрдиे рдХрд╕рд░ी рдмрди्рдпो рдоाрдУрд╡ाрджी ? рд░ाрдЬрдиीрддिрд╢ाрд╕्рдд्рд░рдХा рдЕрдз्рдпेрддाрд╣рд░ुрдХा рд▓ाрдЧि рднрдиे рдпो рдЖँрдлैрдоा рдЦोрдЬीрдХो рд╡िрд╖рдп рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ।
рджुःрдЦ рдПрдоाрдУрд╡ाрджी рдмिрдЧ्рд░िрдпो рднрди्рдиेрдоा рд╣ोрдЗрди । рдирдпाँ рд╕ंрд╡िрдзाрдирдоा рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХा рдоुрдж्рджाрд▓ाрдИ рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рдиे рд░ рдд्рдпрд╣ी рдЕрдиुрд░ुрдк рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдЧрд░्рджै рдЧрдПрд░ рд╕िрдоाрди्рддрдХा рдоाрдиिрд╕рд▓ाрдИ рдЕрдзिрдХाрд░рд╕рдо्рдкрди्рди рдмрдиाрдЙрдиे рдЬुрди рдЙрдж्рджेрд╢्рдпрдХा рд╕ाрде рд╕рд╢рдд्рд░ рдпुрдж्рдз, рдЬрди рдЖрди्рджोрд▓рди, рд░ рдордзेрд╕ рдЖрди्рджोрд▓рди рднрдП, рддि рд╕рдмै рдЕрд░्рдерд╣ीрди рд╣ुрди्рдЫрди् рднрди्рдиेрдоा рджुःрдЦ рд╣ो । рдХेрд╣ी рд╕рдкрдиाрдХो рдЕрд╡рд╕ाрди рд░ рдХेрд╣ी рдЕрдкुрд░ै рд░рд╣рдиे рднрдП рднрди्рдиेрдоा рдмрдвी рджुःрдЦ рд╣ो । рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХा рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрд▓ाрдИ рд╕рдоेрдд рдоाрдУрд╡ाрджीрд▓े рдЖрдлूрд╕ँрдЧै рдзुрд▓िрд╕ाрдд рдмрдиाрдЙрди рдЦोрдЬेрдХोрдоा рд╕рдмрднрди्рджा рдмрдвी рджुःрдЦ рд╣ो । рдЕрдЭै рд╕рдордп рдмाँрдХी рдЫ рднрдиे рд░ рдоाрдУрд╡ाрджीрднिрдд्рд░ рдЕрдЭै рд╡ाрдЧी рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु рдмाँрдХी рдЫрди् рднрдиे рдЙрдЪिрдд рдХрджрдо рдЪाрд▓े рд╣ुрди्рдЫ ।
(First Published in Record Nepal on 17 Ashar 2072)

рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдХो рдк्рд░ेрдо рд░ рдзोрдХा

рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдПрдХ рддाрдХा рдордзेрд╕рд╕ँрдЧ рдк्рд░ेрдордоा рдкрд░ेрдХो рдмрддाрдЙँрдеे । рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдмोрд▓ेрд░ рдк्рд░ेрдо (?) рд╡्рдпрдХ्рдд рдЧрд░े । рдордзेрд╕рд▓े рдЙрдирд▓ाрдИ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░्рдпो, рдХрд░्рдорд▓े рдиै рдЙрдиीрдк्рд░рддिрдХो рдк्рд░ेрдо рджрд░्рд╢ाрдпो । рд╡ाрдордкрди्рдеी рдХिрд▓्рд▓ा рднрдиिрдПрдХो рдХीрд░्рддिрдкुрд░рд▓े рдоाрдУрд╡ाрджी рд╕ुрдк्рд░िрдоोрд╕ँрдЧ ‘рдмрджрд▓ा’ рд▓िрдЗрд░рд╣ँрджा, рд╕िрд░ाрд╣ाрд▓े рдЙрдирд▓ाрдИ рдЪुрдиाрд╡рдоा рдЬिрддाрдПрд░ рдк्рд░ेрдо рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдЧрд░ेрдХो рдеिрдпो । рддрд░, рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдзोрдХा рджिрдП । рдЕрд░्рдХोрдкрдЯрдХ рдлेрд░ि рдк्рд░ेрдо рдкрд░ेрдХो рдпрджि рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдмрддाрдП рднрдиे, рд╕िрд░ाрд╣ा рдоाрдд्рд░ рд╣ोрдЗрди, рд╕ाрдпрдж рд╕िंрдЧो рдордзेрд╕рд▓े рдЙрдирд▓ाрдИ рд╕рдкाрдЯ рднाрд╖ाрдоा рднрди्рдиेрдЫः ‘рдХेрдкी рдУрд▓ीрдХो рдк्рд░рддिрдЪ्рдЫाрдпाँрдк्рд░рддि рд╣ाрдоीрд▓ाрдИ рдХुрдиै рдЕрдиुрд░ाрдЧ рдЫैрди ।’ рд╕ंрд╡िрдзाрдирдХो рдкрд╣िрд▓ो рдорд╕्рдпौрджाрдоा рд╕ुрдЭाрд╡ рд╕ंрдХрд▓рди рдЧрд░्рди рдЬाँрджा рдЙрдиीрдк्рд░рддि рджेрдЦाрдЗрдПрдХो рдЖрдХ्рд░ोрд╢рд▓ाрдИ рдмुрдЭ्рди рдЯाрдЙрдХो рджुрдЦाрдЗрд░рд╣рдиुрдкрд░्рджैрди । 
рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े ‘рдХेрдкी рдбрдХ्рдЯ्рд░िрди’рд▓ाрдИ рдиै рдЖрдл्рдиो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд░ोрдбрдо्рдпाрдк рдмрдиाрдПрдХो рд╕рдЪेрдд рдордзेрд╕ी рдиाрдЧрд░िрдХрд╣рд░ुрдХो рдмुрдЭाрдЗ рдЫ । рдордзेрд╕рдХो рдХुрдиै рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдиै рдирднрдПрдХो рдмрддाрдЙрдиे рдХेрдкी рдУрд▓ीрд▓ाрдИ рдордзेрд╕рд▓े рдЖрдл्рдиो рдоिрдд्рд░ рдоाрди्рджैрди, рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓ाрдИ рдкрдиि рдоिрдд्рд░ рдоाрдиिрд░рд╣рди рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдХुрдиै рдмाрдз्рдпрддा рдЫैрди । резрем рдмुँрджे рдд्рдпрд╕्рддो рдорд╣ेрди्рдж्рд░ीрдп рдзाрдЧो рд╣ो рдЬрд╕рд▓े рдХेрдкी рд░ рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓ाрдИ рдХрд╕ेрд░ рдмाँрдзेрдХो рдЫ । рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдХो рдк्рд░ेрддрд▓े рдордзेрд╕рд▓ाрдИ рд╕рджैрд╡ рдкрд░рдЪрдХ्рд░ी рджेрдЦ्рдЫ рднрди्рдиे рдмुрдЭ्рди рдордзेрд╕ीрдХो рдЖрдЬрдкрд░्рдпрди्рддрдХो рдЕрд▓рдЧाрд╡ рднोрдЧाрдЗ рдиै рдХाрдлी рдЫ । рдЕрдм рдЕрд░्рдХो рдоौрдХा рджिрдиे рд╢ंрдХाрдХो рд╕ुрд╡िрдзा рд╕рдоेрдд рд░рд╣ेрди рдордзेрд╕ीрд╕ँрдЧ । рдХाрд░рдг, рдорд╕्рдпौрджाрд▓े рдордзेрд╕рд▓ाрдИ рдЕрд╣िрд▓ेрднрди्рджा рдХрдордЬोрд░ рдмрдиाрдПрдХो рдЫ ।рднोрд▓ि рд╕ीрдоांрдХрди рдЧрд░ेрд░ рдиै рд╕ंрд╡िрдзाрди рдЬाрд░ी рдЧрд░िрдПрдЫ рднрдиे рдкрдиि рдордзेрд╕рд▓ाрдИ рд╕рд░्рд╡рдеा рдХрдордЬोрд░ рдмрдиाрдЙрдиे рддрдп рдЧрд░ेрд░ рдиै рдд्рдпो рд╕рдо्рднрд╡ рддुрд▓्рдпाрдЗрдиेрдЫ । рдХेрдкी рдбрдХ्рдЯ्рд░िрдирдоा рдпो рднрди्рджा рдлрд░рдХ рдХेрд╣ी рдЖрд╢ा рдЧрд░्рди рд╕рдХिрдиे рдаाрдЙँ рдЫैрди । 
рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдордзेрд╕рд▓ाрдИ рдзोрдХा рдд рджिрдП рдиै, рд╣िрдЬो рдЙрдирдХो рдкाрд░्рдЯीрд▓े рдЖрдл्рдиो рд╕рдоुрджाрдпрдХो рдоुрдж्рджा рдмोрдХेрдХो рдЫ рднрдиेрд░ рдоाрдУрд╡ाрджीрдоा рдЖрдПрдХा рдиेрддा рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддाрд▓ाрдИ рдкрдиि ‘рдкेрди्рдбुрд▓рдо’ рдмрдиाрдЗрджिрдП । рдд्рдпрд╕рд░ी рдоाрдУрд╡ाрджीрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрди рдордзेрд╕ी, рджрд▓िрдд, рдЬрдирдЬाрддि, рд░ рд╕ीрдоाрди्рддрдХृрдд рд╕ुрдорджाрдпрдХा рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु рдЖрдПрдХा рдеिрдП । рд╣ो, рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдоाрдкрди рдЧрд░्рди рдирд╕рдХी рдкाрд░्рдЯी рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдЧрд░्рдиे рдиेрддा рдЕрдиेрдХ рдк्рд░рд▓ोрднрдирдоा рдкрд░ेрд░ рдкрдиि рдЖрдПрдХा рдеिрдП рд╣ोрд▓ाрди् । рддрд░, рдЕрд░्рдХो рдкाрд░्рдЯीрдоा рд▓ाрдоो рд╕рдордп рдЗрдоाрди्рджाрд░ рд░ рдиिрд╖्рдаाрд╡ाрди рднрдПрд░ рдХाрдо рдЧрд░ेрдХा рдоाрдиिрд╕рд▓ाрдИ рд╡िрд╕्рддाрд░ै рдд्рдпрд╣ाँ рдкрд░рдЪрдХ्рд░ीрдХो рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╣ुрди рдеाрд▓ेрдкрдЫि рдЖрд╢ा рдмोрдХेрд░ рдоाрдУрд╡ाрджीрдоा рдЖрдПрдХाрд╣рд░ुрдХो рд╕ंрдЦ्рдпा  рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ्рдп рдеिрдпो , рдЙрдиीрд╣рд░ुрдоाрдеि рдХुрдаाрд░ाрдШाрдд рднрдПрдХो рдЫ । рдХे рдЙрдиीрд╣рд░ु рдоाрдУрд╡ाрджी рдЫोрдбेрд░ рдкुрд░ाрдиै рдкाрд░्рдЯीрдоा рдлрд░्рдХेрд░ рдЬाрдКрди् ? рд░ाрдЬрдиीрддिрдк्рд░рддि рд╡िрдоुрдЦ рднрдПрд░ рдЬिрди्рджрдЧी рдЧुрдЬाрд░ुрди् ? рд╡ा рдЕрд░्рдХो рдЖрди्рджोрд▓рдирдХो рдмाрдЯो рд╣ेрд░ेрд░ рдмрд╕ुрди् ? рдХрдо्рддीрдоा рдЕрд╣िрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ु рдкूрд░ै рдиिрд░ाрд╢ा рд░ рдЕрд▓्рдорд▓рдоा рдЫрди् । рдЖрдЦिрд░ рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдкूрд░्рдгрддрдпा рдкрд╣ाрдбे рдм्рд░ाрд╣्рдордгрд╡ाрджीрдХो рднेрд╖рдоा рдоैрджाрдирдоा рдЙрдд्рд░िрдПрдХा рдЫрди् । рд╕ंрд╡िрдзाрдирдХो рдорд╕्рдпौрджाрдоा рдХрд╕ैрд▓े рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдХो рдЕрдиुрд╣ाрд░ рдЦोрдЬ्рдЫ рднрдиे рдЙрдиी рдд्рдпрд╣ाँ рдпрд╕्рддै рднेрд╖рдоा рдоाрдд्рд░ै рднेрдЯिрди्рдЫрди् ।
рдЕрдиेрдХрди् рд╡िрднेрджрд▓े рдЧाँрдЬेрдХो рдиेрдкाрд▓ी рд╕рдоाрдЬ рд░ рдпो рд╕рдоाрдЬ рдбोрд░्рдпाрдЙрдиे рд░ाрдЬрдиीрддि рдХрдЪрд▓्рдЯिрдПрдХो рдеिрдпो рддрд░ рдк्рд░рдЧрддिрдХा рд╕ंрдХेрдд рдкрдиि рд╕ँрдЧै рджेрдЦिрди рдеाрд▓ेрдХा рдеिрдП । рд╡िрднेрджрдХो рдЕрди्рдд्рдп рдЧрд░्рди рд░ाрдЬрдиीрддि рд╕ंрдЧ्рд▓्рдпाрдЙँрджै рд▓ैрдЬाрди рдк्рд░рдЪрдг्рдб рд░ рдЙрдиीрд╕ँрдЧैрдХा рдЕрди्рдп рд╢िрд░्рд╖ рдоाрдУрд╡ाрджी рдиेрддाрдк्рд░рддि рдХेрд╣ी рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓े рднрд░ोрд╕ा рдЧрд░े । рдд्рдпрд╕рд░ी рднрд░ोрд╕ा рдЧрд░्рдиेрдХो рд╕ंрдЦ्рдпा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ्рдп рдеिрдпो । рддрд░, рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдПрдг्рдб рдХрдо्рдкрдиीрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрдХा рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рдХрд╣िрд▓्рдпै рдЧрдо्рднीрд░рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕ुрдиेрдирди् । рдЕрдк्рда्рдпाрд░ा рдкрд░рд╕्рдеिрддिрдоा рдЖрдл्рдиो рдкрдХ्рд╖рдоा рдЬрдирдордд рдмрдиाрдЙрди рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХै рд╕рд╣рдпोрдЧрдХो рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рднрдиे рд╕рдзैं рдЧрд░िрд░рд╣े । рдХрд╣िрд▓े рдирдЪाрд╣िँрджो рдлुрд░्рдХेрд░, рдХрд╣िрд▓े рдирдЪाрд╣िँрджो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рдкोрд╖्рдЪрд░ рджेрдЦाрдПрд░, рдХрд╣िрд▓े рдирдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдиे рд╕рдо्рдЭौрддा рдЧрд░ेрд░, рдХрд╣िрд▓े рдирдХ्рдХрд▓ी рддрдбрдХрднрдбрдХ рд░ рдиेрдкрде्рдпрдХा рддिрдХрдбрдордоा рд╣ेрд▓िрдПрд░, рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдПрдг्рдб рдХрдо्рдкрдиीрд▓े рдЖрдл्рдиो рд╕ाрдЦ рдЧिрд░ाрдЙँрджै рд▓рдЧ्рдпो । рдЦाрд╕рдЧрд░ी рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдиै рдЖрдл्рдиै рдЕрдиेрдХрди् рд╣рд░्рдХрддрд╣рд░ुрдмाрдЯ рд╕ुрд╕्рддрд░ी рддी рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧुрдоाрдЙँрджै рдЧрдП । 
рд╣рд░ेрдХ рдкрдЯрдХрдХो рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдХрдордЬोрд░ीрдоा рд╢ंрдХाрдХो рд╕ुрд╡िрдзा рджिँрджै рдпो рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕рдоुрджाрдпрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрдмाрдЯ рдиै рдХेрд╣ी рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХो рдЖрд╢ा рдЧрд░्рдпो । рдиिрд░्рд╡ाрдЪрдирдоा рдирдоिрдаो рд╣ाрд░ рд╣ुँрджा рд╕рдоेрдд рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓ाрдИ рдЙрдирдХा рдПрдЬेрдг्рдбा рдЬिрдЙँрджै рд░рд╣ेрдХो рд░ рдд्рдпрд╕ैрдХो рдмрд▓рдоा рд░ाрдЬрдиीрддि рдЧрд░्рди рд░ рдЬрдирддाрдХो рдирдЬिрдХ рд░рд╣рди рдпрд╣ी рд╕рдоुрджाрдпрд▓े рд╣ौрд╕рд▓ा рджिрдПрдХै рд╣ो । рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдХो ‘рдоाрдУрд╡ाрдж’рд╕ँрдЧ рдПрдХ рд╣ाрдд рдкрд░рдХो рд╕рдо्рдмрди्рдз рдкрдиि рдирднрдПрдХा рдпी рдоाрдиिрд╕рд▓े рдЙрдиैрд▓ाрдИ рдиेрддा рдоाрдиे рд░ рдЙрдирд▓ाрдИ рдмрд▓िрдпो рдмрдиाрдЙрди рдиै рдЕрди्рддिрдо рд╕рдордпрд╕рдо्рдо рдк्рд░рдпрдд्рди рдЧрд░िрд░рд╣े । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдоाрдУрд╡ाрджीрдХो рдкिрдЫрд▓рдЧ्рдЧु рднрдПрдХो рдЖрд░ोрдк рд▓ाрдЧ्рджाрд╕рдо्рдо рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рд╡िрдЪрд▓िрдд рдирднрдИ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░ेрдХै рд╣ुрди् । 
рдпो рд╕рдмрдХो рдкрд░िрдгाрдо рдХे рднрдпो ? рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдХेрд╣ी рдмрд▓िрдпो рдд рднрдП рд╣ोрд▓ाрди् рддрд░ рдЙрдирдХो рдмрд▓ рд╕рдмрднрди्рджा рдмрдвी рдирдЪाрд╣िँрджा рддрдбрдХрднрдбрдХ рд░ рдмрди्рдж рдвोрдХाрдкрдЫाрдбिрдХा рддिрдХрдбрдордоा рдЦрд░्рдЪ рднрдпो । рдЙрдирдХा рдмрд▓ рд▓्рдпाрд░्рдХेрд▓ рд▓ाрдоाрдХो рдкрджрд╕्рдеाрдкрди рд░ рдЖрдл्рдиा рд╕рди्рддाрдирдХा рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╣िрддрдоा рдк्рд░рдпोрдЧ рднрдпो । рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХा рдПрдЬेрдг्рдбाрд▓ाрдИ рдмрд▓िрдпो рдвंрдЧрд▓े рд╕рдоाрдЬрдоा рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рди рд░ рддिрдирд▓ाрдИ рд╕ंрд╕्рдеाрдЧрдд рдЧрд░ाрдЙрдирдоा рдд्рдпो рдмрд▓ рдХрдд्рддि рдкрдиि рдЦрд░्рдЪ рдЧрд░िрдПрди рднрди्рдиे рдЕрд╣िрд▓े рдЦुрд▓्рджै рдЖрдПрдХो рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕рдоुрджाрдпрд▓े рдорд╕्рдпौрджा рдкрдв्рджा рдЕрд╣िрд▓े рдЬрддाрддрддै рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдПрдг्рдб рдХрдо्рдкрдиीрдХो рдд्рдпрд╣ी рдЕрдзोрдЧрддि рдоाрдд्рд░ै рджेрдЦिрд░рд╣ेрдХो рдЫ ।
рдпрд╣ाँ рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓ाрдИ рдоाрдд्рд░ै рд╡िрдо्рд╡ рдмрдиाрдЗрдПрдХो рднрдП рдкрдиि, рдпो рдЙрдирдХो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдХрдордЬोрд░ीрдоाрдеिрдХो рдоाрдд्рд░ै рдЯिрдк्рдкрдгी рд╣ोрдЗрди । рдмрд░ु, рдЙрдиीрд╕ँрдЧै рдпाрдд्рд░ाрд░рдд рдмाрдмुрд░ाрдо рднрдЯ्рдЯрд░ाрдИ, рдХृрд╖्рдг рдмрд╣ाрджुрд░ рдорд╣рд░ा, рд╡рд░्рд╖рдоाрди рдкुрди, рдЗрдд्рдпाрджि рдкрдиि рдЙрдд्рддिрдХै рджोрд╖ी рдЫрди् рднрди्рди рдЦोрдЬिрдПрдХो рд╣ो । рдбा. рднрдЯ्рдЯрд░ाрдИрдХो рдЖрди्рджोрд▓рди рд░ рдкाрд░्рдЯी рдиिрд░्рдоाрдгрдоा рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдЬрдд्рддिрдХै рд▓рдЧाрдиी рдЫ, рдЙрдирдХो рдмौрдж्рдзिрдХ рд▓рдЧाрдиी рдкрдиि рдЙрддि рдиै рд╣ोрд▓ा । рддрд░, рдЙрдирдХो рдХ्рд╖рдорддाрдХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдкाрд░्рдЯीрд▓ाрдИ рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдмрдиाрдЙрди рд░ рдмрдвीрднрди्рджा рдмрдвी рднूрдИंрдоाрди्рдЫेрдХो рдирдЬिрдХ рдкुрд░्рдпाрдЙрдирдоा рдЦрд░्рдЪ рднрдПрдХो рджेрдЦिрдПрди । рд╡्рдпрдХ्рддि рдмाрдмुрд░ाрдордк्рд░рддिрдХो рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХрдо рд╣ुँрджै рдЧрдПрдХो рдд рдЫ рдиै, рдЙрдирдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдЮ्рдЬाрд▓ рдЖрджिрдоा рджेрдЦिрдиे рд╡िрдЪिрдд्рд░ рдЪिрдд्рд░рдк्рд░рддि рдХ्рд╖ोрдн рдкрдиि рдмрдв्рджै рдЧрдПрдХो рдЫ । рдЙрдирд▓े рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдЧрд░ेрдХो рдирдпाँ рд╢рдХ्рддिрдк्рд░рддि рдкрдиि рдХрд╕ैрд▓े рдзेрд░ै рдЪाрд╕ो рджेрдЦाрдПрдХो рдмुрдЭिрдПрдХो рдЫैрди । 
рдд्рдпрд╕्рддै рджोрд╕्рд░ो рддрд╣рдХा рдиेрддाрд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдХрд╕ैрдХा рд▓ाрдЧि рдЪिрд▓िрдоे рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдмाрдЯ рдЖрдЙрдиे рдХрдоिрд╕рди рд╕ंрдШीрдпрддा рднрди्рджा рдХрддा рд╣ो рдХрддा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмрдиेрдХो рдЫ рднрдиे рдХрд╕ैрд▓ाрдИ рд╣िрдЬो рдеुрдкाрд░ेрдХो рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдХрд╕рд░ी рддрд╣ рд▓рдЧाрдЙрдиे рднрди्рдиे рдЪिрди्рддा рдзेрд░ै рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ु рдЕрд░ु рдХेрд╣ी рд╕ोрдЪ्рдиै рд╕рдХ्рджैрдирди् । рдХрд╕ैрд▓े рдУрд▓ीрдХो рдХ्рдпाрдмिрдиेрдЯрдоा рдорди्рдд्рд░ी рдмрдиेрдкрдЫि рддाрдХ्рдиुрдкрд░्рдиे рдЯेрди्рдбрд░рдХो рд╕ूрдЪि рдмрдиाрдЙрдирдоा рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдкूрд░ै рд╡्рдпрд╕्рдд рддुрд▓्рдпाрдПрдХा рдЫрди् । рдпी рд╕рдмै рдпुрд╡ा рдиेрддाрдоा рдХेрд╣ी рднрд░ोрд╕ा рдЧрд░ेрдХा рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЖрдл्рдиै рднрд░ोрд╕ा рднाрд░ी рднрдПрд░ рд╣ैрд░ाрди рдЫрди् । 
рдордзेрд╕, рдирд╡рдк्рд░рд╡ेрд╢ी рдкрд╣िрдЪाрди рдкрдХ्рд╖рдзрд░ рдоाрдУрд╡ाрджी, рд░ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХा рд╕рдХрд╕ рд░ рдХрд╣рд░ рдпрддि рдиै । рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдХै рдЖрд╣्рд╡ाрдирдоा рд╣िрдЬो рдЬрдирдпुрдж्рдз рд▓рдб्рди рдЖрдПрдХा рдордзेрд╕ी, рдЬрдирдЬाрддि, рд░ рджрд▓िрдд рд▓рдбाрдХुрдХा рд╡्рдпрдеा рдХрддि рд╣ोрд▓ाрди् ? рдЖрдЦिрд░ рдЙрдиीрд╣рд░ु рдиै рдд рд╣ुрди् рдЬрд╕рд▓े рдЖрдл्рдиा рд╕рдоुрджाрдпрд▓े рднрд╡िрд╖्рдпрдоा рдХुрдиै рд╡िрднेрдж рднोрдЧ्рдиुрдкрд░्рдиे рдЫैрди рднрдиेрд░ рдЖрдл्рдиो рдПрдХ рдмाрд░рдХो рдЬ्рдпाрди рдЕрд░्рдкрдг рдЧрд░ेрд░ рдЬрдирдпुрдж्рдз рд░рдЪ्рдиे । рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдк्рд░рддि рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕рдХा рдЕрдЧाрдбि рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдЦрдкेрдХा рджुःрдЦ рдпрд╕ै рд╣рд░ाрдПрд░ рдЬाрди्рде्рдпो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЕрд╡िрдЪрд▓िрдд рдЪुрдкрдЪाрдк рдкрд░्рдЦрдиे рд╣िрдо्рдордд рджिрдПрдХो рдеिрдпो । рдХे рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдЖрдЗрди्рджा рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓ाрдИ рдЙрдд्рддिрдХै рдк्рд░ेрдо рд░ рд╕рдо्рдоाрди рдЧрд░िрд░рд╣рд▓ाрди् ? рд╡ा, рдмाрд╣िрд░ рднрдиिрдП рдЬрд╕्рддो рдкाрд░्рдЯीрдХो рд╡िрд╡рд╢рддाрдХा рд░ुрдкрдоा рдпो ‘рдХोрдЕрдк्рдЯेрд╕рди’ рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдкрдиि рд╕рд╣рдЬै рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рд▓ाрди् ? рд╣ो, рдд्рдпрд╕рдмेрд▓ाрд╕рдо्рдо рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдордирдоा рдЖрдл्рдиा ‘рдЪेрдпрд░рдо्рдпाрди’рдк्рд░рддिрдХो рд╕рдо्рдоाрди рдЬ्рдпुँрджै рд░рд╣рд▓ा рдЬुрди рдмेрд▓ाрд╕рдо्рдо рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдк्рд░рдЪрдг्рдб рдХेрдкी рдбрдХ्рдЯ्рд░िрдирдоा рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╕рдорд░्рдкिрдд рднрдПрдХो рдорд╣рд╕ुрд╕ рд╣ुँрджैрди । рд╕ोрд╣्рд░ рдмुँрджे рд░ рдЕрд╣िрд▓े рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдорд╕्рдпौрджाрд▓े рдн्рд░рдордХो рдкрд░्рджा рдзेрд░ै рд╣рджрд╕рдо्рдо рдЪ्рдпाрддिрд╕рдХेрдХो рдЫ । рдЖрдЧाрдоी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдШрдЯрдиाрд╣рд░ुрд▓े рд╡िрд╕्рддाрд░ै рдд्рдпो рд╣्рд╡ांрдЧै рдЙрдШ्рд░िрди рд╕рдХ्рдЫ । рдд्рдпрд╕рдмेрд▓ा рдпो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░्рд▓рдо्рдоै рдврд▓्рдиेрдЫ । рдврд▓ेрдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдШाрддрдХ рд╣ुрди्рдЫ ।  
рд╣िрдЬो рд▓рдбेрдХा рдХेрд╣ी рдоुрда्рдаीрднрд░ рд▓рдбाрдХु рдкाрд░्рдЯीрдХा рдаाрд▓ुрд╣рд░ुрд╕ँрдЧрдХा рдЕрдиेрдХ рдЦाрд▓े рд╕ंрдЧрддрдмाрдЯ рдоोрдЯाрдПрдХा рдЫрди् । рдЙрдиीрд╣рд░ु рдЕрдЭै рдоोрдЯाрдЙрдиे рдЖрд╢ाрдоा рдЕрд╣िрд▓े рдж्рд░ुрддрдЧрддिрдоा рдЪрд▓िрд░рд╣ेрдХो рдкрд╢्рдЪрдЧрдорди рдЬाрд░ी рд░рд╣ोрд╕् рднрди्рдиे рдЪाрд╣ाрди्рдЫрди् । рдмाँрдХी рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╡िрджेрд╢рдоा рд╣рдб्рдбी рдШोрдЯ्рджैрдЫрди् । рдХेрд╣ी рд╡ैрдж्рдп рд░ рд╡िрдк्рд▓рд╡рдХो рдЫрд╣ाрд░ीрдоा рд░рдорд░рдо рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░िрддाрдХो рдн्рд░рдордоा рдЖрдлूрд▓ाрдИ рднुрд▓ाрдЙрдиे рдХोрд╢िрд╕ рдЧрд░्рджै рд╣ोрд▓ाрди् । рдмाँрдХी рд░рд╣ेрдХाрд╣рд░ुрдоा рдмँрдЪेрдХो рдк्рд░рдЪрдг्рдбрдк्рд░рддिрдХो рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╕рдХिрдпो рднрдиे рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдордиोрджрд╢ा рдбрд░рд▓ाрдЧ्рджो рд╣ुрдирд╕рдХ्рдЫ । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдХेрдкी рдУрд▓ीрдмाрдЯ рдХेрд╣ी рдЖрд╢ा рдЧрд░ेрдХा рдеिрдПрдирди् । рддрд░, рдк्рд░рдЪрдг्рдбрд▓े рдиै рдзोрдХा рджिрдПрдХो рдорд╣рд╕ुрд╕ рдЧрд░े рднрдиे, рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рдХрддा рдкोрдЦिрдПрд▓ा ? рд╣ेрдХ्рдХा рд░рд╣ोрд╕्, рдХрдо्рдпुрдиिрд╖्рдЯрд▓ाрдИ рдХрд╕ैрд╕ँрдЧ рд░िрд╕ рдЙрдаेрдкрдЫि рдЙрд╕рд▓े рд╕рдмрднрди्рджा рдкрд╣िрд▓े рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рд╢рдм्рдж ‘рдЧрдж्рджाрд░’ рд╣ो । рд╕рдЪ्рдЪा рдХрдо्рдпुрдиिрд╖्рдЯ рдмрди्рди ‘рдЧрдж्рджाрд░’рд▓ाрдИ рдШृрдгा рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрдиेрд░ рдЙрдиै ‘рдЪेрдпрд░рдо्рдпाрди’ рд░ ‘рдЙрдк’рд╣рд░ुрд▓े рдпी рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддाрд▓ाрдИ рд╕िрдХाрдПрдХा рдЫрди् । 
рдзोрдХाрдзрдбी рдЧрд░ेрд░ ‘рдЧрдж्рджाрд░’ рд╣ुрдиे рд╡ा рд╕ाँрдЪो рдЕрд░्рдердоा рдХрд░्рдорд▓े рдиै рдк्рд░ेрдо рд╡्рдпрдХ्рдд рдЧрд░्рдиे ? рдпो рдЪुрди्рдиे рдмेрд▓ा рдкрдиि рд╕ाрдпрдж рдЕрдм рдШрд░्рдХिрд╕рдХ्рдпो ।  
(First Published in Record Nepal on Shrawan 6, 2072)

рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЬрд░ा рд╣ुрди् рднрдиे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдкाрдд: рд╕िрдХे рд▓ाрд▓

рдЪिрди्рддрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдХ, рд░ рдЪрд░्рдЪिрдд рд╕्рддрдо्рднрдХाрд░ рд╕िрдХे рд▓ाрд▓рд╕ँрдЧ рдиेрдкाрд▓ी рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХрдмाрд░े рд░ेрдХрд░्рдб рдиेрдкाрд▓рдХा рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдк्рд░рд╕ाрдИрд▓े рд▓िрдПрдХो рдЕрди्рддрд░рд╡ाрд░्рддाрдХो рд╕ंрдкाрджिрдд рдЕंрд╢:
рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рд░ рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпाрдмीрдЪ рдХрддि рдлрд░рдХ рдЫ ? рд╣ाрдоीрд▓े рдиेрдкाрд▓ी рднाрд╖ाрдоा рдпрд╕्рддा рдЕрд╡рдзाрд░ाрдгाрд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдмुрдЭ्рдЫौं ?  
рдПрдХрдЬрдиा рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЯि.рд╡ी рдмोрдЯोрдоोрд░рд▓े рдХे рднрдиेрдХा рдЫрди् рднрдиे рдЖрдл्рдиो рдкेрд╢ाрдоाрд░्рдлрдд рд╕рдоाрдЬрдоा рдХुрдиै рдк्рд░рдХाрд░рдХो рд╕ेрд╡ा рджिрдЗрд░рд╣ेрдХा рд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рд╣ुрди । рдЬрд╕्рддो рдХि рдЪाрд░्рдЯрдб рдПрдХाрдЙрди्рдЯेрдЯ, рд╡рдХिрд▓, рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░, рдбाрдХ्рдЯрд░, рдкрдд्рд░рдХाрд░, рдпिрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдмुрдЭाрдЙрдиे рд╢рдм्рдж рд╣ो рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा । рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рдпो рдЕрд░्рдердоा рдХि рдпिрдиीрд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рдЬ्рдЮाрдирдХो рдПрдЙрдЯा рдЖрдзाрд░ рдЫ । рдк्рд░ोрдлेрд╕рдирд▓ рдХोрд░्рдб рдЕрдл рдЗрдеिрдХ्рд╕ рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░ рд╕рдоाрдЬрдХो рд╣िрддрдХो рд▓ाрдЧि рдХाрдо рдЧрд░्рдЫрди । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рдЬ्рдЮाрдирдХो рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ो । рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпा рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рд╕рдоाрдЬрдХा рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд╣рд░ु рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рдиे । рддрд░ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХो рдХाрдо рдиै рддी рдоूрд▓्рдп рд░ рдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддी рджिрдиे рд╣ो । рдоुрдХ्рддिрдмोрдзрдХो рдПрдЙрдЯा рдХрд╡िрддा рдЫ, ‘рдЬो рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╕рд╣ी рд╣ै ।’ рдЬрд╣िрд▓े рдкрдиि рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░िрд░рд╣рдиे । рдЬे рдЫ, рдд्рдпो рднрди्рджा рд░ाрдо्рд░ो рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे । рдЖрдл्рдиो рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддाрдХा рдкрд░िрдзिрд╣рд░ु рднिрдд्рд░ рд░рд╣ेрд░, рдХрддि рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ, рдд्рдпो рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрди्рдиे рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЗрди्рдЯेрд▓िрдЬेрди्рд╕िрдпाрдХो рд╣ो । рдиेрдкाрд▓ीрдоा рдПрдХрджрдо рдоिрд▓्рдиे рд╢рдм्рдж рдЫः рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рднрдиेрдХो рдмुрдж्рдзिрдмाрдЯ рдЬीрд╡िрдХा рдЪрд▓ाрдЙрдиे । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдмुрдж्рдзिрдХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░ेрд░ рднрдЗрд░рд╣ेрдХोрд▓ाрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЧрд░्рди рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे । 
рдиेрдкाрд▓рдХो рд╕рди्рджрд░्рднрдоा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрдиाрдЙрдиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा  рдХे рд╣ो ?
рд╣ाрдо्рд░ो рдд рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рде рдЧрд░्рдиे рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдЫ । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдпрд╕्рддो рдпрд╕्рддो рд▓ेрдЦेрдХो рдЫ рднрдиेрд░ рдлрд▓ाрдХ्рдиे । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рдоृрдд рдЬ्рдЮाрдирдХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдЬ्рдЮाрдирд▓ाрдИ рдЕрдЧाрдбि рдмрдвाрдЙрдиे, рдирдпाँ рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдиे рд╣ो । рдирдпाँ рдХुрд░ाрдХा рд▓ाрдЧि рдЕрдз्рдпрдпрди, рдЪिрди्рддрди, рдордирди рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рдирдпाँ рдЦोрдЬрдХा рд▓ाрдЧि рдХ्рд░िрдпाрд╢िрд▓рддा рджेрдЦाрдЙрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рд╕ोрд╕рд▓ рдЗрди्рдЧेрдЬрдоेрди्рдЯ рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдпрд╕्рддा рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╣ाрдо्рд░ो рд╕ंрд╕्рдХाрд░рд▓े рджिрджैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╣ुрдиुрд▓ाрдИ рдиै рдаूрд▓ो рдХुрд░ा рдоाрдиिрди्рдЫ । рдЙрд╣ाँ рдд рдк्рд░рдХाрди्рдб рд╡िрдж्рдзाрди рднрди्рдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓े рдзेрд░ै рдкुрд╕्рддрдХ рдкрдв्рдиु рднрдПрдХो рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓ाрдИ рдзेрд░ै рд╢्рд▓ोрдХрд╣рд░ु рдХрдг्рдаाрдЧ्рд░ рдЫ । рдмेрдж рд░ рдкुрд░ाрдгрдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдиे рдЧрд░्рдиु рд╣ुрди्рдЫ । рдЙрд╣ाँрд▓ाрдИ рдкрд░рдо्рдкрд░ाрд╣рд░ुрдХो рд░ाрдо्рд░ो рдЬ्рдЮाрди рдЫ рднрдиेрд░ рдд्рдпрд╕्рддा рдоाрдиिрд╕рдХो рдмрдЦाрди рдЧрд░िрди्рдЫ । рдирдпाँрдкрдирд▓ाрдИ рднрди्рджा рдкрдиि рдкुрд░ाрдиो рдХुрд░ाрд▓ाрдИ рдорд╣рдд्рд╡ рджिрдиे рд╣ाрдо्рд░ो рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╣ो । рдд्рдпрд╕рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдк्рд░рд░्рд╡рдж्рдзрдирд▓ाрдЗ рдЕрдк्рда्рдпाрд░ो рдкाрд░ेрдХो рдкрдХ्рдХै рд╣ो । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдаूрд▓ो рдоाрди рд╕рдо्рдоाрди рджिрди्рдЫौं । рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдд ‘рд░ाрдо्рд░ो рдоाрди्рдЫे рдеिрдпो рддрд░ рдмिрдЧ्рд░िрдпो’ рднрди्рдиे рдЧрд░िрдПрдХो рдЫ । ‘рдд्рдпрд╕рд▓े рдХे рдХे рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рде्рдпो рдиि, рдХрдо рдкрдвेрдХो рд╣ो рд░ ? рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрд╡ाрд░рдХो рдоाрди्рдЫे рд╣ो рд░ ?’ рднрдиिрди्рдЫ । рдпрд╕ рдХिрд╕िрдордХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдгрд▓े рдЧрд░्рджा рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди рдоाрди्рдЫे рдбрд░ाрдЙँрдЫ । 
рдд्рдпрд╕ो рднрдП рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдвी рд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдХрдо рдЫрди् ?
рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрд╕ाрдз्рдп рдХрдо рдЫрди् । рдХिрди рднрдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдд рдЕрд▓िрдХрддा рд╕ोрд╕рд▓ рдЗрди्рдЧेрдЬрдоेрди्рдЯ рдкрдиि рдЪाрд╣िрдпो рд╕ाрдеै рдЕрд▓िрдХрддा рд╕рдоाрдЬ рднрди्рджा рдлрд░рдХ рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рдпो рдЬे рдЫ, рдд्рдпो рднрди्рджा рд░ाрдо्рд░ो рдЪाрд╣िрдпो рднрди्рдиे рд╣िрдо्рдордд рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рдзрд░्рдордХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдпрддाрдХो рд╕िрдоाрдиा рдиाрдШ्рдиु рдкрд░्рдпो । рд╕рдмैрднрди्рджा рд╣ाрдо्рд░ोрдоा рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рдирднрдЗрдХрди рдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдкрдиि рднрдИंрджैрди । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдд рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддाрдХो рдк्рд░рд╢्рдирд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рдЬुрдз्рдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрджрдХो рдХुрд░ा рд╣ोрд╕ рд╡ा рдЧрд░िрдмрдХो рдХुрд░ा рд╣ोрд╕, рдд्рдпो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╡िрд╖рдп рд╣ो । рдЬрд░्рдордиीрдоा рд╣िрдЯрд▓рд░рдХो рдл्рдпाрд╕िрдЬрдо рдЫ рднрдиे, рдд्рдпрд╕рдХो рдЕрд╕рд░ рдмाрд░े рдмрд╣рд╕ рдЬाрдкाрдирдоा рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ै рдЫрд░рдЫिрдоेрдХрдХै рдмाрд░ेрдоा рдкрдиि рдпрд╣ाँ рдд рдЧрддिрд╡िрдзि рдиै рдЫैрди рдиि । рджрд▓िрдд рдЖрди्рджोрд▓рдирдоा рднाрд░рддрдоा рдд्рдпрдд्рд░ो рдХाрдо рднрдПрдХो рдЫ । рдд्рдпрд╕рдХो рдмाрд░ेрдоा рдХрддै рдХेрд╣ी рдЪрд░्рдЪा рдЫैрди । рдЙрдЪ्рдЪрдЬाрддिрдХो рд╡िрд░ोрдзрдоा рддाрдоिрд▓рдиाрдбुрдоा рдд्рдпрдд्рд░ा рдЖрди्рджोрд▓рди рднрдПрдХा рдЫрди्, рдд्рдпрд╕рдХा рдмाрд░ेрдоा рдХрддै рдЪрд░्рдЪा рдЫैрди । рдЖрд╕ाрдордоा рд░ рдХрд╢्рдоिрд░рдоा рдж्рд╡рди्рдж्рд╡рд╣рд░ु рднैрд░рд╣ेрдХा рдЫрди्, рдд्рдпрд╕рдХा рдмाрд░ेрдоा рдХेрд╣ी рдкрдиि рдЫрд▓рдлрд▓ рдЫैрди । рд╣ाрдо्рд░ो рд╡िрдорд░्рд╢рдоा рдпी рд╡िрд╖рдп рдХрддै рдЫैрдирди् । рдд्рдпрд╣ी рдЪाрд░рдЬрдиा рдиेрддाрд╣рд░ुрд▓े рдХे рдЧрд░े, рдХрд╕ो рдЧрд░े, рдд्рдпрд╕ैрдоा рдЕрд▓्рдЭिрдПрдХा рдЫौं ।
рдиेрдкाрд▓рдХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╕्рдЯ рд╣ुрди्рдЫрди् рд░ рдеोрд░ै рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬो рдЫрди्, рддी рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдЕрд░्рдеाрдд рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдЫрди् ? 
рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдоाрдд्рд░ै рднрди्рди рдоिрд▓्рджैрди । рдХिрдирднрдиे рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕िрдн рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рдм्рд░ाрдг्рдб рд╣ुрди рдЧрдПрдХो рдЫ рдиेрдкाрд▓рдоा । рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рднрди्рдиेрд╣рд░ु рдоूрд▓рддः рдЕрд░्рдХो рдХिрд╕िрдордХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдЫрди् । рддिрдирдХा рджाрдпрд░ा рд░ рд╕िрдоाрд╣рд░ु рдмेрдЧ्рд▓ै рдЫрди् । рддिрдирдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ु рдлрд░рдХ рдЫрди् । рддी рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдиै рд╣ुрди् । рд╣ाрдо्рд░ोрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдПрдХрджрдоै рдЕрднाрд╡ рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдЕрд╣िрд▓े рд╕ाрдоाрди्рдп рддрдд्рдХाрд▓рдХो рдХुрд░ाрд╣рд░ुрдоा рд╕ंрд▓рдЧ्рди рднрдПрдкрдиि рдЕрд▓िрдХрддि рджूрд░ी рдЬрд╣िрд▓्рдпै рдХाрдпрдо рд░ाрдЦ्рдиुрдкрд░्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдЬрд╕्рддो рд╕рдоाрдЬрдоा, рдпी рджुрдЗ рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзि рдХाрдо рдЧрд░ेрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЬोрдЧाрдИ рд░ाрдЦ्рди рдЧाрд╣्рд░ो рдЫ  ।
рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ुрдХो рдаूрд▓ो рднीрдб рд▓ाрдЧ्рджै рдЧрд░्рджा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдЦрдбेрд░ी рд╣ुрдиुрдоा рджोрд╖ рдХрд╕рдХो ?
рдмाрд╣्рдордгрд╡ाрджी рд╡ा рдкुрд░ेрддрд╡ाрджी рд╕ंрд╕्рдХाрд░рд▓े рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ुрдоा рд╕рдмै рдХुрд░ा рдЫ, рдирдпाँ рдХुрд░ा рдЦोрдЬ्рдиु рдкрд░्рджैрди рднрди्рдЫ। рдлेрд░ि рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рдЕрд░्рде्рдпाрдЙрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рд╕िрдоिрдд рд╕рдоूрд╣рд▓ाрдИ рджिрдЗрдПрдХो рдЫ । рддी рдкрдг्рдбिрдд рд░ рдмाрд╣्рдордгрд╣рд░ु рдиै рд╣ुрди् । рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддाрд╕ँрдЧ рддिрдирдХो рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдЕрд╣िрд▓े рдд рдХрдо рдЫ рднрдиे рдкрд╣िрд▓े рдХрд╕्рддो рдеिрдпो рд╣ोрд▓ा ? рддिрдирд▓ाрдИ рдЧрд░िрдмрдХो рдмाрд░ेрдоा рдХे рдеाрд╣ा ? рд╕рдоुрди्рдж्рд░ рддрд░्рдиै рдирд╣ुрдиे рдЕрдиि рд╡िрджेрд╢рдоा рдХे рднैрд░рд╣ेрдХो рдЫ рднрди्рдиे рддिрдирд▓ाрдИ рдХे рдеाрд╣ा ? рддी рдд рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдХाрдЯिрдП । рддिрдирдХा рд╡िрдорд░्рд╢рд╣рд░ु рдЕрдзिрдХांрд╢ рдоृрдд рднाрд╖ाрдоा рднрдП । рдПрдХрджुрдИ рдЬрдиा рдЕрд▓ि рдмрдвी рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдеिрдП рднрдиे рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рдмрдиाрд░рд╢рдмाрдЯ рд▓्рдпाрдПрд░ рдкрдвे рд╣ोрд▓ाрди् । рдд्рдпो рдмाрд╣ेрдХ рдЕрд░ु рдзेрд░ै рдЬाрдирдХाрд░ी рдиै рдЫैрди । рд╕ंрд╕ाрд░рдХा рд▓рд╣рд░рд╣рд░ुрдмाрдЯ рдХाрдЯिрдПрдкрдЫि, рдкрддрди рд╣ुँрджै рдЬाрдиे рд╣ो । рдирдпाँрдкрди рдирднрдПрдкрдЫि рдкाрдиी рдЬрд╕рд░ी рдЬрдоेрд░ рдд्рдпो рдлोрд╣рд░ рд╣ुँрджै рдЬाрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╣ी рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдХा рдзेрд░ै рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рдЬीрд╡िрдд рдЫрди् ।
рд╕рдмै рдмाрд╣िрд░рдмाрдЯ рд╡िрдЪाрд░рд╣рд░ु рд╕ाрдкрдЯी рд▓िрдПрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯी рд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд▓рдпрд╣рд░ु рдиै рдмрдиे рдд рдпрд╣ाँ ?
рд░ाрдЬрдиीрддिрдоाрд░्рдлрдд рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рд╡िрдХाрд╕ рдЧाрд╣्рд░ो рдХाрдо рд╣ो । рдХिрдирднрдиे рд╡ेрд╕्рдЯ рдоिрдиिрд╕्рдЯрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ीрдХै рдХुрд░ा рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдд्рдпो рдмेрд▓ाрдпрддрдоा рек/рел рд╕рдп рд╡рд░्рд╖рдоा рдПрдХрджрдоै рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рддрд░िрдХाрдмाрдЯ рд╡िрдХрд╕िрдд рднрдПрдХो рдеिрдпो । рдд्рдпрд╣ाँрдХो рд╕рдоाрдЬ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдзрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕ुрд╣ाрдЙँрджो рдХिрд╕िрдорд▓े рдд्рдпрд╕рдХो рд╡िрдХाрд╕ рднрдПрдХो рд╣ो । рдд्рдпрд╕्рддै рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджी рдк्рд░рдгाрд▓ीрдХै рдХुрд░ा рдЧрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдЪिрдирдХो рдЖрдл्рдиो рдПрдЙрдЯा рдЕрд╡рд╕्рдеा рдеिрдпो । рдд्рдпो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рд╡िрдХрд╕िрдд рднрдпो । рдпрд╣ींрдиेрд░ рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдХाрдо рдЖрдЙँрдЫ । рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдЖрдл्рдиो рд╕рдоाрдЬ рдЕрдиुрдХूрд▓ рдХрд╕рд░ी рдвाрд▓्рдиे । рдЪे рдЧ्рд╡ेрднाрд░ाрд▓े рд▓्рдпाрдЯिрди рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдХрдо्рдпुрдиिрдЬрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рджा рдЪिрдирдХो рд╕рд░्рд▓рдХ्рдХै рд▓िрдПрдирди्, рд░ुрд╕рдХो рдкрдиि рд▓िрдПрдирди् । рд╕рдлрд▓ рднрдПрдирди्, рдмेрдЧ्рд▓ै рдХुрд░ा рд╣ो । рдПрдЙрдЯा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рдд рдеिрдпो । рдмिрдз्рд╡ंрд╢ рдордЪ्рдЪिрдпो рддрд░ рднिрдпрддрдиाрдордоा рдПрдЙрдЯा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рдк्рд░рдпोрдЧ рднрдпो । 
рдвुंрдЧे рдпुрдЧрдмाрдЯ рдПрдХ्рдХाрд╕ी рд╣ाрдоी рд╕ोрдЭै ‘рдЬेрдЯ рдПрдЬ’рдоा рдкुрдЧेрдХो рдЬрд╕्рддो рднрдПрдХो рдЫ । рдЖрдлूрд▓े рднोрдЧेрдХा рдм्рдпрдеा рд╣ोрдЗрди, рдмрд░ु рдЕрд░ुрдХो рдм्рдпрдеाрд╣рд░ुрдмाрдЯ рд╕िрдХ्рди рдЦोрдЬीрдпो । рдЕрд░ुрдХा рдм्рдпрдеाрдмाрдЯ рд╕िрдХ्рди рдЦोрдЬ्рджा рдХेрд╣ी рдХुрд░ा рдд рдЖрдЙँрдЫ рддрд░ рдд्рдпрд╕рдоा рдЕрдеेрди्рдЯिрд╕िрдЯी рд╡ा рд╕्рд╡рднाрд╡िрдХрддाрдХो рдХрдоी рд╣ुрди्рдЫ । рднाрд░рддрдоा рдПрдо.рдПрди. рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕рд▓े рд╕ंрд╕्рдХृрддाрдЗрдЬेрд╕рди рднрди्рдиे рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдЕрдШि рд╕ाрд░े । рдд्рдпрддाрдХा рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрд╣рд░ुрд▓े рдЬाрддीрд╣рд░ुрдХो рдЕрд╕िрдоिрд▓ेрд╕рдирдХो рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд▓िрдПрд░ рдЖрдП । рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдирдпाँ рдХिрд╕िрдордХो рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпाрд▓ी рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░рдоा рдХाрдо рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ा рдЖрдл्рдиा рд╕рдорд╕्рдпा рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдЕрдз्рдпрдпрди рд░ рд▓ेрдЦрди рднрдПрдХो рдЫैрди । рддिрдиै рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕рдХा рдкुрд╕्рддрдХ рдирдкрдвेрдХा, рдмрд░ु рдкрд╢्рдЪिрдоाрдХा рдЕрдиेрдХ рдерд░ि рдХिрддाрдмрдмाрдЯ рд╕ाрдЗрдЯेрд╕рди рдЧрд░्рдиे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмрдвी рдЫрди् । рддिрдирдХा рд▓ाрдЧि рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рднрдиेрдХा рдЬрд░्рдорди, рдЕрдоेрд░िрдХी, рд╡ा рдл्рд░ाрди्рд╕ेрд▓ी рдоाрдд्рд░ै рд╣ुрди्рдЫрди् рднрди्рдиे рдЫ । рдиेрдкाрд▓ी рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд▓ेрдЦिрд╕рдХिрдПрдХो рдЫैрди рддрд░ рдПрдХैрдЪोрдЯि рдпुрд░ोрдкрдХा рдкрдв्рдиे рдмाрдз्рдпрддा рдЫ । рдоिрд▓्рджाрдЬुрд▓्рджा рд╕рдорд╕्рдпा рднрдПрдХा рдЫिрдоेрдХी рджेрд╢рд╣рд░ुрдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдпрд╕ँрдЧ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣ुрдиे рдоौрдХा рдирдкाрдПрд░ рдкрдиि рдЕрд▓िрдХрддि рдбिрд╕рдХрдиेрдХ्рдЯ рднрдПрдХो рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ । 
рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдИрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХा рдмाрд░ेрдоा рдмेрд▓ाрдмेрд▓ा рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдкрдиि рдХुрд░ाрдХाрдиी рд╣ुрди्рдЫ । рддрд░, рдмुрдЭाрдЗрдХा рд╕िрдоिрддрддा рдЫрди् । рд╕рдЬिрд▓ो рднाрд╖ाрдоा рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдмुрдЭ्рдиे ?
рд╕рдо्рдмрди्рдзीрдд рд╡िрд╖рдпрдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ुрдмाрд░े рдЬ्рдЮाрди рд╣ाँрд╕िрд▓ рдЧрд░ेрд░ рдд्рдпрд╕рдХो рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди् । рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рд╢िрдХ्рд╖ा рдд рдЪाрд╣िрдпो рдиै рд╕ँрдЧै рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░्рд░िрдпा рднрдПрдХो рдкрдиि рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдХे рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░िрдпा рд╣ुрди рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрдд्рдпाрд╡рд╢्рдХ рдЫ ? рд╡ा рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдирд▓िрдЗрдХрди рдкрдиि рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЕрди्рддрдХ्рд░्рд░िрдпा рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ? рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧрдХो рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпाрдмाрдЯ рдЬ्рдЮाрди рдЬрди्рдоिрди्рдЫ рд░ рдд्рдпो рдоाрдирд╡ीрдп рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ुрди्рдЫ рднрдиे, рдд्рдпो рдЬ्рдЮाрди рдоाрдЯोрдоा рдЬрд░ा рдЧाрдбिрдПрдХो рдЬ्рдЮाрди рднрдпो । рдпрд╕рд░ी рдЬ्рдЮाрдирдХो рдЙрдд्рдкाрджрди рдЧрд░्рдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рдиै рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рд╣ुрди् । рдПрдЙрдЯा рд░ुрдЦрдХो рдЙрджाрд╣рд░рдг рд▓िрдКँ рди । рд░ुрдЦрд▓े рдЖрдл्рдиो рдкोрд╖рдг рд╢рдХ्рддि рджुрдЗ рддрд░िрдХाрд▓े рдкाрдЙँрдЫ । рдПрдЙрдЯा рдкाрддрдмाрдЯ рдШाрдордоाрд░्рдлрдд рдлोрдЯोрд╕िрди्рдеेрд╕िрд╕ рд╣ुрди्рдЫ । рдЕрд░्рдХो рдЬрд░ा рдоाрд░्рдлрдд рдоाрдЯोрдмाрдЯ рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдЪाрд╣िрдиे рдкाрдиी рд▓рдЧाрдпрддрдХा рдкोрд╖рдг рдЧ्рд░рд╣рдг рдЧрд░्рдЫ । рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рднрдиेрдХो рдлोрдЯोрд╕िрди्рдеेрд╕िрд╕рд╡ाрд▓ा рд╣ो рдЕрд░्рдеाрдд् рдкाрддрд╡ाрд▓ा рд╣ो । рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рднрдиेрдХो рдпो рдЬрд░ा рд╣ो । рдпी рджुрдИ рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╡िрдкрд░िрддाрд░्рдердХ рд╢рдм्рдж рднрдиे рд╣ुँрджैрдирди् । рд░ुрдЦрд▓ाрдИ рджुрд╡ै рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЪाрд╣िрдП рдЬрд╕्рддै, рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдкрдиि рджुрд╡ै рдерд░ी рдоाрдиिрд╕ рдЪाрд╣िрди्рдЫрди् । рдЬрд░ा рдмेрдЧрд░ рд░ुрдЦ рдмाँрдЪ्рджैрди । рдкाрддрдмेрдЧрд░рдХो рд░ुрдЦ рдкрдиि рдмाँрдЪ्рджैрди । рджुрд░्рднाрдЧ्рдпрдмрд╕ рд╣ाрдоीрдХрд╣ाँ рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рд▓ाрдИ рд╣ोрдЪ्рдпाрдПрд░ рд╣ेрд░्рдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдкाрдд рд░ंрдЧीрди рд░ рд╕ुрди्рджрд░ рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпो рдмाрд╣िрд░ рдЫрд░्рд▓ंрдЧ рджेрдЦिрди्рдЫ । рдЬрд░ा рдд рджेрдЦिंрджैрди । рдкाрддрд╡ाрд▓ाрдХो рдаूрд▓ो рдорд╣рдд्рд╡ рдЫ । рд╕рдмै рдкाрддрдХै рдкрдЫि рд▓ाрдЧेрдХा рдЫрди् । 
рд╣ाрдо्рд░ो рдЧाрдЙँрдоा рдкрдвाрдЙрдиे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдкрдиि рдаूрд▓ो рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ । рдЙрдирдХो рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдиिрд░рди्рддрд░ рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ुрдиे рднрдПрдХाрд▓े, рдЙрдирдХो рдмुрдЭाрдИ рд░ाрдо्рд░ोрд╕ँрдЧ рд▓्рдпाрдЙрди рдкाрдП, рдд्рдпो рдЧрдЬрдм рд╣ुрди्рде्рдпो । рддрд░ рддिрдирдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрдирд╕рдХ्рдиे рдХुрдиै рдоाрдз्рдпрдо рдиै рднрдПрди । рдХिрди рднрдиे рддिрдирдХो рдкрд╣ुँрдЪ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рдмिрдорд░्рд╢рдоा рдЫैрди । рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░िрджिрдиु рдкрд░्рдиे рд╣ाрдо्рд░ा рдоिрдбिрдпाрд▓े рд╣ो । рддрд░, рдоिрдбिрдпाрд▓ाрдИ рдд рдкाрдд рдоाрдд्рд░ै рдЪाрд╣िрдПрдХो рдЫ । рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХो рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓рдХो рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдиै рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░िंрджैрди рдпрд╣ाँ । 
рдд्рдпрд╕्рддा рдЕрд░्рдЧाрдиिрдХ рдЗрди्рдЯिрд▓ेрдХ्рдЪुрдЕрд▓ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░्рджा рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ ?
рд╣ो, рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдкाрддрд╡ाрд▓ाрд╣рд░ुрдХो рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рдиे рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдмрдвाрдмрдвा рд╕ेрдоिрдиाрд░рдоा рдмेрд▓ाрдпрдд рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдЧрдПрд░ рдкेрдкрд░ рдкрдв्рдиेрд╣рд░ुрдХो рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рди рд╕рдХ्рдЫ । рдЬрдо्рдоै рдкрд╢्рдЪिрдоा рдоाрдирд╡рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрд╣рд░ुрд▓े рд▓ेрдЦिрджिрдПрдХा рдХिрддाрдмрдмाрдЯ рдЙрдж्рдзрд░рдг рдЧрд░ेрд░ рдЧрдл рдЧрд░्рдиेрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдпो рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХो рдмौрдж्рдзिрдХрдХा рдХुрд░ा рдЖрдпो рднрдиे рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХा рд╣рд▓ुрдХाрдкрди рдЙрдЬाрдЧрд░ рд╣ुрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЬрд░ाрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХा рдмौрдж्рдзिрдХрдХाрдмाрд░े рд╕рдХेрд╕рдо्рдо рдЪрд░्рдЪा рдирдЧрд░्рдиे рдЖрдо рд╕рдорд╣рддि рдмрдиेрдХो рдЫ । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ुрдмीрдЪ рдЕрд▓िрдЦिрдд рд╕рд╣рдорддि рдЫ ।
рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓рд╣рд░ुрд▓े рдЖрдл्рдиो рдн्рд░ाрддृ рд╕ंрдЧрдардирд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рд╕ंрдЧрдарди рдирднрдиेрд░ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕ंрдЧрдарди рднрдиेрдХा рдЫрди् । 
рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рд╕ंрдЧрдарди рдиै рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди । рд╣ुрд▓рдоा рд╣िंрдб्рдиे рднेрдбा рд╣ुрди्рдЫ, рддिрдирдХो рд╕ंрдЧрдарди рд╣ुрди्рдЫ । рд╣ुрд▓рдоा рд╣िрдб्рдиे рдоृрдЧ рд╣ुрди्рдЫ, рддिрдирдХो рд╕ंрдЧрдарди рд╣ुрди्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдд рд╕िंрд╣ рд╣ो । рддिрдирдХो рдХрд╕рд░ी рд╕ंрдЧрдарди рдмрдиाрдЙрдиे ? рдЪрд▓ाрдЙрди рд╕ंрднрд╡ рдиै рд╣ुрджैрди । рддिрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЬрд╡рд░्рдЬрд╕्рддि рдЧрд░ेрд░ рдЪिрдбिрдпाрдЦाрдиाрдоा рд░ाрдЦे рдмेрдЧ्рд▓ै рдХुрд░ा рд╣ो । рдкрд░िрднाрд╖ा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиै рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдиेрдХो рдмाँрдз्рди рдирд╕рдХिрдиे рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो । 
рдд्рдпрд╕ो рднрдП рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЕрд░ाрдЬрдХ рд╣ुрди्рдЫрди् ?
рдЕрд░ाрдЬрдХрддा рдЕрд▓िрдХрддि рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╢рдм्рдж рд╣ो । рдмрди्рдзрдирд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирдЧрд░्рдиे рд╡ा рдЦुрдХुрд▓ो рдкाрд░्рджै рд▓ाрдиे рднрдиौं рди । рдЕрд░ाрдЬрдХ рднрдиेрдХा рддोрдбेрд░ै рдлाрд▓िрджिрдиे рднрдП । рдд्рдпрд╕्рддा рдХिрд╕िрдордХा рдмौрдж्рдзिрдХ рдкрдиि рд╣ुрди्рдЫрди । рддрд░, рдХрдо्рддिрдоा рдмрди्рдзрди рдЦुрдХुрд▓ो рдкाрд░्рди рдЦोрдЬेрди рднрдиे, рдд्рдпो рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди । 
рдЕрд░्рдеाрдд рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЯेрдо рдЧрд░्рди рд╡ा рддрд╣ рд▓рдЧाрдЙрди рд╕рдХिंрджैрди ?
рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЯेрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХिрджैрди । рдХिрдирднрдиे рдЯेрдо рдЧрд░्рдирд▓ाрдИ рдКрд╕ँрдЧ рдаूрд▓ो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕्рд╡ाрд░्рде, рдбрд░, рд░ рдоोрд╣ рд╣ुрдиुрдкрд░्рдпो । рдХрдмिрд░ рднрди्рдЫрди्, ‘рдХрдмिрд░ा рдЦрдбा рдмрдЬाрд░рдоे рдоांрдЧे рд╕рдмрдХी рдЦैрд░ । рдиा рдХрд╣ुрд╕े рджोрд╕्рддी, рдиा рдХрд╣ुрд╕े рдмैрд░ ।’ рджोрд╕्рддी рд░ рджुрд╢्рдордиीрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрд░ рдбрд░ рдЖрдЙँрдЫ । рджोрд╕्рддी рдкрдиि рдЫैрди, рджुрд╢्рдордиी рдкрдиि рдЫैрди । рдпрд╕्рддो рдХिрд╕िрдордХो рд╡्рдпрдХ्рддिрд▓ाрдИ рдд рдмाँрдзेрд░ рд░ाрдЦ्рди рдЧाрд╣्рд░ो рд╣ुрди्рдЫ । 
рдпो рдоाрдпा, рдоोрд╣, рд╕्рд╡ाрд░्рде рдирд╣ुрдиे рднрдиेрдкрдЫि рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрд╕ँрдЧ рдЬोрдб्рди рдоिрд▓्рдЫ рдХि рдоिрд▓्рджैрди ?
рдж्рд░ोрд░्рдгाрдЪाрд░्рдпрдХो рдорд╣ाрднाрд░рддрдоा рдПрдЙрдЯा рдмрдвो рдХाрд░ुрдгिрдХ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдЖрдЙрдЫ । рдЙрдирд▓े рдЕрд╢्рд╡рдд्рдеाрдоाрд▓ाрдИ рднрди्рдЫрди्, ‘рддिрдоी рдмрдЪ्рдЪा рд╣ुँрджा рджुрдз рдЦाрди рдЦोрдЬ्рде्рдпौ । рдо рджूрдз рджिрди рд╕рдХ्рдиे рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдоा рдеिрдЗрди । рдЕрдиि рдкिрдаो рдШोрд▓ेрд░ рдпрд╣ी рджूрдз рд╣ो рдмाрдмु рднрдиेрд░ рдЦुрд╡ाрдЙँрдеे । рдо рдЕрдм рдд्рдпो рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдоा рдлрд░्рдХेрд░ рдЬाрди рдЪाрд╣рди्рди । рдЬुрди рд╕ुрдХै рд╕рдо्рдЭौрддा рдЧрд░्рдиु рдкрд░े рдкрдиि рдо рд░ाрдЬ्рдпрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрд░ рдмрд╕्рдЫु ।’ рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдЙрдиी рдХौрд░рдмрдХा рдЧुрд░ु рдмрди्рди рдкुрдЧ्рдЫрди । рдд्рдпो рдХे рд╣ुрди рдЬाрди्рдЫ рднрдиे рдПрдХрдерд░ी рдмौрдж्рдзिрдХрдоै рдкрдиि рд╡िрдЪрд▓рди рдЖрдЙँрдЫ । рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ो । рдоाрди्рдЫे рдкрдиि рдЕрд░ु рдЬрдиाрд╡рд░ рдЬрд╕्рддै рджुрдИрдЦुрдЯ्рдЯे рдЬрдиाрд╡рд░ рд╣ो । рд╣ाрдоीрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЦाрдиा рдЦाрдиुрдкрд░्рдЫ, рдпौрди рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрд╣рд░ु рд╣ुрди्рдЫрди्, рдоाрди рд╕рдо्рдоाрдирдХो  рдЪाрд╣рдиा рд╣ुрди्рдЫ । рдпрд╕्рддा рдХुрд░ाрд╣рд░ु рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрди्рдЫрди् рдиै । рдд्рдпрд╕рд░ी рдЬोрдбिрдПрдХो рд╣ुрдиाрд▓े, рдХुрдиै рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдХрд░्рдорд▓ाрдИ рдк्рд░рд░्рд╡рдж्рдзрди рдЧрд░्рдиे рдХिрд╕िрдордХो рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдмрдиाрдпो рднрдиे, рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдлрд╕्рдЯाрдЙँрдЫрди् । рд╣ोрдЗрди рднрдиे, рд░ाрддाрд░ाрдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рд╣ुрди्рдЫрди् । рдмुрдж्рдзि рдмेрдЪेрд░ рдЧुрдЬाрд░ा рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдиे рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдкुрдЧ्рдЫрди् ।
рдПрдЙрдЯा рд╕ाрдзाрд░рдг рдЙрджाрд╣рд░рдг рд▓िрдиे рд╣ो рднрдиे рдиोрдо рдЪोрдо्рд╕рдХीрд▓ाрдИ рдПрдордЖрдЗрдЯिрд▓े рдирд░ाрдЦ्рдиे рд╣ो рднрдиे рдЕрдоेрд░िрдХी рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдирдпाँ рдЖрдпाрдо рдд рдЖрдЙрдиे рдеिрдПрди । рдЙрдирд▓े рдЕрдоेрд░िрдХाрдХा рдЬрддि рд╕्рдеाрдкिрдд рдоूрд▓्рдпрдоाрди्рдпрддा рдЫрди, рддी рд╕рдмрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддी рджिрди्рдЫрди् । рдд्рдпрд╣ाँрдХो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрд▓े рдЙрдирд▓ाрдИ рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░рддा рджिрдПрдХो рдЫ । рдд्рдпो рдЪाрд╣िँ рдиेрдкाрд▓ рд╡ा рднाрд░рддрдХो рдЬрд╕्рддो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдоुрд╕्рдХिрд▓ рдЫ । рдЕрдзिрдХांрд╢ рдзрдиि рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु, рдПрдХрджрдо рд╕ाрдорди्рддि рдкृрд╖्рдарднूрдоिрдмाрдЯ рдЖрдПрдХा рдЫрди् рдЬрд╕рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрддाрд▓ाрдИ рдЪुрдиौрддीрдХो рд░ुрдкрдоा рдоाрдд्рд░ै рдоाрди्рдиे рдЧрд░्рдЫрди् । рдиेрдкाрд▓, рднाрд░рдд, рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╡ा рд╡ंрдЧрд▓ाрджेрд╢ рдЬрд╕्рддो рдЕрд░्рдерд░ाрдЬрдиीрддिрдоा рдмौрдж्рдзिрдХ рднрдПрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЬोрдЧाрдИрд░ाрдЦ्рди рд╕рд╣рдЬ рдЫैрди ।
рдмौрдж्рдзिрдХ рд░ рд░ाрдЬ्рдпрдХो рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХрд╕्рддो рд╣ुрди्рдЫ ?
рдПрдЙрдЯा рдХрдеा рдЫ । рдПрдХ рдЬрдиा рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдеिрдП । рддिрдирд▓े рдЖрдл्рдиो рд╕िрдкाрд╣ीрд▓ाрдИ рднрдиे, рдлрд▓ाрдиा рд╕ाрдзु рдЫ рдЬंрдЧрд▓рдоा, рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рдмोрд▓ाрдПрд░ рд▓्рдпाрдК । рд╕िрдкाрд╣ी рдд्рдпрд╣ाँ рдкुрдЧ्рджा рд╕ाрдзु рдЧाрдЗрдХो рдЧोрдмрд░ рд╕ोрд╣ोрд░्рджै рдЧрд░ेрдХो рдлेрд▓ा рдкрд░्рдпो । рд╕ाрдзुрд▓े рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рднेрдЯ्рди рдирдн्рдпाрдЙрдиे рдмрддाрдпो । рд╕िрдкाрд╣ीрд▓े рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рд╕ाрдзुрд▓े рднрдиेрдХो рд╕ुрдиाрдпो । рдд्рдпो рд╕ुрдиेрдкрдЫि рд░ाрдЬाрд▓े рдЦрдмрд░ рдкрдаाрдпो, рджрд░рдмाрд░рдоा рдЧрдПрд░ рд░ाрдЬाрд▓ाрдИ рднेрдЯे рдЖрдЗрди्рджा рдЧोрдмрд░ рд╕ोрд╣ोрд░्рдиे рджुःрдЦ рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рджैрди рд░ рдЙрд╕рдХो рд╕рдмै рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд░ाрдЬाрд▓े рдиै рдЧрд░िрджिрдиे рдЫрди् । рдд्рдпो рдЦрдмрд░ рдкाрдЙँрджा рдкрдиि рд╕ाрдзु рд░ाрдЬाрдХो рджрд░्рд╢рди рдЧрд░्рди рдЧрдПрди । рдмрд░ु, рдЙрд╕рд▓े рднрди्рдпो, ‘рдЧोрдмрд░ рдд рдоैрд▓े рд╕рд▓्рдЯाрдЗрд╕рдХें, рдЕрдм рдорд▓ाрдИ рдЦाрдиा рдкрдХाрдЙрдиुрдЫ ।’ рдкрдЫि рд░ाрдЬा рдЖँрдлै рд╕ाрдзुрдХा рдЕрдШिрд▓्рддिрд░ рдкुрдЧ्рдпो рд░ рдЖрдлूрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирдмाрд░े рд╕рд░рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдд्рдпрдд्рд░ोे рдмिрди्рддि рдЧрд░ेрд░ рдмोрд▓ाрдЙँрджा рдкрдиि рдХिрди рджрд░рдмाрд░рдоा рдирдЖрдПрдХो рднрдиेрд░ рд╕ोрдз्рдпो । рд╕ाрдзुрд▓े рднрди्рдпो, ‘рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рдд рддिрдоीрд▓ाрдИ рдЧрд░्рдиु рдеिрдпो рдиि । рдорд▓ाрдИ рдд рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рди рдЧрд░्рдиु рдЫैрди । рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░ी рддिрдо्рд░ो рдмрдв्рддा рдкрдХ्рдХा рд╣ो рддрд░ рдоेрд░ो рдЖрдл्рдиै рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░ी рдЫ । рддिрдоीрд▓े рдЧрд░ेрдХो рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирд▓ाрдИ рдПрдЙрдЯा рдЦाрд╕ рджुрд░ीрдмाрдЯ рд╣ेрд░ेрд░ рдмुрдЭ्рдиे рд░ рддि рдХाрдорд╣рд░ु рдХрд╕рд░ी рд╕рд╣ि рддрд░िрдХाрд▓े рд╕рдо्рдкрди्рди рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕ोрдЪ्рдиे рдХाрдо рдоेрд░ो рд╣ो ।’ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рдирдХा рд▓ाрдЧि рджैрдирди्рджिрди рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рдкेрд╢ рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдиे рдХाрдордоा рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдмрд╕्рджैрдирди् । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдд्рдпрд╣ाँ рд░ाрдЦ्рдиु рд╣ुँрджैрди । рдд्рдпो рдХाрдо рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдХो рд╣ो । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдЫ, рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдЧрд░्рдЫ, рд░ рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХाрд▓्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХ рдд рдд्рдпो рднрди्рджा рдмाрд╣िрд░ рдмрд╕ेрд░ рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рдиिрдХाрд▓ेрдХा рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рд░ рджिрдПрдХा рд╕ुрдЭाрд╡рд╣рд░ु рд▓ाрдЧु рдЧрд░िрд╕рдХेрдкрдЫि рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рдкрд░рд╕्рдеिрддि рд░ рддी рдХाрдо рдЧрд░्рджा рд╕рдоाрдЬрдХा рдЕрд░ु рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдХрд╕्рддा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрд░्рдЫрди рднрди्рдиे рдмाрд░ेрдоा рд╡ा рдЕрди्рддрд░ाрд╖्рдЯ्рд░िрдп рд╕рдо्рдмрди्рдзрдХा рдмाрд░ेрдоा рдЪिрди्рддрди рдЧрд░्рдиे рд╣ो । рд░ाрдЬ्рдпрд╕ँрдЧ рд╕ोрдЭै рдЬोрдбिрдпो рднрдиे рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдХाрдпрдо рд░ाрдЦ्рдиै рдЧाрд╣्рд░ो рд╣ुрди्рдЫ । 
рдЕрдм рдпрд╕्рддो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдХрд╕рд░ी рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдиे рдд рднрди्рдиे рдк्рд░рд╢्рди рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╕िрдпाрдоा рдд рдд्рдпрд╕्рддो рдирдоुрдиा рдЫैрди । рдкрд╢्рдЪिрдоाрд╣рд░ुрд▓े рдпो рдХрд▓्рдЪрд░ рдЕрдл рдлाрдЙрдг्рдбेрд╕рди्рд╕ рд▓्рдпाрдПрдХो рдХाрд░рдг рдиै рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рди рд╣ो । рдпрд╕्рддा рдоाрди्рдЫेрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕ोрдЪेрдХो рдХाрдо рдЧрд░्рди рджिрдиे рднрдиेрд░ рдиै рдлाрдЙрдг्рдбेрд╕рди्рд╕рд╣рд░ु рдмрдиाрдЗрдПрдХा рд╣ुрди् । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЬीрд╡рди рдЬीрдЙрди рдкुрдЧ्рдиे рд╢्рд░ोрдд рдЬुрдЯाрдЗрджिрдиे, рд░рд╣рд░ рд▓ाрдЧेрдХो рдХाрдо рдЖрдлूрдЦुрд╢ी рдЧрд░्рди рджिрдиे рдЪрд▓рди рдЫ । рдд्рдпрд╕ो рднрдП, рдХे рдд्рдпрд╕्рддो рдХाрдо рдзрдиी рдоुрд▓ुрдХрдоा рдоाрдд्рд░ै рд╕рдо्рднрд╡ рдЫ рдд ? рдд्рдпрд╕्рддो рд╣ोрдЗрди । рдзрдиी рджेрд╢рд╣рд░ुрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХा рд▓ाрдЧि рдд्рдпрд╕्рддा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЧрд░्рди рдЦрд░्рдЪ рдзेрд░ै рд▓ाрдЧ्рдЫ рднрдиे рд╣ाрдо्рд░ो рдЬрд╕्рддो рдоुрд▓ुрдХрдоा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд░ुрдкрдоा рдеोрд░ै рдЦрд░्рдЪрдоा рдиै рдд्рдпो рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕्рддै рдПрдХेрдбेрдоिрдХ рд╕ँрд╕्рдеाрд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдорди рд▓ाрдЧेрдХो рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЧрд░िрджिрди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдд्рдпрд╣ाँ рд░ेрдк्рд▓िेрдХрд╕рди рдЕрдл рдирд▓ेрдЬ рд╡ा рднрдПрдХै рдЬ्рдЮाрдирдХो рдкुрдирд░्рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ुрдиे рднрдпो рд░ рдЬ्рдЮाрдирдХो рднрдг्рдбाрд░рдг рд░ рдирдпाँ рдЬ्рдЮाрдирдХो рдЦोрдЬी рд╕рдмै рдХाрдо рд╣ुрдиे рднрдпो । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ा рдПрдХेрдбेрдоी рд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпрд╣рд░ु рдкрдЮ्рдЪाрдпрдд рдХाрд▓рд▓े рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░ेрдХा рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдмोрдХ्рдиे рд╕ंрд╕्рдеा рднрдП । рд╕ोрднिрдпрддрдХो рдиोрдоेрди рдХ्рд▓ाрдЯुрд░ा рдЕрд░्рдеाрдд् рдиोрдХрд░ी рдЧрд░्рдиे рдаाрдЙँ рдоाрдд्рд░ рднрдП । рдПрдЙрдЯा рдЦाрд╕ рдл्рд░ेрдордоा рд░рд╣рдиे, рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдУрдд рджिрдиे рдПрдЙрдЯा рдЫाрддा рдЦोрдЬ्рдиे, рд░ рдЖрдл्рдиो рдХрд░िрдпрд░ рд╣ेрд░्рдиे । рдЬ्рдЮाрдирдХो рд▓ाрдЧि рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рд╣ोрдЗрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рд╣ाрдоीрд╕ँрдЧ рднрдПрдХा рдЬрд╕्рддा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд░ рдПрдХेрдбेрдоीрдХा рдоोрдбрд▓ рдХाрдо рд▓ाрдЧेрдирди् । рдоिрдбिрдпा рдкрдиि рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЗрди्рдЧेрдЬ рдЧрд░ाрдЙрдиे рдаूрд▓ो рдаाрдКँ рд╣ुрди рд╕рдХ्рде्рдпो । рддрд░, рд╣ाрдо्рд░ो рдоिрдбिрдпाрдХो рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдиै рд╡िрдХृрдд рд░ुрдкрдмाрдЯ рднрдпो । рд░ाрдо्рд░ो рдоिрдбिрдпा рдд्рдпो рд╣ो рдЬрд╕рд▓े рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рд╡िрдЪाрд░ рднрдПрдХाрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрди्рдЫ । рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд▓े рдПрдХрдЦाрд▓े рдмрд╣ुрд▓рда्рдаिрдкрди рджेрдЦाрдЙँрдЫрди् । рдд्рдпрд╕्рддो рдмрд╣ुрд▓рда्рдаीрдкрди рджेрдЦाрдЙрди рдкрдиि рдоिрдбिрдпाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рд╕्рдкेрд╕ рджिрдиे рд╣ो । рдХिрдирднрдиे, рдирдпाँ рдмिрдЪाрд░рд╣рд░ु рдд рдд्рдпрд╕्рддै рдмрд╣ुрд▓рда्рдаिрдкрдирдмाрдЯ рдиै рдЖрдЙрдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕्рддो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдоिрдбिрдпा рд╣ाрдоीрдХрд╣ाँ рдПрдЙрдЯा рдкрдиि рднрдПрди । рд╕рди् резрепрепреж рдкрдЫिрдХो рдоिрдбिрдпा рдд рдкुрд░ै рдмрдЬाрд░рд╡ाрджी рдоोрдбрд▓рдоा рдЖрдпो । рдпрд╣ाँ рдд рдХुрдиै рдлिрд▓ाрди्рде्рд░ोрдкिрдХ рдоोрдбрд▓рдоा рдоिрдбिрдпा рдиै рдЖрдЙрди рд╕рдХेрдирди् । рдЕрдоेрд░िрдХाрдХा рдиाрдоी рдкрдд्рд░िрдХाрд╣рд░ु рдзेрд░ै рдлिрд▓ाрди्рде्рд░ोрдкिрдХ рдоोрдбрд▓рдоा рдЪрд▓ेрдХा рдЫрди् । рддिрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдиाрдлा рдХрдоाрдЙँрджैрдирди् । рдЕрд░ु рдХाрдо рдЧрд░ेрд░ рдкैрд╕ा рдХрдоाрдЙрдиे рд░ рд╕рдоाрдЬрдХो рд╣िрддрдХा рд▓ाрдЧि рднрдиेрд░ рдоिрдбिрдпा рдЪрд▓ाрдЙँрдЫрди् । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдпрд╕्рддा рдоिрдбिрдпा рдирднрдПрдХाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдХाрдо рдЧрд░्рдиे рдаाрдКँ рдиै рднрдПрди । рдЕрди्рддрддः рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕рдбрдХрдХो рдоाрди्рдЫे рднрдпो । рдпрд╣ाँ рдд рдкैрддृрдХ рд╕рдо्рдкрдд्рддी рд╣ुрдиेрд▓े рдоाрдд्рд░ै рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдЬोрдЧाрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рднрдП ।
рд░ाрдЬ्рдпрд▓ाрдИ рдпрд╕ै рдкрдиि рджрдордирдХो рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рднрдиिрди्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рд╕ाрд░ा рд╡िрднेрджрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдиिрд░рди्рддрд░рддा рджिрдиे рдПрдЬेрди्рд╕िрдХा рд░ुрдкрдоा рд░ाрдЬ्рдп рдоौрдЬुрдж рдЫ । рдЕрдм рдпрд╕्рддो рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрдиे рдХे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рд╣ोрд▓ा ?
рд╣िрдЯрд▓рд░ рдЬрд╕्рддो рддाрдиाрд╢ाрд╣рд▓े рдкрдиि рдХेрд╣ी рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдаाрдЙँ рджिрдПрдХो рдеिрдпो । рдХेрд╣ी рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд░ рдХрд▓ाрдХाрд░рд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрдПрдХो рдеिрдпो । рдд्рдпрд╕्рддा рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдоाрди्рдЫेрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЖрдлूрд▓े рд╕ोрдЪे рдЬрд╕рд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЪрд▓्рди рд╕рдХेрди рднрдиे рд╡िрдХрд▓्рдкрдоा рдХे рдЧрд░्рдиे рднрди्рдиे рдЕрди्рдпोрд▓ рд╣ुрди्рдЫ । рдбिрд╕ेрди्рдЯ рднрдиेрдХो рджुрд╢्рдорди рд╣ोрдЗрди рдмрд░ु рдд्рдпрд╕्рддा рд╡िрдХрд▓्рдк рджिрдиे рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ुрди् । рддрд░, рдХрддिрд▓े рдд рдбिрд╕ेрди्рдЯрд▓ाрдИ рдирдЬिрдХ рд░ाрдЦ्рдиु рднрдиेрдХो рд╕рд░्рдкрд▓ाрдИ рджुрдз рдЦ्рд╡ाрдПрд░ рдкाрд▓्рдиु рд╣ो рдкрдиि рднрди्рдЫрди् । рд╡्рдпрдХ्рддिрдХो рд╕्рд╡ाрд░्рдерд▓े рдПрдЙрдЯा рд╡िрди्рджु рдкाрд░ рдЧрд░ेрдкрдЫि рдд्рдпो рд╕्рд╡ाрд░्рде рд╡्рдпрдХ्рддिрдоा рд╕िрдоिрдд рд░рд╣ँрджैрди, рдд्рдпो рд╕ाрдоुрд╣िрдХ рд╕्рд╡ाрд░्рде рдмрди्рдЫ । рд╣िрдЯрд▓рд░рдХो рд╕्рд╡ाрд░्рде рдЙрд╕рдХो рдоाрдд्рд░ै рдирднрдПрд░ рдЬाрддीрд╡ाрджी рд╕्рд╡ाрд░्рде рд╣ुрди рдкुрдЧेрдХो рдеिрдпो । рдЕрдоेрд░िрдХाрдоा рдкूँрдЬीрд╡ाрджीрд╣рд░ुрдХा рд╕рдоुрд╣ рдЫрди् । рдЕрдм рд╕рдоुрд╣рдХो рд╕्рд╡ाрд░्рде рд░рдХ्рд╖ाрдХा рд▓ाрдЧि рдд рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдЪाрд╣िрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдбिрд╕ेрди्рдЯ рдЪाрд╣िрди्рдЫ । рдпो рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕рдд्рдп рд╣ो рддрд░ рдпрд╕рд▓ाрдИ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдЧрд░्рди рдЧाрд╣्рд░ो рдЫ । 
рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрдоा рдпрд╕्рддा рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрдХो рд╕ाрдордиा рдЧрд░्рдиे рд╕рдХ्рдиे рдХो рдеिрдП ?
рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдоा рдеोрд░ै рд╣िрдо्рдордд рдеिрдпो । рдмी.рдкी. рдХोрдЗрд░ाрд▓ा рдЬрд╕्рддो рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдЙрдирдХो рдирдЬिрдХ рдкрд░्рдиै рдирджिрдиे рдеुрдк्рд░ै рдоाрди्рдЫे рд╣ुँрджाрд╣ुँрджै рдкрдиि рдорд╣ेрди्рдж्рд░рд▓े рдХोрдЗрд░ाрд▓ाрд▓ाрдИ рдоेрд░ो рдЗрди्рд╕ुрд░ेрди्рд╕ рдкोрд▓िрд╕ि рд╣ो рднрди्рдеे рд░े । рддрд░, рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рднрдЗрджिрдпो рднрдиे рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдХो рдкाрд▓ाрдоा рд░ाрдЬрдХीрдп рд╕ुрд╡िрдзा рдкाрдЙрдиाрд╕ाрде рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдзрдоाрдзрдо рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рдкрд░िрдгрдд рд╣ुрди рдеाрд▓े । рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдкрдиि рдн्рд░рд╖्рдЯ рддुрд▓्рдпाрдЙрдиे рд╢рдХ्рддि рд╣ुрди्рдЫ । рдж्рд░рд╡्рдпрд╢рдХ्рддि рдмрд╣ुрдд рдмрд▓िрдпो рд╣ुрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдорд╣ेрди्рдж्рд░рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЖрдл्рдиा рдЫेрдЙрдЫाрдЙ рд░ाрдЦ्рдиे рдХोрд╢िрд╕ рдЧрд░े рдкрдиि рд╕рдлрд▓ рд╣ुрди рд╕рдХेрдирди् । рдмिрд░ेрди्рдж्рд░ рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдПрдХрджрдоै рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рдеे । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЙрдирд▓े рдмौрдж्рдзिрдХрд▓ाрдИ рдирдЬिрдХ рд▓्рдпाрдЙрдиे рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд╣िрд▓्рдпै рдЧрд░ेрдирди् । рдЕрдоेрд░िрдХी рд░ рднाрд░рддीрдпрд╣рд░ुрдХो рд╕рдордЭрджाрд░ी рдмрдв्рджै рдЧрдПрдХो рдмेрд▓ा рд░ рднूрд░ाрдЬрдиीрддि рдмрджрд▓िंрджै рдЧрдПрдХा рдмेрд▓ा рд░ाрдЬा рднрдПрдХा рдмिрд░ेрди्рдж्рд░ рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рдеे । рдЕрдоेрд░िрдХी рдЫाрддाрдоुрдиि рд░ाрдЦेрд░ рдиेрдкाрд▓рд▓ाрдИ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдмрдиाрдЙрдиे рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдХो рдпोрдЬрдиा рд╡िрд░ेрди्рдж्рд░рд╕рдо्рдо рдЖрдЗрдкुрдЧ्рджा рдЕрд╕рдлрд▓ рд╣ुрдиे рдЕрд╡рд╕्рдеा рдмрди्рдпो । рдЬो рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ुрди्рдЫ, рдд्рдпрд╕рд▓े рдЖрд▓ोрдЪрдиा рд╕рд╣рди рд╕рдХ्рджैрди । рдЖрдлू рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЫु рднрди्рдиे рднрдПрдкрдЫि рдоाрдд्рд░ै рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдХो рд╕ाрдордиा рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиे рд╣ो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рд╡िрд░ेрди्рдж्рд░рд▓े рд╕рдХрднрд░ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рд░ाрдЦ्рди рдЪाрд╣ेрдирди् । рддрд░, рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╣рд░ु рдзेрд░ै рдЬрдо्рдоा рдЧрд░े । 
рдк्рд░рддिрд╖्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдмाрдЯ рд╕рдд्рддाрдоा рдкुрдЧेрдХा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдд рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдХрд╣िрд▓्рдпै рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдЧрд░्рди рдирд╕рдХ्рджा рд╣ुрди् рдиी । рдЙрдиीрд╣рд░ु рдмौрдж्рдзिрдХрд╕ँрдЧ рд╕ंрдЧрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫрди् ?
рдЙрдиीрд╣рд░ु рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдорди рдкрд░ाрдЙँрдЫрди्, рдмौрдж्рдзिрдХ рдорди рдкрд░ाрдЙँрджैрдирди् । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓े рдд рддрдд्рдХाрд▓рд▓ाрдИ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ुрдиे рд░ाрдп рджिрди्рдЫ । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЪрд▓рдЦेрд▓ рдХрд╕рд░ी рдЧрд░्рдиे, рдмрдЬेрдЯ рдХрд╕рд░ी рдмрдиाрдЙрдиे, рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдХрд╕рд░ी рдо्рдпाрдиीрдкुрд▓ेрдЯ рдЧрд░्рдиे, рдЪुрдиाрд╡рдоा рдлाрдЗрджा рдкुрдЧ्рдиे рдЧрд░ी рдмाрдЯो рдХрд╣ाँ рдмрдиाрдЙрдиे рд░ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рдЦोрд▓्рдиेрд╕рдо्рдордХा рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕рд▓्рд▓ाрд╣ рджिрди्рдЫ । рдпрд╕्рддो рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рджेрдЦेрдкрдЫि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд░ुрдЪाрдЙँрдЫрди् рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯीрд╣рд░ुрд▓े । рдбिрд╕ेрди्рдЯ рдЧрд░्рдиे рдмौрдж्рдзिрдХ рд░ुрдЪाрдЙँрджैрдирди् । 
рд╕िंрдЧो рдоुрд▓ुрдХ рд╣ाँрдХ्рдиे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ рд░ рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдиै рдмौрдж्рдзिрдХ рдирд░ुрдЪाрдЙрдиे рднрдПрдкрдЫि, рд╕рдоाрдЬрдоा рдирдпाँ рд╡िрдЪाрд░ рд╣ुрд░्рдХिрди рдкाрдЙрдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдиै рди्рдпुрди рд╣ुрдиे рднрдпो рдиि ?
рдпрд╕्рддो рдЕрд╡рд╕्рдеाрдоा рдкрдиि рдПрдХ рджुрдЗ рдЬрдиा рдд рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрдиेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиे рд╣ुрди्рдЫрди् । рддрд░, рдпी рдЖрдлू рдмрд▓े рдкрдиि рдЙрдЬ्рдпाрд▓ो рд╕ाрд░ै рдлैрд▓्рдпाрдЙрди рд╕рдХ्рджैрдирди् । рдЬुрдирдХीрд░ि рдЬрд╕्рддा рдмрди्рди рдкुрдЧ्рдЫрди् । рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ рд╡ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдЬрддि рд╕ुрдХै рдмौрдж्рдзिрдХ рдирд░ुрдЪाрдЙрдиे рднрдП рдкрдиि рдХेрд╣ी рди рдХेрд╣ी рдХाрдо рдд рднрдЗрд░рд╣ेрдХै рд╣ुрди्рдЫ । рдЙрд╣ी, рд╕рдоाрдЬрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрдмाрдЯ рдзेрд░ै рдлाрдЗрджा рд▓िрди рднрдиे рдкाрдЙँрджैрди । 
рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд░ुрдкрдоा рдиै рдмौрдж्рдзिрдХрдк्рд░рддि рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рднрдПрдХाрд▓े рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдмौрдж्рдзिрдХрдХो рдЦрдбेрд░ी рднрдПрдХो рдЬрд╕्рддो рдмुрдЭिрдпो ।
рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рдЙрдж्рдзрд░рдг рдЧрд░्рдиे рдоाрдоिрд▓ाрдоा рд╣ाрдо्рд░ा рдкрдг्рдбिрдд рд░ рдЧुрд░ुрд╣рд░ु рдмрдвा рдиिрдкुрдг рдеिрдП । рддрд░, рддी рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рддрд░्рдХрдХा рдЖрдзाрд░рдоा рдЬीрд╡рди्рддрддा рджिрдиे рдХ्рд╖рдорддाрдоा рд╢ुрди्рдп । рддрд░्рдХрдХा рдЖрдзाрд░рдоा рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓ाрдИ рд╕ाрд╡िрдд рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдд рд╕рдоाрдЬрд╕ँрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХा рдХुрд░ा рд▓्рдпाрдЙрди рд╕рдХ्рдиुрдкрд░्рдпो । рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдзाрд╕ँрдЧ рддिрдирдХा рд╕рдо्рдмрди्рдзрд╣рд░ु рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдиुрдкрд░्рдпो । рдпрд╕्рддा рдХुрд░ा рд╣ाрдо्рд░ा рдкрдг्рдбिрддрдЬी рд░ рдЧुрд░ुрдЬीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдеाрд╣ा рдиै рднрдПрди । рдд्рдпрд╣ी рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рдЫ । рдЖрдл्рдиो рдЦाрд╕ рд╡िрд╖рдпрдоा рдЬ्рдЮाрди рднрдПрдХा рдоाрди्рдЫे рдирднрдПрдХा рд╣ोрдЗрдирди् । рддрд░, рднाрдд рдкрдХाрдПрдХो рдмीрд╕ рд╡рд░्рд╖рдХो рдЕрдиुрднрд╡ рднрдПрдХाрд▓े рднाрдд рдкрдХाрдЙрди рдоाрдд्рд░ै рдЬाрдиे рдЬрд╕्рддो рд╕्рдеिрддि рдЫ । рднाрдд рдкрдХाрдЙँрджै рдЧрд░्рджा, рдХрдо рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░ेрд░ рдХрд╕рд░ी рдкрдХाрдЙрдиे, рдд्рдпो рднाрдд рдмрди्рди рд▓ाрдЧेрдХो рдЪाрдорд▓ рдХрд╣ाँрдмाрдЯ рдХрд╕рд░ी рдЖрдЙँрдЫ, рдЪाрдорд▓рдХो рдЕрд░्рдердиीрддिрд╕ँрдЧ рдХрд╕्рддो рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЫ, рдпрд╕्рддा рд╕рд╡ाрд▓рд╣рд░ु рд╕рдмै рдЬोрдбेрд░ рдмुрдЭ्рджै рднाрдд рдкрдХाрдЙрдиे рдХрд░्рдо рдЧрд░िрд░рд╣े рди рдд्рдпो рдмुрдж्рдзि рдЖँрдлै рдЬ्рдЮाрдирдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рд╣ुрди्рдЫ । рдпрд╕्рддो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрди рдЪाрд╣ाрдиे рдоाрди्рдЫे рд╕ाрд╣्рд░ै рдеोрд░ै рднрдП । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЕँрдз्рдпाрд░ै рдд рдирднрдиौ, рддрд░ рдЙрдЬ्рдпाрд▓ो рд╕ाрд╣्рд░ै рдХрдо рдЫ । 
рд╣ाрдо्рд░ो рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрд▓े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеीрдХो рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрди्рдЫ рдХि рдд्рдпрд╕्рддो рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрдХो рдЕрди्рдд рдЧрд░्рдЫ ?
рд╣ाрдо्рд░ो рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд▓े рд░рдЪрдиाрдд्рдордХрддाрд▓ाрдИ рд╕िрдз्рдпाрдЗрджिрди्рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдд рдкुрд░ै ‘рдХрдг्рдаाрдЧ्рд░े рд╡िрдж्рдпा’ рд╢ैрд▓ी рд╣ो । рдХрдг्рда рдЧрд░ेрдХा рдХुрд░ा рдоाрдд्рд░ै рд╡िрдж्рдпा рд╣ुрди्рдЫ । рд╕ोрдЪेрдХो, рдХрд▓्рдкрдиा рдЧрд░ेрдХो, рд╡ा рд░рдЪрдиा рдЧрд░ेрдХो рдд рд╡िрдж्рдпा рдиै рдоाрдиिंрджैрди । рдЦрд▓्рддीрдоा рднрдПрдХा рдкैрд╕ा рд░ рдШाँрдЯीрдоा рднрдПрдХा рд╕ूрдЪрдиा рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдЫ рдпрд╣ाँ । рд╣ाрдо्рд░ा рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдиै рд╣ेрд░ौं рди, рдмीрд╕ рд╡рд░्рд╖рдХो рдпोрдЬрдиा рдЧрд░ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рджैрдирди् । рдмрд░ु рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдирдкुрдЧ्рджै рдХрд╕рд░ी рдиाрдлा рд╕ोрд╣ोрд░्рди рдеाрд▓्рдиे рднрди्рдиेрдоा рддрд▓्рд▓िрди рд╣ुрди्рдЫрди् । рдХिрдирднрдиे рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдиै рдЦрд▓्рддीрдоा рднрдПрдХो рдкैрд╕ा рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕िрдХाрдПрдХो рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ा рд╡िрдж्рд╡ाрдирдХो рд╣ाрд▓рдд рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╣ो । рдХिрдирднрдиे рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдШाँрдЯीрдоा рдЕрд░्рдеाрдд рдоुрдЦाрдЧ्рд░ рдЬे рдЫ рдд्рдпो рдоाрдд्рд░ै рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рдиे рд╣ुрди्рдЫ рднрдиेрд░ рд╕िрдХाрдПрдХो рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ो рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрдж्рдзрддिрдоा рдзेрд░ै рдлрд░рдХ рдЖрдПрдХो рдЫैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬрди्рдордиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпрдоा рд╕ुрд░ु рднрдПрдХै рдЫैрди । 
рдпो рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдирдЖрдЙрдиुрдХो рдХाрд░рдг рдЪाрд╣िं рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рдмрдЬाрд░рдоा рдкрдиि рдпрд╕्рддै рдкрдж्рдзрддि рдХाрдо рд▓ाрдЧ्рджो рднрдПрд░ рд╣ो ?
рдмрдЬाрд░рд▓े рдХेрд╣ी рд╕िрдк рдЦोрдЬ्рдЫ । рдкुрд░ाрдиै рдкрдж्рдзрддिрдоा рдХेрд╣ी рд╕िрдк рд╕िрдХाрдЙрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдердкिрджिрдпो рднрдиे рдмрдЬाрд░ рдордЦ्рдЦ рдкрд░्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдмрдЬाрд░рд▓े рдк्рд░рд╢्рди рдирдЧрд░ рдиै рднрди्рдиे рд╣ो । ‘рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЧрд░, рдк्рд░рд╢्рди рдирдЧрд░’ рднрди्рдиे рдиै рдмрдЬाрд░рдХो рдорди्рдд्рд░ рд╣ो । рд╣ाрдо्рд░ो рдзрд░्рдо рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрд▓े рднрди्рдиे рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рдиै рд╣ो । рдЧुрд░ुрд▓े рдЬे рднрди्рдЫрди्, рдд्рдпрд╣ी рдиै рдЬ्рдЮाрди рд╣ो । рдпी рд╕рдмैрдХो рдХुрд░ा рдоिрд▓ेрдХो рдЫ । 
рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдгाрд▓ी, рдкрд░рдо्рдкрд░ा, рдзрд░्рдо, рдмрдЬाрд░, рд╢िрдХ्рд╖ा, рдпी рд╕рдмैрд▓े рдПрдЙрдЯा рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╕्рдЯ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдХो рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░ेрдХो рдЫ । рдпрд╕рд░ी рд╕िंрдЧो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдиै рдХрди्рдлрд░्рдоिрд╖्рдЯ рднрдпो рднрдиे, рдПрдЙрдЯा рд╡िрди्рджुрдоा рдЧрдПрд░ рдд्рдпो рдкрддрди рд╣ुрди рдеाрд▓्рдЫ । рд░ाрдгाрдХाрд▓рдоा резрежрек рд╡рд░्рд╖ рд╕िंрдЧो рд╕рдоाрдЬ рдХुрд╣िрдПрдХो рд╣ो । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рднрдПрди рднрдиे рдд्рдпрд╕рд░ी рдиै рдХुрд╣िрди्рдЫ рд╕рдоाрдЬ । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рдЖँрдЯ рдпुрд╡ाрдоा рд╣ुрди्рдЫ, рддी рд╕рдмैрд▓ाрдИ рдмेрд▓ाрдпрдд рд░ рдЕрдл्рд░िрдХाрддिрд░ рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рд▓рдб्рди рдкрдаाрдЗрдпो । рдЕрд╣िрд▓े рдкрдиि рдд्рдпрд╕्рддै рднрдПрдХो рдЫ । рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рдиे рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрди рд╕рдХ्рдиे рдпुрд╡ा рд╕рдмै рдЦाрдбीрдоा рдЫрди् । рдиेрдкाрд▓рдоै рдмрд╕ेрдХा рдмрд╣ुрд╕ँрдЦ्рдпрдХ рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдд्рдпो рдЬोрдЦिрдо рдЙрдаाрдЙрдиे рдЪाрд╣рдиा рдЫैрди । рдХिрдирднрдиे рдПрдХрдерд░िрд▓े рд░рдЧрдд рдмрдЧाрдПрд░ рдЦाрдбीрдмाрдЯ рдпрддा рдкैрд╕ा рдкрдаाрдПрдХाрд▓े рдпрд╣ाँ рдЕрд░्рдХाрдерд░िрд▓ाрдИ рд░рдоाрдЗрд▓ो рднрдПрдХो рдЫ । рдЕрдм рдпीрдирд▓े рдпрд╣ाँ рдк्рд░рд╢्рди рдЧрд░्рди рдеाрд▓े рднрдиे рдд рдЖрдл्рдиै рдкोрд▓ рдЦुрд▓्рдЫ । 
рдЕрдм рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдХुрд░ा рдЧрд░ौं । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдпрдд्рд░ा рдзेрд░ै рдХिрддाрдм рд▓ेрдЦ्рдиे рдд рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ोрдЗрди рдмрд░ु рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ि рдоाрдд्рд░ै рд░рд╣ेрдЫрди्, рд╣ोрдЗрди ?
рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬीрдоा рдн्рдпाрдиिрдЯि рдкрдм्рд▓िрд╕िंрдЧ рднрди्рдиे рдПрдЙрдЯा рднрдиाрдЗ рдЫ । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрдХा рд▓ाрдЧि рдХिрддाрдм рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЧрд░्рдиे рдЪрд▓рди । рдЬрд╕рд░ी рд╕ुрди्рджрд░ рдШрд░ рдмрдиाрдЗрди्рдЫ рд╡ा рд░ाрдо्рд░ो рдЧाрдбी рдЦрд░िрдж рдЧрд░िрди्рдЫ, рдд्рдпрд╕рд░ी рдиै рд░ाрдо्рд░ो рджेрдЦिрдиे рдкुрд╕्рддрдХ рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЧрд░्рдиे рдХाрдо рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрд╕ँрдЧ рдЬोрдб्рдиे рдЧрд░िрди्рдЫ । рдЦाрд╕рдЧрд░ि рдм्рд░ाрд╣рдо्рдгрд╡ाрджी рд╕ंрд░рдЪрдиाрдоा рдкुрд╕्рддрдХрдХो рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдаूрд▓ो рдЫ । рдкुрд╕्рддрдХ рднрдиेрдХो рдЕрд░ुрд▓े рдкрдиि рдкрдв्рдиुрдкрд░्рдЫ рд░ рдд्рдпрд╕рдмाрдЯ рдЬ्рдЮाрди рдкрдиि рд▓िрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдЫैрди । рд╣ाрдо्рд░ाрдоा рдзेрд░ैрдЬрд╕ो рдкुрд╕्рддрдХ рдд рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕्рддрд░рдХाрд▓े рд▓ेрдЦ्рдиे рдЬрд╕्рддो рдкрдиि рдЫैрди । рдкुрд░ाрдкुрд░ рдн्рдпाрдиिрдЯि рдкрдм्рд▓िрд╕िंрдЧ рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╕्рддрд░рдХो рд╣ुँрджा рдд рдХेрд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧी рдХुрд░ाрд╣рд░ु рдд рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдиु рдкрд░्рдпो рдиि । рддрд░, рдпрд╣ाँ рдд рдЦाрд▓ी рдордирдХो рдмрд╣ рдкोрдЦ्рдиे рд░ рдн्рдпाрдиिрдЯि рджेрдЦाрдЙрдиेрдоा рд╕िрдоिрдд рдЫ । рд╣ाрдо्рд░ा рдзेрд░ै рдЬрд╕ो рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЬंрдЧрд▓рдХै рдиाрд╢ рдоाрдд्рд░ рд╣ो । рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕्рддрд░рдХा рдХिрддाрдмрд▓े рдЬ्рдЮाрдирдХो рд╡ृрдж्рдзि рдЧрд░्рдЫрди् рд░ рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╡ा рдИрди्рд╕ाрдИрдЯ्рд╕ рдмрдвाрдЙрди рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдЫрди् । рдд्рдпрд╕्рддा рдХिрддाрдм рд╣ाрдоीрд╕ँрдЧ рдПрдХрджрдоै рди्рдпुрди рдЫрди् । рдпрд╣ी рдХुрд░ा рд╣ाрдо्рд░ा рдЕрдЦрдмाрд░рдоा рдкрдиि рд▓ाрдЧु рд╣ुрди्рдЫ । 
рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдпрд╕्рддो рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХрд╕рд░ी рд╕्рдеाрдкिрдд рднрдпो рд╣ोрд▓ा ?
рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ рд╕рд╣рдиै рдирд╕рдХ्рдиे рд╢ुрдж्рдзрддाрд╡ाрджी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЫ । рдо рдд рдЬрди्рдоिрдПрд░ै рд▓िрдПрд░ рдЖрдПрдХो рд╣ो рднрди्рдиे рдЫ । рдХोрд╣ी рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдХुрд▓рдоा рдЬрди्рдоेрд░ рдд्рдпрд╕्рддो рд╢ुрдж्рдзрддाрд╡ाрджी рднрдП । рдХोрд╣ी рд╢िрдХ्рд╖ा рд▓िрдПрд░ рд╡ा рддाрд▓िрдоा рдкाрдПрд░ рдЬрди्рдоिрдП । рдд्рдпो рдкрдиि рдПрдХ рдХिрд╕िрдордХो рдЬрди्рдо рдиै рд╣ो । рдо рдЬрдиैрдзाрд░ी, рдо рдж्рд╡िрдЬ рд╣ुँ, рд╡िрдЬाрддिрдпрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдФंрд▓ा рдЙрдаाрдЙрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ рдЫैрди рднрди्рдиे рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЫ । рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рдиै рдпрд╣ाँ рдкрдиि рдЕрд╕рд░ рдЧрд░ेрдХो рд╣ो । рдм्рд░рд╣ाрдо्рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░рдоा рдЬрдиै рд▓рдЧाрдЗрд╕рдХेрдкрдЫि рд░ рдкुрд░ेрдд рднрдПрдкрдЫि рдЖрдлू рднрди्рджा рдмрдвी рдЙрдоेрд░рдХै рдоाрди्рдЫेрд▓ाрдИ рдкрдиि рдЯिрдХा рд▓рдЧाрдПрд░ рдЖрд╢िрд░्рд╡ाрдж рджिрди्рдЫ । рдЬрдиै рд▓рдЧाрдИрд╕рдХ्рджा, рдкाрд░ंрдЧрдд рдкुрд░ेрддрд╣рд░ुрд▓े рдЬрддि рджрдХ्рд╖िрдгा рдкाрдЙँрдЫрди्, рдд्рдпрддि рдиै рдоैрд▓े рдкрдиि рдкाрдЙрдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдиै рдК рд╕ोрдЪ्рди рдеाрд▓्рдЫ । рд▓ेрдЦрдХрд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЫ । рдоेрд░ो рдПрдЙрдЯा рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рднрдЗрд╕рдХ्рдпो, рдЕрдм рдо рднूрдкि рд╢ेрд░рдЪрди рднрди्рджा рдХे рдХрдо ? рдоेрд░ो рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХिрди рдЧрд░्рдиु рдкрд░्рдиे ? рдд्рдпрд╣ी рдкुрд░ेрдд рдоाрдирд╕िрдХрддा рд╣ो рдпो । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд▓ेрдЦрди рдХрдо рдЧрд░्рдпौं । 
рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╣ुрди рдХрд╕рд░ी рдирджिрдПрдХो рд╣ो ?
рдЬाрддीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрд▓े рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╕рди рдЕрдл рдПрд▓िрдЯ рд╣ुрди рджिрдПрдХो рдЫैрди । рдоाрдеि рдмрд╕ेрдХा рд╕рдо्рдн्рд░ाрди्рддрд╣рд░ु рддрд▓ рдЭрд░्рдиै рдоिрд▓्рджैрди । рддрд▓ рднрдПрдХाрд▓ाрдИ рдоाрдеि рдкुрдЧ्рдиे рдХुрдиै рдЕрд╡рд╕рд░ рдиै рдЫैрди । рдЬाрддрд▓े рдмрди्рджेрдЬ рд▓рдЧाрдЗрджिрдПрдХो рдЫ । рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╕рди рдЕрдл рдПрд▓िрдЯ рдирднрдПрдкрдЫि рдХुрдиै рдЕрди्рддрд░рдХ्рд░िрдпा рдиै рд╣ुँрджैрди рд░ рдд्рдпрд╣ाँ рдШрд░्рд╖рдг рдкрдиि рд╣ुँрджैрди । рдЕрд░्рдеाрдд् рдХुрдиै рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдКрд░्рдЬा рдиै рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ुрди рд╕рдХ्рджैрди । рд╕рдмै рдЖ–рдЖрдл्рдиो рдЦोрдкीрдоा рд░рдоाрдПрдХा рдЫрди् । рдд्рдпрд╣ी рдЦोрдкी рдЕрд▓ि рдаूрд▓ो рдмрдиाрдКँ рднрди्рдиे рдмाрд╣ेрдХ рдЕрд░ु рдХुрдиै рдЪिрди्рддा рдЫैрди । 
рд╣ाрдо्рд░ो рджेрд╢рдХा рдкाрд╡рд░ рдПрд▓िрдЯрд╣рд░ुрдХो рдХुрд░ा рдЧрд░्рджा рдкрдиि рдпो рд╕рдорд╕्рдпा рдЙрдЬाрдЧрд░ рд╣ुрди्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдЬрдо्рдоै рд╢्рд░ोрдд рд╕ाрдзрди рдХेрд╣ी рдоुрда्рдаीрднрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░рдХो рд╣ाрддрдоा рдЫ । рдЪрди्рдж्рд░ рд╢рдорд╕ेрд░рд▓ाрдИ рднोрдЯрд╕ँрдЧ рдпुрдж्рдз рд▓рдб्рди рдЛрдг рджिрдиे рд╕ाрд╣ुрд╣рд░ुрдХो рджрдмрджрдмा рдпрдеाрд╡рдд рдиै рдЫ । рдпрд╣ाँрдХा рдкाрд╡рд░ рдПрд▓िрдЯрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкाँрдЪ рд╡рдЯा ‘рдПрдо’рд▓े рдИंрдЧिрдд рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдоिрд▓िрдЯрд░ी (рдЙрдЪ्рдЪрдкрджрд╕्рде рд╕ैрдиिрдХрд╣рд░ु), рдо्рдпाрди्рдбाрд░िрди (рдЙрдЪ्рдЪ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ु), рдорд░्рдЪेрди्рдЯ्рд╕ (рдШрд░ाрдиिрдпा рд╡्рдпाрдкाрд░ीрд╣рд░ु), рдоेрди्рдбिрдХेрди्рдЯ्рд╕ (рдмрдбा рдЧुрд░ुрдЬ्рдпु, рдкुрд░ेрдд рд░ рдкрдг्рдбिрддрд╣рд░ु), рдоेрдбिрдПрдЯрд░्рд╕ (рд╡िрджेрд╢ी рджाрддाрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдмрди्рдз рднрдПрдХा, рдаूрд▓ा рдПрдирдЬीрдУ рдЪрд▓ाрдЙрдиे, рд░ рдЖрдЗрдПрдирдЬीрдУрдХा рд╣ाрдХिрдорд╣рд░ु) । рдпिрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдПрдХ рдЕрд░्рдХाрд▓ाрдИ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдЙрди рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░्рдЫрди् । рдпिрдиीрд╣рд░ुрдмीрдЪрдоा рдиाрддाрдЧोрддा рдкрдиि рдЧाँрд╕िрдПрдХो рд╣ुрди्рдЫ । рддिрдирд▓े рдЖрдл्рдиो рдкрдХрдб рдХुрдиै рд╣ाрд▓рддрдоा рдХрдордЬोрд░ рд╣ुрди рджिंрджैрдирди् । рдпीрдиै рд╣ुрди् рдкрд░्рдоाрдиेрди्рдЯ рдЗрд╕्рдЯाрдм्рд▓िрд╕рдоेрди्рдЯ рдЕрдл рдиेрд╕рди (рдкीрдпрди) рдЕрд░्рдеाрдд рдиेрдкाрд▓рдХो рд╕्рдеाрдпी рд╕рдд्рддा । рдпिрдиीрд╣рд░ु рдиै рд╣ुрди рдмैंрдХ рдЪрд▓ाрдЙрдиे, рдиेрдкाрд▓ी рд╕ेрдиाрдХा рдЙрдЪ्рдЪ рдкрджрдоा рдмрд╕ेрд░ рдХाрдо рдЧрд░्рдиेрджेрдЦि рдаूрд▓ा рдПрдирдЬीрдУ рд░ рд╕рдЮ्рдЪाрд░ рдоाрдз्рдпрдо рдЪрд▓ाрдЙрдиे рдкрдиि рдпिрдиै рд╣ुрди् । рдпो рдкीрдпрдирд▓े рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдЙрдд्рдкाрджрди рдЧрд░्рди рдк्рд░рд╢рд╕्рддै рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рдЫрди् । рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рди рд╕рдХ्рдиे рдкрдиि рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдХाрд░рдЦाрдиाрдоा рдкुрдЧेрдкрдЫि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрди्рдЫрди् ।
рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд▓े рд▓ेрдЦрдирдоा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд▓्рдпाрдПрдХो рдЫ । рд╡िрдж्рд░ोрд╣рдХो рд╕्рд╡рд░ рд╕ुрдиिрди्рдЫ । рд╢ोрд╖рдг рд░ рдЕрд▓рдЧाрд╡ рднोрдЧेрдХा рдордзेрд╕ी, рдЬрдирдЬाрддी рдкाрдд्рд░рд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдкрдиि рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдПрд░ рд▓ेрдЦिрдиे рдХ्рд░рдо рдд рд╕ुрд░ु рднрдПрдХो рдЫ рдд ? 
рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╣ाрдо्рд░ो рд▓ेрдЦрдирдХो рдпो рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдмाрд░े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЫ рдЬрд╕्рддो рд▓ाрдЧ्рджैрди । рдХिрдирднрдиे рдд्рдпो рдЕрдд्рдпрди्рддै рдеोрд░ै рдЫ । рддрд░, рдпрд╕्рддा рд▓ेрдЦрдирдХा рдЦрддрд░ा рд░ рдЕрд╡рд╕рд░рдмाрд░े рднрдиे рдЪिрди्рддрди рдЧрд░्рди рд╕рдХिрди्рдЫ । рдкрд╣िрд▓े рдЦрддрд░ा рдХे рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ рднрди्рдиे рд╣ेрд░ौं । рдЕрд╣िрд▓े рдкрдиि рдпрд╕्рддो рд▓ेрдЦрди рдЧрд░्рдиेрд╣рд░ु рдкुрд░ाрдиै рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ीрдоा рджिрдХ्рд╖िрдд рд╣ुрди् рд░ рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рдЙрдЪ्рдЪ рдЬाрддрдХै рд╣ुрди् । рддिрдирд▓े рд╢ोрд╖िрдд рд░ рджрдоिрддрд▓ाрдИ рдиाрдпрдХ рдиाрдпीрдХा рдиै рдмрдиाрдП рдкрдиि рдкेрдЯ्рд░ोрдиाрдЗрдЬ рдЧрд░िрджिрдиे рдЦрддрд░ा рд░рд╣рди्рдЫ । рд╢ोрд╖िрдд рд░ рджрдоिрддрд╣рд░ुрд▓े рд╣ाрдо्рд░ो рдХрдеा рдЕрд░ुрд▓े рдиै рд▓ेрдЦिрджिрдПрдХा рдЫрди्, рд╣ाрдоीрд▓े рдЖँрдлै рд▓ेрдЦ्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрди्рдиे рдЬोрд╢ рдиै рд╣рд░ाрдЙрдиे рдЦрддрд░ा рдкрдиि рд░рд╣рди्рдЫ । рдЕрд╡рд╕рд░рдХा рдХुрд░ा рдЧрд░्рджा рд╢ोрд╖िрдд, рджрдоिрдд рд░ рдЕрд▓рдЧाрд╡ рднोрдЧेрдХा рд╕рдоुрджाрдп рдЗрддрд░рдХा рдоाрди्рдЫेрд▓े рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХा рдХрдеा рд▓ेрдЦ्рджा рдПрдЙрдЯा рдЖрдЙрдЯрд╕ाрдЗрдбрд░рдХो рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЖрдЙँрдЫ । рдпрд╕рд░ी рдмाрд╣िрд░ рдмрд╕ेрдХाрд▓े рд▓ेрдЦ्рджा рд╢ोрд╖рдг рд░ рджрдордирдХा рдХाँрдЪा рднोрдЧाрдЗрд▓ाрдИ рдЕрд▓ि рдоोрдбрд░ेрдЯ рдЧрд░ेрд░ рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп рд╣ुрдиे рдХिрд╕िрдордмाрдЯ рдмाрд╣िрд░ рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рдЕрдм рдпी рджुрдИ рдЦрддрд░ा рд░ рдЕрд╡рд╕рд░ рдХुрди рдзेрд░ै рдк्рд░рдпोрдЧ рднрдПрдХो рдЫ рднрдиेрд░ рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░ेрд░ рдиिрд╢्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХाрд▓्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЬрд╕्рддो рд▓ाрдЧेрдХो рдЫैрди । рдЬрд╕्рддो рдЦрдЧेрди्рдж्рд░ рд╕ंрдЧ्рд░ौрд▓ाрдХो рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЬुрдирдХीрд░िрдХो рд╕ंрдЧीрддрдХो рдмाрдордкрди्рдеी рд╡ृрдд्рддрдмाрдЯ рджрд▓िрддрд╣рд░ुрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ीрддाрд▓ाрдИ рдорди्рдж рдмрдиाрдЙрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рднрдиेрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдиा рднрдпो । рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХै рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ेрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे рдд्рдпрд╕्рддो рднрдПрдХो рджेрдЦिंрджैрди । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдЕрд╣िрд▓े рдиै рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЧрд░्рдиे рдмेрд▓ा рднрдПрдХो рдЫैрди ।
рд╡िрдХाрд╕рдХो рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд░ рд╡िрдХाрд╕рдХा рд▓ाрдЧि рдЖрдПрдХा рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕рдоा рдЪाрд╣िं рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЧрд░ेрдХो рдЫ рд╡ा рдЫैрди ?
рдиेрдкाрд▓рдоा рдоाрдд्рд░ै рд╣ोрдЗрди рдЕрди्рдпрдд्рд░ рдкрдиि рд╡िрдХाрд╕ рдЕрд░्рдеाрдд ‘рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯाрд▓िрдЬрдо’рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд░рдгрдиीрддिрдХ рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд╕ँрдЧै рдЖрдПрдХो рд╣ो । рдкुрд░ाрдиो рдиेрдкाрд▓ी рд╢рдм्рджрдХोрд╖рдоा рд╣ेрд░्рдиे рд╣ो рднрдиे, рд╡िрдХाрд╕рдХो рдЕрд░्рде рдиै рдЕрд░्рдХै рдеिрдпो । рддрд░, рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рд╡िрдХाрд╕рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╢ीрддрдпुрдж्рдзрдХो рдЕрдд्рдХрд░्рд╖рддिрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рднрдПрдХो рд╣ो । рдкрд╢्рдЪिрдоा рд░рдгрдиीрддिрдХाрд░рд╣рд░ुрд▓े рдХे рджेрдЦे рднрдиे рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрджрдмाрдЯ рднрд░्рдЦрд░ै рдоुрдХ्рдд рднрдПрдХा рдоुрд▓ुрдХрд╣рд░ुрдоा рд╕ोрднिрдпрдд рд░ुрд╖ рд░ рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджрдк्рд░рддिрдХो рдЖрдХрд░्рд╖рдг рдмрд▓िрдпो рдЫ । рдмрд▓िрдпो рдХे рдЕрд░्рдердоा рднрдиे рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ु рдЬрд╕्рддा рдоाрди्рдЫेрд╣рд░ुрд▓े рдпोрдЬрдиाрд╡рдж्рдз рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдЫ, рдпोрдЬрдиा рдЖрдпोрдЧ рдмрдиाрдПрд░ рдаूрд▓ा рдЙрдж्рдпोрдЧрд╣рд░ु рд╕्рдеाрдкрдиा рдЧрд░्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрдиे । рдкрд╢्рдЪिрдоा рд░рдгрдиीрддिрдХाрд░рд╣рд░ु рдЖрдл्рдиा рдк्рд░рднाрд╡ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдд्рдпрд╕्рддा рдк्рд░рдпрдд्рди рд░ोрдХ्рдиे рдк्рд░рдпाрд╕рдоा рд▓ाрдЧे । рдд्рдпрд╕ैрд▓ाрдИ рд░ोрдХ्рдирдХा рд▓ाрдЧि ‘рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯाрд▓िрдЬрдо’рдХो рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд▓्рдпाрдЗрдпो । рдпो рдЕрд╡рдзाрд░рдгाрдХो рдЖрдзाрд░ рдХे рд╣ो рднрдиे, рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░े рдЧрд░िрдм рджेрд╢ рдзрдиी рдмрди्рди рд╕рдХ्рдЫрди्, рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рдирд▓ाрдИ рдЖрдпрдзिрдХ्рдп рд░ рдмрдЪрдд рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ рд░ рдЬрд╕рдХो рдмрдЪрдд рдЫैрди рд░ рд▓рдЧाрдиी рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рджैрди, рдЙрд╕рд▓ाрдИ рд╡ैрджेрд╢िрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧ рджिрдиे । рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд╕ँрдЧै рдЬोрдбिрдПрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоा рд╡िрдХाрд╕рдХा рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдЖрдпो рдЕрд░्рдеाрдд рдкрд╢्рдЪिрдоा рджेрд╢рдХै рдЬрд╕्рддो рд╕рдбрдХ рдпрд╣ाँ рдкрдиि рдмрди्рдиे рднрдпो । рдиाрдЗрдЬेрд░ीрдпा, рдХेрди्рдпा, рд╡ा рдиेрдкाрд▓рдоा рдкрдиि рдд्рдпрд╕्рддै рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдмрди्рдиे рднрдпो । рдпी рджेрд╢рд╣рд░ुрдХा рднूрдЧोрд▓ рдЬेрд╕ुрдХै рд╣ुрди्, рдкрд╢्рдЪिрдоा рдк्рд░ोрдЯोрдЯाрдЗрдк рдиै рдмрди्рдиे рднрдпो । рдЕрд░्рдХो рдЬोрдбिрдПрд░ рдЖрдПрдХो рдХुрд░ो рдбेрднрд▓рдкрдоेрди्рдЯ рдк्рд░िрд╖्рдЯрд╣ुрдб рдЕрд░्рдеाрдд рд╡िрдХाрд╕े рдкुрд░ेрддрд╡ाрдж рд╣ोे । рдкрд░ाрдорд░्рд╢рджाрддा рд░ рдаेрдХेрджाрд░ рдЬрд╕्рддा рдкुрд░ेрддрд╣рд░ु рдкрдиि рдкрд╢्рдЪिрдоाрд╣рд░ुрд▓े рдиै рдкрдаाрдЙрдиे рднрдП । рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рди рдЪाрд╣िрдиे рдЙрдкрдХрд░рдг рдкрдиि рддिрдирд▓े рдиै рдкрдаाрдП । рдЕрдм рдпрд╕्рддो рд╡िрдХाрд╕ рд╕рдЮ्рдЪाрд▓рди рдЧрд░्рди рд╕्рдеाрдиिрдп рд╕्рддрд░рдоा рдоुрда्рдаीрднрд░ рдоाрди्рдЫे рднрдП рдкुрдЧ्рдиे рднрдпो । рдзेрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕рдХो рд╕ंрд▓рдЧ्рдирддा рдирд╣ुрдиे рднрдпो । рдпрд╕्рддा рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрдХा рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдоा рд╕ंрд▓рдЧ्рди рднрдПрдХा рдеोрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕ рднुрдЗँрдлुрдЯ्рдЯा рд╡рд░्рдЧрдоा рдкрд░िрдгрдд рднрдП । рдХेрд╣ी рд╕рдордп рдкрдЫि рдеोрд░ै рд╕्рдеाрдиिрдп рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ु рдкрд░ाрдорд░्рд╢рджाрддा, рдаेрдХेрджाрд░, рд░ рдЙрдкрдХрд░рдг рдЪрд▓ाрдЙрдиे рдкрдиि рд╣ुрди рдеाрд▓े । рддрд░, рдЕрди्рдп рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддाрд▓ाрдИ рднрдиे рдпी рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрд▓े рдЫोрдПрди । рднुрдИंрдлुрдЯ्рдЯा рд╡рд░्рдЧрд▓े рдкрдиि рдЬрдирддाрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдЯुрдЯाрдЙँрджै рд▓рдЧे рд░ рдЬрд╕рд░ी рдкрдиि рдд्рдпрд╣ी рд╡िрдХाрд╕े рд╡рдпрд▓рдЧाрдбाрдоा рдЭुрдг्рдбिрдиे рдЙрдж्рдпрдордоा рд▓ाрдЧे । рдд्рдпрд╕ैрдХा рд▓ाрдЧि рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рд╕िрдХ्рдиे, рдкाрдиिрдХो рд╕ाрдЯो рдЯ्рд╡ाрдЗрд▓ेрдЯ рдкेрдкрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧрд░्рдирджेрдЦि рдкрд╢्рдЪिрдоा рдЬीрд╡рдирд╢ैрд▓ी рдЕрдкрдиाрдЙрдиे рд╕рдо्рдо рдЧрд░्рди рдеाрд▓े । 
рдоाрди्рдиुрдкрд░्рдЫ, рдпो рд╡िрдХाрд╕рд╡ाрджрд▓े рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджрд▓ाрдИ рдЯрдХ्рдХрд░ рджिрдпो । рдпो рдЕрдд्рдпрди्рддै рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдмрди्рдпो рд░ рдЕрдж्рдпाрдкी рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдЫ । рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рджिрдПрдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧрд▓े рдзेрд░ै рд╡िрдХाрд╕ рдЧрд░्рди рдд рд╕рдо्рднрд╡ рдеिрдПрди । рдЕрдм рдпो рд╡िрдХाрд╕ рдирднрдПрдХो рдеाрд╣ा рдирджिрди рд░ рдЕрд▓्рдЭाрдЗ рд░ाрдЦ्рдирд▓ाрдИ рдЙрдиीрд╣рд░ु ‘рдкेрд╕िрдлिрдХेрд╕рди рдоोрдб’рдоा рдЧрдП । рдЕрд▓्рдЭाрдЙрдирд▓ाрдИ рдПрдирдЬीрдУ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдиै рднिрдд्рд░्рдпाрдП । рдЧрд░िрдм рджेрд╢рдХा рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рднрдПрдХा рдпुрд╡ाрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдЫाрдиेрд░ рдПрдирдЬीрдУ рд╕ंрд╕्рдХृрддिрдоा рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдЧрд░िрдпो рд░ рдпрд╣ाँрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рд╕्рдкिрд░िрдЯрд▓ाрдИ рдиै рд╕िрдз्рдпाрдЗрдпो । рд╕рдоाрдЬрдоा рдЕрд▓िрдХрддि рдиाрдо рд░ рд╕рдо्рдоाрди рдХрдоाрдПрдХा рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдоाрдирд╡рдЕрдзिрдХाрд░рд╡ाрджी рдмрдиाрдЗрдпो рд░ рдЖрдл्рдиो ‘рдкेрд╕िрдлिрдХेрд╕рди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा’рд▓ाрдИ рдж्рд░ुрдд рдмрдиाрдЗрдпो । рдПрдоाрд▓ेрд▓ाрдИ рдиै рд╣ेрд░ौं рди । рдПрдирдЬीрдУ рдШुрд╕ेрдкрдЫि рдоाрдХ्рд░्рд╕рд╡ाрджी рд▓ेрдиीрдирд╡ाрджी рдкाрд░्рдЯीрдХो рдмँрдЪेрдЦुрдЪेрдХो рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░िрддा рдиै рд╕рдХिрдпो । рдпрдж्рдпрдкी рд╕рдд्рдп рдХे рд╣ो рднрдиे рдПрдирдЬीрдУ рдкрдиि рдирд╣ुँрджो рд╣ो рдд рдпрд╣ाँрдХा рд╕ुрдХिрд▓ा рдоाрди्рдЫेрд▓े рджрд▓िрддрдХा рдмाрд░ेрдоा рдПрдХ рд╢рдм्рдж рдкрдиि рдмोрд▓्рдиे рдеिрдПрдирди् ।  
рд╣ाрдоीрд▓े рдмрдЬाрд░, рд╡िрдХाрд╕े рдЧрддिрд╡िрдзि, рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी, рд▓ेрдЦрди, рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╕рдмैрдмाрд░े рдХेрд╣ी рдХुрд░ाрдХाрдиी рдЧрд░्рдпौं । рдпी рд╕рдмैрдХो рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ेрд░्рджा, рд╣ाрдо्рд░ो рд╕िंрдЧो рд╕рдоाрдЬрд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрд▓ाрдИ рдк्рд░рд╢्рд░рдп рджिрдПрдХो рджेрдЦिрдПрди ।
рдмौрдж्рдзिрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдд рдкрдЫिрдХो рдХुрд░ा рднрдпो । рдкрд╣िрд▓े рдд рд╕рдоाрдЬрд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдЪाрд╣िрди्рдЫрди् рднрди्рдиे рдиै рдорд╣рд╕ुрд╕ рд╣ुрдиु рдкрд░्рдпो । рдмौрдж्рдзिрдХрддाрдХो рдорд╣рдд्рд╡рд▓ाрдИ рдиै рд╣ाрдо्рд░ो рд╕рдоाрдЬрд▓े рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░्рджैрди । рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдоाрди рдЧрд░्рдЫ । рдЖрдЬ рднрди्рджा рдХेрд╣ी рджрд╢рдХрдЕрдШि рдЬे рдЗрдЬ्рдЬрдд рдкुрд░ेрдд рд░ рдЬ्рдпोрддिрд╖िрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдк्рд░ाрдк्рдд рдеिрдпो, рдд्рдпрд╣ी рдЗрдЬ्рдЬрдд рдЕрд╣िрд▓ेрдХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд▓ाрдИ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЫ । рдирдпाँ рдкुрд░ेрдд рд╣ुрди् рд╣ाрдо्рд░ा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी । рддрд░, рдмौрдж्рдзिрдХрд╣рд░ु рдмрд╣िрд╖्рдХृрдд рдЬрд╕्рддा рдЫрди् । рд╣ाрдо्рд░ो рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд▓े рдмौрдж्рдзिрдХ рд╣ुрдирд▓ाрдИ рдШрд░ рдЫोрдбेрд░ рд╣िंрдб्рдиु рдкрд░्рдЫ рдкрдиि рднрдиेрдХै рдЫ рдиि । рдд्рдпो рднрдиेрдХो рд╕рдоाрдЬрд▓े рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рджैрди рднрдиेрдХो рд╣ो, рд╕्рд╡ीрдХाрд░ेрди । 
рд╣ाрдоी рд▓ोрдХрддрди्рдд्рд░рдХो рдкрд╣िрд▓ो рдЦुрдб्рдХिрд▓ोрдоै рдЫौं । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рдзेрд░ै рдЖрддिрди рдЬрд░ुрд░ी рдЫैрди । рдЕрдоेрд░ीрдХाрдоा рдЖрдЬрднрди्рджा рд╕рдп рд╡рд░्рд╖рдЕрдШि рдЖрдл्рдиै рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ि рдирднрдПрдХाрдоा рдЪिрди्рддा рдЧрд░िрди्рде्рдпो । рдмौрдж्рдзिрдХ рдмрди्рди рд╕рдХ्рдиे рдпुрд╡ाрд▓ाрдИ рдкрдиि рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрдоा рд░ुрдкाрди्рддрд░рдг рдЧрд░्рдиे рдеुрдк्рд░ै рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рддрдд्рд╡ рдЫрди् рддрд░ рдХेрд╣ीрд▓े рдд्рдпрд╕्рддा рдЖрдХрд░्рд╖рдгрд╣рд░ुрдоा рдирд▓ाрдЧि рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдмौрдж्рдзिрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕рдоा рд▓рдЧाрдЙрд▓ाрди् рднрди्рдиे рд╕ाрдоाрди्рдп рдЖрд╢ा рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫौं । рддрд░, рдПрдХрджрдо рдкрд░िрдгाрдордоुрдЦी рднрдПрд░ рдкूрд░ा рдпोрдЬрдиाрд╕рд╣िрдд рдмौрдж्рдзिрдХ рдк्рд░рд╡рдж्рд░्рдзрди рдЧрд░्рди рдеाрд▓्рджा рдкрдиि рдПрдЙрдЯा рдЦрддрд░ा рд╣ुрди्рдЫ । рдЕрди्рддрддः рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдмрдиाрдЙрдиे рдХाрд░рдЦाрдиाрдХै рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░्рдиे рдЦрддрд░ा рдмрдвी рд╣ुрди्рдЫ, рд╣ाрдо्рд░ो рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрди рдЬрд╕्рддो । 
(First Published in Record Nepal on 15 Poush, 2071)

рд╣рд░ाрдЙрдиेрдЫрди् рдкूрд░्рдгрд╕िंрд╣ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ीрд╣рд░ु

рдЬрдирдпुрдж्рдзрдоा рд╕рдмैрднрди्рджा рдмрдвी рдоाрдиिрд╕ рдоाрд░िрдПрдХा рдЬिрд▓्рд▓ाрд╣рд░ुрдордз्рдпे рдкрд░्рдЫрди् рдХैрд▓ाрд▓ी рд░ рдмрд░्рджिрдпा । рд╕рдмैрднрди्рджा рдмрдвी рдоाрдиिрд╕ рдмेрдкрдд्рддा рдкाрд░िрдПрдХो рдЬिрд▓्рд▓ा рдкрдиि рдмрд░्рджिрдпा рдиै рд╣ो । рдоाрд░िрдиे рд░ рдмेрдкрдд्рддा рд╣ुрдиेрдоा рдпो рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХा рдеाрд░ु рдЬाрддिрдХा рдоाрдиिрд╕ рдмрдвी рдеिрдП рдЕрд░्рдеाрдд рдерд░ुрд╡ाрдирдХा рдзेрд░ै рдеाрд░ुрд╣рд░ुрдХो рдмрд▓िрджाрдирд▓े рд╕िंрдЪेрдХो рд╣ो рдоाрдУрд╡ाрджी рдЬрдирдпुрдж्рдз । рддिрдирдХो рдмрд▓िрджाрдиीрдХो рдоूрд▓्рдп рдХे рд░рд╣्рдпो ? рдпो рдк्рд░рд╢्рди рдиेрдкाрд▓ी рд╕рдоाрдЬрдХो рджрд▓िрдирдоा рдХрддिрдЮ्рдЬेрд▓ рдЕрдиुрдд्рддрд░िрдд рдЭुрдг्рдбिрдиे рд╣ो, рдеाрд╣ा рдЫैрди । 
рд╡рд░्рд╖ौंрд╕рдо्рдо рдеाрд░ुрд╣рд░ु рдмँрдзुрд╡ा рдордЬрджुрд░ рдмрдиे । рд╕िंрдЧो рдоुрд▓ुрдХрдХा ‘рдЙрдд्рдкीрдбिрддрд╣рд░ुрдХो рдоुрдХ्рддिрдХा рдиिрдо्рддि’ рд░рдЪिрдПрдХो рдпुрдж्рдзрдоा рдкрдиि рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓े рдаूрд▓ो рдоूрд▓्рдп рдЪुрдХाрдП । рдЖрдл्рдиो рдЬंрдЧрд▓ рджिрдП, рдЬрдоिрди рджिрдП, рд╢्рд░рдо рджिрдП, рдЬрд╡ाрдиी рджिрдП, рдкрд╕िрдиा рджिрдП, рд░ рдЬ्рдпाрди рдд рдеोрдХрдоै рджिрдП । рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХै рд░рдЧрдд рд░ рдкрд╕िрдиाрдХो рдЬрдЧрдоा рдЦрдбा рд╕ंрд╡िрдзाрдирд╕рднाрд▓े рдЕрд╣िрд▓े рдЖрдПрд░ рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЕрдзिрдХाрд░ рдЦोрд╕ेрдХो рдЫ । рдерд░ुрд╡ाрди рдиाрдоेрдЯ рднрдПрдХो рдЫ । рд╕ंрд╡िрдзाрдирд╕рднाрдоा рдкेрд╢ рдЧрд░िрдПрдХो рем рдк्рд░рджेрд╢рдХो рд╕ंрдШीрдпрддाрд▓े рдиिःрд╕рди्рджेрд╣ рд╕рдмрднрди्рджा рдкिँрдзрдоा рдзрдХेрд▓ेрдХो рдеाрд░ुрд▓ाрдИ рдиै рд╣ो ।
рдЕрд░ु рдЬрдирдЬाрддि рд░ рдордзेрд╕ी рдкрдиि рдардЧिрдПрдХा рдЫрди् । рдорд╕्рдпौрджा рдоाрд░्рдлрдд ‘рдаूрд▓ा рдЬाрдд’рдХा рдорд╕्рдпौрджाрдХाрд░рд▓े рджрд▓िрддрдоाрдеि рдЧрд░ेрдХो рджाрджрдЧिрд░ीрдмाрд░े рдХाрдлी рдЪрд░्рдЪा рднрдЗрд╕рдХेрдХो рдЫ । рдиाрдЧрд░िрдХрддाрдХो рд╕рд╡ाрд▓рдоा рдорд╣िрд▓ाрд▓ाрдИ рдкрдЫि рдкाрд░्рди рдорд╣ेрди्рдж्рд░рдоाрд▓ा рдЬрдкिрд░рд╣рдиे рдХेрд╣ी ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी’рд▓े рдЧрд░ेрдХा рдк्рд░рдкрдЮ्рдЪ рдмुрдЭिрдирд╕рдХ्рдиु рдЫ । 
рдоुрд▓ुрдХрдХो рдХुрд▓ рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпाрдХो рейреж рдк्рд░рддिрд╢рдд рдмाрд╣ुрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ी рдЫрди् । рд░ाрдЬ्рдпрд╕рдд्рддाрдоा рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдк्рд░рднुрдд्рд╡ рднрдиे ремрем рдк्рд░рддिрд╢рдд рднрди्рджा рдмрдвी рдЫ ।рджрд▓िрдд, рдордзेрд╕ी, рдеाрд░ु, рддाрдоाрдЩ, рд▓िрдо्рдмु, рдЗрдд्рдпाрджि рдХрд╕ैрдХो рдкрдиि рд░ाрдЬ्рдпрдоा рдЙрдЪिрдд рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдЫैрди । рдпрд╕ो рднрди्рдиु рддрд░्рдХ рдЧрд░्рдиु рд╣ोрдЗрди, рдмрд░ु рдк्рд░рдоाрдгिрдд рд╕рдд्рдп рдмрддाрдЙрдиु рд╣ो । рдк्рд░рд╢्рди рдЙрда्рдЫ, рдд्рдпрд╕ो рднрдП рдпो рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХрдо рдЧрд░्рджै рд▓ैрдЬाрдиु рдкрд░्рджैрди ? рдкрд░्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдЕрд╕рдоाрдирддा рдмрдв्рджै рдЧрдПрдХाрд▓े рдиै рдд्рдпрддि рдаूрд▓ा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд░ рдмрд▓िрджाрдиी рднрдПрдХा рд╣ुрди् । рддिрдирдХो рдоूрд▓्рдпрд╡рдд्рддा рдЬोрдЧाрдЙрдиु рдиै рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рдоुрдЦ्рдп рдЪुрдиौрддी рд╣ो । 
рд╕ंрд╡िрдзाрди рдШोрд╖рдгाрдХो рд╕ंрдШाрд░рдоा рдЖрдЗрдкुрдЧ्рджा рд╣ाрдо्рд░ा рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрд╕ँрдЧ рдХेрд╡рд▓ рджुрдИрдЯा рдмाрдЯा рдеिрдП । рдкрд╣िрд▓ो рдмाрдЯो, рдпрд╣ाँ рдХुрдиै рдХिрд╕िрдордХो рдЕрд╕рдоाрдирддा рдЫैрди рднрди्рдиे рдк्рд░рдоाрдгिрдд рдЧрд░्рдиे, рдЬे рднрдиिंрджैрдЫ рддी рд╕рдмै рдХृрдд्рд░िрдо рд░ рдмрдиाрд╡рдЯी рдХрде्рдп рд╣ुрди् рднрдиेрд░ рдкुрд╖्рдЯि рдЧрд░्рдиे । рдЬे рдЬे рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд░ рдмрд▓िрджाрдиीрд╣рд░ु рднрдП, рддी рд╕рдмै рдлрдЬुрд▓ рдеिрдП рд░ рдХрд╕ैрд▓े рд▓рд╣рдбрдоा рдЧрд░ेрдХो рдк्рд░рд╣рд╕рди рдеिрдпो рднрдиेрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рдиेे рд░ рдкрдЫाрдбि рдлрд░्рдХрдиे । рджोрд╕्рд░ो рдмाрдЯो, рдпрд╣ाँ рднрдПрдХा рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХрдо рдЧрд░्рди рд╕ुрдЭाрдЗрдПрдХो рдЙрдкाрдпрд▓ाрдИ рдЕрд╡рд▓рдо्рд╡рди рдЧрд░्рдиे рд╡ा рдд्рдпो рднрди्рджा рдЙрдд्рддрдо рд░ рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп рдЙрдкाрдп рд╕ुрдЭाрдЙрдиे । рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рдд्рдпрд╕्рддो рд╡िрдХрд▓्рдк рдирдЖрдПрдХाрд▓े рд╕ंрдШीрдпрддा рд╕्рдеाрдкिрдд рдЧрд░्рдиे рдиै рдЙрдд्рддрдо рдмाрдЯो рдоाрдиिрдпो । рддрд░ рд╕рдмрднрди्рджा рдкेрдЪिрд▓ो рдмрдиेрд░ рдЙрдаेрдХो рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рд╕рд╡ाрд▓ рд╣ो, рдХрд╕्рддो рд╕ंрдШीрдпрддा ? рдЙрдд्рддрд░ рдд्рдпрддि рдЬрдЯिрд▓ рдеिрдПрди, рдЬрддि рдмрдиाрдЗрдпो । рд░ाрдЬ्рдпрдХो рдкुрдирд░्рд╕ंрд░рдЪрдиा рдЪाрд╣ाрдиेрд╣рд░ुрд▓े рджिрдПрдХो рдмрд▓िрджाрдиीрдХो рдорд░्рдорд▓ाрдИ рд╕рдоाрддेрд░ рддрдп рдЧрд░िрдПрдХो рд╕ंрдШीрдпрддा । рдд्рдпрд╕्рддो рд╕ंрдШीрдпрддा рдЬрд╣ाँ рдерд░ुрд╡ाрди рдмрдиोрд╕्, рдЗрддिрд╣ाрд╕рдоा рдд्рдпो рдЬाрддिрд▓े рднोрдЧेрдХा рд╕ाрд░ा рджрд▓рди рд░ рд╢ोрд╖рдг рдЕрдм рдкूрд░्рдгрддрдпा рдЕрди्рдд рднрдПрдХो рдорд╣рд╕ुрд╕ рдЧрд░्рди рдкाрдУрд╕्, рдЖрдл्рдиो рднाрдЧ्рдп рдЖрдлैрд▓े рд▓ेрдЦ्рдиे рд╕рдордп рдЖрдПрдХो рдмोрдз рдЧрд░ोрд╕् । рдордзेрд╕ीрд▓े рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХो рд╣िрд╕ाрдмрдХिрддाрдм рдмोрдХेрд░ рд╣िंрдбिрд░рд╣рдиु рдирдкрд░ोрд╕्, рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░ рдордзेрд╕рдХो рдХाрд▓्рдкрдиिрдХी рдЦрдбा рдЧрд░्рдиु рдирдкрд░ोрд╕् । рд▓िрдо्рдмु рд╡ा рд░ाрдИ рд╡ा рддाрдоाрдЩрд▓े рдмाрд╣ुрдирдХो рдордЦुрди्рдбो рднिрд░ेрд░ рд╕рдд्рддाрдХो рдХिрдиाрд░ рдХिрдиाрд░ рд▓ुрдХी рд╣िंрдб्рдиु рдирдкрд░ोрд╕् ।
рдоाрдеिрдХै рд╡िрд╖рдпрд▓ाрдИ рдк्рд░ाрд╡िрдзिрдХ рднाрд╖ाрдоा рднрди्рджा, рдЕрд▓рдЧाрд╡ рд░ рд╢ोрд╖рдг рднोрдЧेрдХा рдордзेрд╕ी рд░ рдеाрд░ु рдЬрд╕्рддा рдЬाрддि рд╕рдоुрджाрдпрд▓े рдЬрдирд╕ांрдЦ्рдпिрдХ рд▓ाрдн (рдбेрдоोрдЧ्рд░ाрдлिрдХ рдбिрднिрдбेрди्рдб) рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдЧрд░्рди рдкाрдКрди् । рдкрд╣िрдЪाрди рдЧुрдоेрдХाрдХो рдкрд╣िрдЪाрди рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ोрд╕् рд░ рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХрдХो рд╣рдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рд╣ोрд╕् ।  
рдмिрдбрдо्рдмрдиा рднрди्рдиुрдкрд░्рдЫ, рд╡рд░्рддрдоाрди рд╢ाрд╕рдХрд╣рд░ुрд▓े рдкрд╣िрд▓ो рдмाрдЯो рд░ोрдЬ्рдиे рдиिрд░्рдордо рдзृрд╖्рдЯрддा рдЧрд░े । рдПрдХрдерд░ीрд▓े рдЖрдлैрд▓े рдиेрддृрдд्рд╡ рдЧрд░ेрдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖рд▓ाрдИ рдлрдЬुрд▓ рд╕ाрдмिрдд рдЧрд░े । рдЙрдирдХै рдХрдорд░ेрдбрд╣рд░ुрд▓े рджिрдПрдХा рдмрд▓िрджाрдиीрдХो рдЕрд╡рдоूрд▓्рдпрди рдЧрд░े । рдЕрд░्рдХाрдерд░ीрдХो рд▓ाрдоो рд╕рдордпрджेрдЦि рддрдп рднрдПрдХो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЕрднीрд╖्рдЯ рдиै рдпी рд╕рдм рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд░ рдмрд▓िрджाрдиीрд▓ाрдИ рдЕрд░्рдерд╣ीрди рдард╣рд░्рдпाрдЙрдиु рдеिрдпो । рдЙрдиीрд╣рд░ु рдЖрдл्рдиो рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ाрд╕िрд▓ рдЧрд░्рди рд╕рдлрд▓ рднрдП । рддिрдирд▓े рд╕ंрд╡िрдзाрдирд╕рднाрдоा рдЬोрд╣ो рдЧрд░ेрдХो рдЕंрдХрдЧрдгिрдд рд░ рддिрдирдХा рдЖрд╕рдкाрд╕ рдШुрдоिрд░рд╣рдиे рдЧोрдпрдмрд▓्рд╕ рдкрдг्рдбिрддрд╣рд░ुрд▓े рд╕ृрдЬрдиा рдЧрд░ेрдХा рдмрд▓िрдпो рдбिрд╕्рдХोрд░्рд╕рдХै рдмрд▓рдоा рд╡िрдкрдХ्рд╖ीрд▓ाрдИ рд╡рд╢ीрднूрдд рдЧрд░्рди рддी рд╕рдлрд▓ рднрдП । рдпी рджुрдИ рдерд░ीрд▓े рд╕рдд्рддा рд░ рдмाрдз्рдпрддाрдХो рдмрд╣ाрдиा рдЕрдШि рд╕ाрд░ेрд░ рдд्рдпрд╕्рддो рд╕ंрдШीрдпрддा рд▓िрдПрд░ рдЖрдП рдЬрд╕рд▓े рдмрд╣िрд╖्рдХрд░рдгрдоा рдкрд░ेрдХा рд╕рдоूрд╣рдХा рдХुрдиै рдкрдиि рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрд▓ाрдИ рд╕рдо्рдмोрдзрди рдЧрд░्рджैрди ।
рдЙрджाрд╣рд░рдгрдХा рд▓ाрдЧि рем рдк्рд░рджेрд╢рдордз्рдпे рджुрдИ рдк्рд░рджेрд╢рд▓ाрдИ рддрде्рдпांрдХрдХो рдХрд╕ीрдоा рд╣ेрд░ौं । рдк्рд░рджेрд╢ рдиं рез рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ाрд╡िрдХ рдкूрд░्рд╡ाрдЮ्рдЪрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХै рд╕ेрд░ोрдлेрд░ोрдоा рдмрдиाрдЗрдПрдХो рдк्рд░рджेрд╢рдХो рдХेрд╣ी рднाрдЧрдоा рд▓िрдо्рдмुрд╡ाрдирдХो рджाрдмी рдеिрдпो । рдЕрд╣िрд▓े рдк्рд░рджेрд╢ рез рдХो рдаाрдЙँрдоा рд▓िрдо्рдмुрд╡ाрди рдк्рд░рджेрд╢ рд╣ुрди рд╕рдХ्рде्рдпो рдЬрд╣ाँ рд▓िрдо्рдмुрд▓ाрдИ рдХेрд╣ी рдЬрдирд╕ांрдЦ्рдпिрдХ рд▓ाрдн рдоिрд▓्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдеिрдпो । рдЕрд░्рдеाрдд рд░ाрдЬ्рдпрд╕рдд्рддाрдоा рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХो рдкрд╣ुँрдЪ рдХेрд╣ी рд╕рд╣рдЬ рд╣ुрдиे рдмाрдЯो рдЦुрд▓्рде्рдпो, рдЙрдиीрд╣рд░ुрдХा рд╕ंрд╕्рдХृрддिрдХो рдЙрдЪिрдд рдЬрдЧेрд░्рдиा рд░ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрди्рде्рдпो । рддрд░, рдпो рдЦाрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ резрек рдЬिрд▓्рд▓ाрдХो рдЧрди्рдЬाрдЧोрд▓рдоा рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрд░िрдПрдХो рдк्рд░рджेрд╢рдоा рд▓िрдо्рдмुрдХो рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рео рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ुрдиे рд░рд╣ेрдЫ рднрдиे рдмाрд╣ुрди рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдХो рдЧрд░ेрд░ рд▓рдЧрднрдЧ реирен рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ाрд░ाрд╣ाрд░ीрдоा рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдкुрдЧ्рдиे рд░рд╣ेрдЫ । (рдпो рддрде्рдпांрдХ рдкрдЫिрд▓्рд▓ो рдЬрди рдЧрдгрдиाрдмाрдЯ рд▓िрдЗрдПрдХो рд╣ो ।) рдЕрд░्рдеाрдд, рдкुрдиः рдмрд░्рдЪрд╢्рд╡ рдмाрд╣ुрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ी рд╕рдоुрджाрдпрдмाрдЯ рдЖрдЙрдиे рдЯाрдаा рдмाрдаाрдХै рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдиे рдиिрд╢्рдЪрдп рдЧрд░िрдпो । 
рдЦрдб्рдЧрдк्рд░рд╕ाрдж рд╢рд░्рдоा рдУрд▓ी рд░ рдХृрд╖्рдгрдк्рд░рд╕ाрдж рд╕िрдЯौрд▓ाрд╣рд░ुрдХै рд╕рдзैं рд╣ैрдХрдо рдЪрд▓िрд░рд╣рдиे рднрдпो । рдЭुрдХ्рдХिрдПрд░ рдХुрдиै рд╕ुрд╡ाрд╕ рдиेрдо्рдмाрдЩ рдЖрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ । рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╕рд░्рддрдоा, рдК рд╕рдмै рдЖрдЪрд░рдгрдоा рдмाрд╣ुрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ी рдиै рд╣ुрдиुрдкрд░्рдиेрдЫ । рд╡ा рд╕ंрдпोрдЧрд╡рд╢ рдкूрд░्рдгрд╕िंрд╣ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ीрд╣рд░ु рдЕрдШिрд▓्рддिрд░ рдЖрдПрдЫрди् рднрдиे, рдЙрдиीрд╣рд░ु рджुрдИ рдЦाрд▓े рд╕ंрдХрдЯрдоा рдлँрд╕्рдиेрдЫрди् । рдПрдХ, рд╕рдд्рддा рд░ рд╢рдХ्рддिрдХो рдмाрд░्рджрд▓ीрдоा рдЙрднिрдЗрд░рд╣рди рдЙрдиीрд╣рд░ु рдкूрд░ै ‘рдХोрдЕрдк्рдЯ’ рд╣ुрдиु рдкрд░्рдиेрдЫ । рдУрд▓ी, рдХोрдЗрд░ाрд▓ा рд░ рджाрд╣ाрд▓рд╣рд░ुрдХै рдЪाрдХрд░ीрдоा рдиिрдордЧ्рди рд╣ुрдиुрдкрд░्рдиेрдЫ । рджोрд╕्рд░ो, рдЫिрдЯै рдкрд▓ाрдпрди рднрдПрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджृрд╢्рдпрдмाрдЯ рд╣рд░ाрдЙрдиुрдкрд░्рдЫ рдЬрд╕्рддो рдкрд╣िрд▓ो рд╕ंрд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЪुрдиाрд╡рдоा рдХृрд╖्рдгрдк्рд░рд╕ाрдж рд╕िрдЯौрд▓ाрд▓ाрдИ рд╣рд░ाрдПрдХा рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ी рдЕрд╣िрд▓े рдЧुрдордиाрдо рдЫрди् ।
рдиेрдкाрд▓рдоा рдЧрд░िрдПрдХो рдкрдЫिрд▓्рд▓ो рдЬрдирдЧрдгрдиा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХрд░िрдм рд╕рдд्рд░ рд▓ाрдЦ рдеाрд░ुрд╣рд░ुрдордз्рдпे, рд╕ाрдвे рд╕ोрд╣्рд░ рд▓ाрдЦ рднрди्рджा рдмрдвी рдеाрд░ुрд╣рд░ुрдХो рдмрд╕ाрдИ рддрд░ाрдИрдоा рдЫ । рдЙрдиीрд╣рд░ु рдоूрд▓рддः рдмाँрдХे, рдмрд░्рджिрдпा, рдХैрд▓ाрд▓ी, рдХрдЮ्рдЪрдирдкुрд░, рджाрдЩ, рдирд╡рд▓рдкрд░ाрд╕ीрдЬрд╕्рддा рддрд░ाрдИрдХा рдЬिрд▓्рд▓ाрд╣рд░ुрдоा рдмрд╕ोрдмाрд╕ рдЧрд░्рдеे । рдЕрд╣िрд▓ेрдХो рем рдк्рд░рджेрд╢ीрдп рдЦाрдХाрд▓े рдХैрд▓ाрд▓ी рд░ рдХрдЮ्рдЪрдирдкुрд░рд▓ाрдИ рдЫैрдЯौं рдк्рд░рджेрд╢рдоा рд▓рдЧेрд░ рд░ाрдЦिрджिрдпो рдЬрд╣ाँ рдЕрд░ु рдиै рдЬाрддिрдХो рдмाрд╣ुрд▓्рдп рднрдПрдХा рд▓рдЧрднрдЧ резрел рд╡рдЯा рднेрдЧ рдЬोрдбिрдПрдХो рдЫ । рдпрд╣ाँрдмाрдЯ рдеाрд░ुрдХो рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рд╣ुрдирд╕рдХ्рдиे рдЖрдзाрд░ рдиै рднрдд्рдХिрдпो । рдд्рдпрд╕्рддै рдмाँрдХे рд░ рдмрд░्рджिрдпाрд▓ाрдИ рд░ाрдЦिрдПрдХो рдкाँрдЪौँ рдк्рд░рджेрд╢рдоा рд╕рдоेрдд рдЙрдиीрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рдХुрдиै рдЬрдирд╕ांрдЦ्рдпिрдХ рд▓ाрдн рдоिрд▓्рдиे рдЕрд╡рд╕्рдеा рд░рд╣ेрди । рдЕрди्рдп рдаूрд▓ा рдкाрд░्рдЯी рдоाрд░्рдлрдд рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдЧрд░ाрдЙрдиु рдаूрд▓ो рдорд╣ाрднाрд░рдд рд╣ुрдиेрдЫ рднрдиे рдЖрдл्рдиै рдкाрд░्рдЯी рдмрдиाрдЙँрджा рд╕рдоाрдиुрдкाрддिрдХрдмाрдЯ рд╕рдоेрдд рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдЧрд░ाрдЙрди рдЕрд╕рдо्рднрд╡рдк्рд░ाрдп рджेрдЦिрди्рдЫ । рдЕрд░्рдеाрдд рдпी рдк्рд░рджेрд╢рд╣рд░ुрдоा рдкрдиि рдЙрд╣ी рд╡рд░्рдЪрд╢्рд╡рд╢ाрд▓ी рдЬाрддि рд░ рд╕рдоूрд╣рд╣рд░ुрдХै рд╡рд░्рдЪрд╢्рд╡ рдЕрдХрдг्рдЯрдХ рд░рд╣рдиे рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЧрд░िрдПрдХो рдЫ । рд╢ेрд░рдмрд╣ाрджुрд░ рджेрдЙрд╡ा рд░ рднीрдо рд░ाрд╡рд▓рд╣рд░ुрдХा рдЫाрдпाँрдоा рдХрддै рд╡िрд▓िрди рд╣ुрдиेрдЫрди् рд╢ाрди्рддा рд░ рд░ुрдХ्рдоिрдгी рдЪौрдзрд░ीрд╣рд░ु рдЬрд╕рд░ी рдк्рд░рднाрд╡рд╣ीрди рднрдПрд░ рд╣рд░ाрдП рдкूрд░्рдгрд╕िंрд╣ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ीрд╣рд░ु, рдд्рдпрд╕рд░ी рдиै рд╣рд░ाрдЙрдиेрдЫрди् рдЧौрд░ीрд╢ंрдХрд░ рдЪौрдзрд░ीрд╣рд░ु । рдХोрд╣ी рдмँрдЪेрдЫрди् рднрдиे рддिрдирдоा рд╡िрдЬрдп рдЧрдЪ्рдЫрджाрд░рдХो рд▓ोрднीрдкाрдкी рднूрдд рд╕рд╡ाрд░ рднрдПрдХो рд╣ुрдиेрдЫ । рддिрдирд▓े рдеाрд░ुрд▓ाрдИ рд╣ोрдЗрди, рдЖрдл्рдиै рдЕрддृрдк्рдд рд▓ाрд▓рд╕ाрд▓ाрдИ рдоाрдд्рд░ рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдЧрд░्рдиेрдЫрди् । 
рдпрд╕рд░ी рдмрдиेрдХो рд╕ंрдШीрдпрддा рд░ рд▓ेрдЦिрдПрдХो рдорд╕्рдпौрджा рд╕ंрд╡िрдзाрдирдХा рд░ुрдкрдоा рдШोрд╖рдгा рдЧрд░िрдПрдкрдЫि рдХे рд╣ुрди्рдЫ ? рдЕрд░ु рд╕рдмैрд▓ाрдИ рдУрдЭेрд▓ рдкाрд░्рджै рджिрдЧ्рд╡िрдЬрдпी рдоुрдж्рд░ाрдоा рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ुрдиेрдЫрди् рдЦрдб्рдЧрдк्рд░рд╕ाрдж рд╢рд░्рдоा рдУрд▓ी рдЬрд╕рд░ी рднाрд░рддрдоा рдЙрджाрдПрдХा рдеिрдП рд╣ाрддрдоा рдХрд▓рд╢ рдмोрдХेрдХा рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдоोрджी । рдХाрд░рдг, рдУрд▓ी рдбрдХ्рдЯ्рд░िрдирдоा рдиै рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиाрдордХो рдЧाрддा рд╣ाрд▓िрдПрдХो рд╣ो । рдЕрд░्рдХो рд╢рдм्рджрдоा рднрди्рджा, рдоुрд▓ुрдХ рдПрдХ рдлрди्рдХो рджाрдпाँ рдоोрдбिрдиेрдЫ । рдд्рдпो рджाрдпाँ рдлрди्рдХोрд▓ाрдИ рдЕрдЭ рдордЬрдмुрдд рдмрдиाрдЙрдиेрдЫ рд╕्рдеाрдиीрдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪрдирд▓े । рдПрдоाрд▓ेрд▓े рдмрдиाрдПрдХो рдмрд▓िрдпो рд╕ांрдЧрдардиिрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा, рдЬрд╕рдоा рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕ाрд╣ुрдЬी рд░ рдаेрдХेрджाрд░рд╣рд░ुрдХो рдмोрд▓рдмाрд▓ा рдЫ, рдд्рдпрд╕ैрдХो рдмрд▓рдоा рд╕्рдеाрдиीрдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪрдирдоा рдПрдоाрд▓ेрд▓े рдЕрд░ु рд╕рдмैрд▓ाрдИ рдкाрдЦा рд▓рдЧाрдЙрдиे рдкрдХ्рдХा рдЫ । рдд्рдпрд╕рдмेрд▓ाрд╕рдо्рдо рдордзेрд╕ी, рдЬрдирдЬाрддि рд░ рджрд▓िрддрдХो рдЖрди्рджोрд▓рди рдЪрд▓िрд░рд╣े, рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдЖрдл्рдиो рдлँрдгा рдлैрд▓ाрдЙрдиेрдЫ । рдЖрди्рджोрд▓рди рджрдорди рдЧрд░्рдиेрдЫ । рдпрд╕рдмीрдЪ, рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░ рдордзेрд╕рдХो рдЖрд╡ाрдЬ рдоुрдЦрд░िрдд рдмрди्рдиे рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрд▓ाрдИ рдирдХाрд░्рди рд╕рдХिрди्рди । рдд्рдпрд╕рд▓ाрдИ рд░ाрдЬ्рдпрд▓े рдЧрддिрд▓ो рдмрд╣ाрдиा рдмрдиाрдПрд░ рд╕рдмै рдоोрдбрд░ेрдЯ рд╢рдХ्рддिрд╣рд░ुрд▓ाрдИ рд╕рдоेрдд рдкेрд▓ेрд░ рд╕िрдз्рдпाрдЙрдиे рджुःрд╕्рд╕ाрд╣рд╕ рдЧрд░्рдиेрдЫ । 
рдЖрди्рджोрд▓рди рднрдП, рдж्рд╡рди्рдж्рд╡ рдЪрд░्рдХेрд░ рдЬाрдиेрдЫ । рдирднрдП рдпрдеाрд╕्рдеिрддि рдХाрдпрдо рд░рд╣рдиेрдЫ । рдХुрдиै рджिрди рдзрдиीрдоाрдиी рд╢ेрдЦрд░ рдЧोрд▓्рдЫाрд╣рд░ुрд▓े рдЖрдлूрд▓ाрдИ рдЕрдЭै рдиेрдкाрд▓ी рдирднрдиिрдПрдХो рдЧुрдиाрд╕ो рдЧрд░िрд╣ाрд▓े, рдкрдд्рд░िрдХाрдоा рдХेрд╣ी рджिрдирд╕рдо्рдо рджрдпाрднाрд╡ рдЫрдЪрд▓्рдХिрдПрд░ рд╢рд╣рд░рднрд░ि рд╕рддрд╣ी рд░ोрдЗрд▓ो рд╕ुрдиिрдиेрдЫ । рдд्рдпрддि рд▓ेрдаो рдкрдиि рдЙрдаाрдЗрджिрдПрдирди् рднрдиे, ‘рдмрдиाрдиा рд░िрдкрдм्рд▓िрдХ’ рдПрдХ рдоुрда्рдаी рдоाрдиिрд╕рдХो рд╣िрддрдоा рддрди्рдордпрддा рд╕ाрде рд▓ाрдЧिрд░рд╣рдиेрдЫ ।
рдХрднрд░ рдлोрдЯोрдоा рд╣ाрддрдоा рд▓ौрд░ो рдмोрдХेрд░ рдЖрдЧोрдмाрдЯ рдЖрдлूрд▓ाрдИ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░ाрдЦ्рди рдЦोрдЬ्рджै рдЪिрддрд╡рдирдХा рдПрдХ рдеाрд░ु । 
рдлोрдЯो: рд░िрддेрд╢ рдоाрди рддाрдо्рд░ाрдХाрд░ / рдл्рд▓ीрдХрд░
(First published in Record Nepal on 25 Shrawan, 2072)